مهدی کاشی – هفته گذشته کشته شدن نوجوان 18 ساله سیاه‌پوست در فرگوسن، شهری کوچک در حومه سنت‌لوئیس آمریکا منجر به اعتراضات گسترده در سطح این شهر شد. مردم به خیابان‌ها آمده و در تجمع‌های مسالمت‌آمیز خویش خواستار اجرای عدالت در مجازات افسر خاطی این حادثه و جلوگیری از وقوع حوادث نژادپرستانه مشابه شدند. با این حال نیروهای پلیس با یورش به سوی مردم، تجمع مسالمت‌آمیز آنها را به آشوب کشیده و فضای امنیتی بی‌سابقه‌ای را بر خیابان‌های فرگوسن حاکم کردند. اتفاقات اخیر این شهر کوچک ایالات متحده بهانه ای شد تا به شراغ پویا عسگری کارشناس مسائل حقوق بین الملل برویم و جنبه های حقوقی این مسئله را بررسی کنیم:
پوریا عسگری در گفتگو با شما در خصوص اتفاقات رخ داده در منطقه فرگوسن امریکا و سکوت مجامع حقوی بین المللی اظهار کرد: مسئله را از دو جهت قابل بررسی است به این ترتیب که برخی از مسائل هستند که در موردشان هیاهوی سیاسی و تبلیغاتی بیشتری انجام می گیرد.
وی افزود: با توجه به آن مطامع سیاسی که پشت پرده آن وجود دارد و به هر حال امکان دارد از منظر حقوق بشری مسئله چندان مهمی نباشد اما توجه زیادی به آن می شود.
این کارشناس حقوق بین الملل به بی انصافی رسانه های غربی در خصوص منطقه فرگوسن امریکا اشاره و تصریح کرد: در مورد قضیه فرگوسن بی انصافی صورت می گیرد و رسانه های دنیا کمتر به آن می پردازند زیرا از نظر سیاسی به سود رسانه های وابسته جهانی نیست.
عسگری به ورود ضعیف کمیسریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد به این مسئله اشاره و عنوان کرد: این مسئله خواه ناخواه در کمیسرعالی حقوق بشر سازمان ملل هم مطرح شده اما شاید بیشتر از این زور سازمان ها و محافل بین المللی نرسد که این مسئله را مطرح بکنند و ورودی ضعیف به این ماجرا داشته اند.
وی با انتقاد از رفتارهای دوگانه نهادهای حقوق بشری گفت: مباحثی است که شاید در میان رفتارهای دوگانه بشود به ان پرداخت و این است که اگر در یک گوشه دنیا که مورد هجمه تبلیغات سو جهان غرب اتفاقات مشابهی رخ دهد توجهات و محکومیت ها به مراتب بیشتر است تا این که اتفاقی مثلا در آمریکا و یا فرانسه رخ دهد این اتفاق رخ نمی دهد.
این کارشناس حقوق بین الملل فقدان اراده سیاسی را دلیل انفعال نهادهای حقوق بشر جهانی دانست و تاکید کرد: این نقصی است که وجود دارد سیستم حقوق بشری سازمان ملل در حال تلاش است که خود را تا حد زیادی از این اتهام تبرئه بکند ولی آنجا که اراده لازم برای این کار لازم است با فقدان اراده سیاسی ما مواجه می شویم.
عسگری در تشریح ساز و کارهای نظارتی بر مسائل حقوق بشری بیان کرد: معمولا نظارت هایی که وجود دارد روی مسئله حقوق بشر در کشورها نظارت هایی گوناگونی است هم نظارت های جهانی به وسیله سازمان های جهانی اعمال می شود و هم نظارت منطقه ای توسط سازمان های منطقه ای انجام می شود.
وی ادامه داد: خود نهادهای داخلی و مکانیسم های داخلی هم باید نظارت داشته باشند و ترتیب خاصی هم وجود ندارد یعنی نمی تواینم به این شکل بگوییم که ابتدا باید نظام داخلی وارد شود اگر آن نتیجه نداد نظام منطقه ای و اگر آن نتیجه نداد نظام جهانی همه این ها همزمان می توانند موضوع را مطرح بکنند.
این کارشناس حقوق بین الملل به وظایف شورای حقوق بشر سازمان اشاره و خاطرنشان کرد: شورای حقوق بشر سازمان ملل یک نهاد قضایی نیست اما می تواند به هر ترتیب قطعنامه هایی را صادر بکند و یا توصیه هایی را بکند و در انتها این نقد به نقد گزارشگر ویژه منجر شود که این نقد در مورد همه کشورها به راحتی میسر نیست چون نیاز به یک اراده سیاسی هم دارد.
عسگری در پایان گفت: کلید شبهه برانگیز در قضیه فرگوسن این است که علی الظاهر آن فرد پلیس در موردش هیچ قرار محکومیتی یا توبیخی صادر نشده و این مسئله ای است که مورد نارضایتی و اعتراض شده و در حال اتصال به موضوعات تبعیض نژادی است که در ایالات متحده وجود دارد.