موج جدیدی از اخبار رسانه‌های بین المللی در مورد افغانستان حکایت از آن دارد که قرار است نقطه عطفی در تحولات این کشور رخ دهد. این موج، دوباره بر قصه قدیمی مساله مذاکره با طالبان تمرکز کرده است، با این تفاوت که بنیان‌های مستحکم تری برای این هدف در نظر گرفته شده و با طی مراحل ابتدایی، قرار است یک دفتر نمایندگی سیاسی برای طالبان در قطر تاسیس شود. اما این مساله با دو خبر دیگر تکمیل می‌شود.
مکمل اول این خبر خروج ۱۰ هزار نیروی آمریکایی از افغانستان است. یک هفته قبل از پایان ضرب‌الاجل خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان، دستور «باراک اوباما» رییس‌جمهوری آمریکا، برای عقب‌نشینی ۱۰ هزار نظامی آمریکایی از افغانستان اجرا شد و این نظامیان
خاک افغانستان را ترک کردند. خروج این نظامیان اولین گام برای پایان جنگ آمریکا در افغانستان و انتقال مسئولیت به نیروهای امنیتی افغان و پایان نقش نظامیان بین‌المللی تا پایان سال ۲۰۱۴ محسوب می‌شود. مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که هم‌اکنون ۹۱ هزار نظامی آمریکایی در افغانستان هستند که از میزان ۱۰۱ هزار نظامی امریکایی در ماه ژوئن به این تعداد کاهش پیدا کردند. امریکا می‌خواهد جای خالی نیروهای خارج شده از افغانستان را با ایجاد یک دفتر نمایندگی پر کند. بدون شک زمزمه ایجاد دفتر نمایندگی سیاسی، بخشی از طالبان را سرگرم این سناریوی جدید امریکایی می‌کند و بخشی از طالبان به نوبه خود از شدت فشارهای نظامی خود بر نیروهای خارجی می‌کاهند.
مکمل دوم را باید در اظهارات اخیر «جو بایدن» معاون رییس جمهوری آمریکا، جست. وی اعلام کرده است که: «طالبان دشمن امریکا نیست». این اظهارات را باید چرخش در مواضع به روش امریکایی دانست.
بایدن دلیل حمله امریکا به خاک افغانستان را از بین بردن اسامه بن لادن و القاعده بیان کرده است نه دشمنی با طالبان. وی با تاکید بر اینکه امریکا حاضر است با طالبان مذاکره کند، گفت: «زمانی که قصد گفت‌و‌گو با این گروه را داریم نباید آن‌ها را دشمن بدانیم».
در این بین سه کاندیدا برای ایجاد دفتر نمایندگی سیاسی طالبان وجود داشت که یکی ترکیه و دیگری قطر یا امارات از کشورهای عربی بودند. امارات برای طالبان گزینه مناسب تری بود؛ زیرا در دوره حاکمیت طالبان، آن را به رسمیت شناخته بود. اما از دیدگاه جامعه بین الملل امارات گزینه مناسبی نیست؛ زیرا در دوره حاکمیت طالبان بر افغانستان بر خلاف جریان غالب حرکت کرده بود.
اما قطر در آن دوره همگام با دیگر کشور‌ها موضع گیری کرد. به هر حال تا کنون از بین سه کاندیدای مطرح شده، قطر در گود مذاکرات قرار گرفته است و به هدف نزدیک‌تر است. قطر می‌تواند به عنوان یک کشور عربی حمایت جهان عرب را کسب کند و به نماینده آنان در موضع گیری در قبال طالبان یا به تعدیل کننده مواضع جهان عرب تبدیل شود. این کشور به دو دلیل توانسته جایگاه خوبی در بین دیگر کاندیدای حل بحران افغانستان کسب کند؛ یکی رابطه مطلوب با طالبان و دیگری رابطه با ایالات متحده امریکاست. قطر به عنوان بخشی از مجموعه عربی خلیج فارس به لحاظ ایدئولوژیک گرایشی موازی با طالبان دارد و نقطه برجسته اشتراک آن با طالبان حمایت از اهل سنت بخصوص شاخه تندرو آن یعنی سلفی‌ها است. قطر در قالب این مجموعه به طالبان کمک مالی میکرد. یکی از شاخصه‌های همگرایی قطر با طالبان را باید در اقدامات اخیر این کشور جست. قطر در رویکردی جدید که بخشی از آن تلاش برای کسب جایگاه عربستان در جهان عرب است، قصد دارد به پایگاهی تازه برای اسلام‌گرایان افراطی تبدیل گردد. «شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی» امیر قطر، روز جمعه ۲۵ آذر (۱۶ دسامبر) مسجد بزرگی در این کشور افتتاح کرد و نام آن را به نام بنیانگذار مکتب وهابیت «شیخ محمد بن عبدالوهاب» گذاشت. اصولا ایجاد دفتر نمایندگی سیاسی کارکردی همانند سفارت در یک کشور دارد. یعنی ایجاد دفتر نمایندگی به معنای شناسایی و به مثابه ایجاد مشروعیت برای یک کشور و یا یک گروه است.
«شناسایی و ایجاد مشروعیت» برای هر یک از بازیگران معنای متفاوتی دارد. در حالی که «شناسایی و ایجاد مشروعیت» برای طالبان یک هدف است، برای امریکا، ابزار پیشبرد اهداف تلقی می‌شود؛ یعنی بخشی از بدنه طالبان می‌خواهد به فعالیت خود رسمیت بخشد. برای قطر نیز ایجاد مشروعیت برای طالبان از طریق ایجاد یک دفتر نمایندگی در دوحه به منزله پهن کردن زمین بازی است که دوحه هدایت بخشی از آن را به عهده دارد. با ایجاد نمایندگی سیاسی طالبان در دوحه هر کشور یا واحد سیاسی، برای ارتباط با دفتر طالبان باید از فیلتر قطر عبور کند. به عبارتی قطر فعالیت‌های سیاسی رسمی طالبان را کنترل خواهد کرد.
گفته می‌شود که قطر و آلمان زمینه مذاکره آمریکا و طالبان را فراهم کرده‌اند و سیاستمداران افغان در این روند هیچ نقشی ایفا نکرده‌اند. نارضایتی مقامات افغان را می‌توان در فرا خواندن سفیر این کشور از قطر مشاهده کرد. این اقدام راهکاری عملی برای افغانستان در مقابله با مداخلات خارجی در امور این کشور است. فراخواندن سفیر افغانستان می‌تواند توافقات طالبان و امریکا را که در دوحه نهایی می‌شود، برای عملی شدن محتاج همکاری کابل کند.