گام به گام و محافظهکارانه و میانهروی مشهور بود به یکباره تغییر جهت داد و نوعی سیاست تهاجمی و البته شتابزده را در پیش گرفت. هدف از این سیاست جدید نیز تلاش برای برونرفت از ناکامیهای پیاپی عربستان در فضای منطقهای بهویژه در رقابت با ایران بود.
در این میان حمله به یمن که نخستین جنگ فراگیر عربستان هم بود، مهمترین شاخص سیاست تهاجمی و ماجراجویانه جدید عربستان در منطقه بود. کنارزدهشدن عبدربه منصورهادی و تسلط انصارالله بر یمن، سعودیها را هراسان کرد که اگر دیر بجنبند، یمن را هم از دست خواهند داد و حامیان ایران در جایی که عربستان آن را حیاطخلوت خود میپندارد، زمام امور را در دست خواهند گرفت.
جنگ روانی علیه ایران
عربستان با دمیدن بر این ادعا که ایران درصدد بلعیدن جهان عرب است، تلاش کرد تا حساسیت کشورهای عربی را تحریک کند و آنها را در جنگ علیه یمن همراه کند. گرچه ائتلافی متشکل از تعدادی از کشورهای منطقه به رهبری عربستان شکل گرفت؛ اما بسیاری از این کشورها در عمل با عربستان همراهی نکردند. مصر از جمله کشورهای مهم عربی بود که با سعودیها در این جنگ همراه نشد.
سعودیها عملیات علیه یمن را «طوفان قاطعیت» نام نهادند؛ نامی که این تصور را ایجاد میکرد که عربستان ظرف چند روز یا نهایتا چند هفته به اهداف خود خواهد رسید و انصارالله را کنار خواهد زد و منصور هادی را بار دیگر بر تخت ریاست در صنعا خواهد نشاند. یکسال از آن زمان گذشت؛ اما نشانهای جدی از قاطعیت آن طوفان دیده نشد!
ایستادگی نیروهای انصارالله و ارتش یمن با وجود تجهیزات اندک نظامی در برابر حملات هوایی ارتش عربستان که پیشقراول خرید جدیدترین تسلیحات نظامی در منطقه است، توان تأثیرگذاری عربستان در کارزارهای نظامی و امنیتی را زیر سؤال برده است. به نظر میرسد عربستان، توانایی ادامه شرایط قبل و استمرار حملات بینتیجه به یمن را ندارد و نشانههای مهمی از تغییر جهت سیاستهای این کشور در ارتباط با یمن دیده میشود.
یک سال جنایت بیثمر برای ریاض
خبرها و تحولات اخیر خود میتواند نشانهای جدی از قبول واقعیتهای یمن از سوی سعودیها باشد. عربستان هیچگاه مشروعیت انصارالله را به رسمیت نشناخت و به تبع آن وارد هیچ نوع گفتگویی با مقامهای این گروه انقلابی نشده بود و همواره تأکید میکرد که هرگونه گفتگو با طرف مقابل باید از سوی منصور هادی صورت گیرد. بنابراین این گفتگوی رو در رو نشان از عقبنشینی عربستان از مواضع قبلی خود دارد.
از سوی دیگر عربستان به دلیل هدفقراردادن غیرنظامیان بارها مورد انتقاد و فشار نهادهای بینالمللی و کشورهای مختلف قرار گرفته است. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد در طول یک سال اخیر بیش از شش هزار غیرنظامی در یمن کشته شدهاند که دستکم نیمی از آنها غیرنظامی بودهاند.
اخیرا پارلمان اروپا هم با تصویب قطعنامهای خواهان اعمال تحریمهای تسلیحاتی علیه عربستان سعودی بهدلیل نقض حقوق بشر بینالمللی از سوی این کشور در یمن شد. سازمان عفو بینالملل هم از لندن و واشنگتن خواسته تا از فروش سلاح به عربستان به دلیل اقدامات این کشور در یمن خودداری کند.
به نظر میرسد تحولات یمن یک سال پس از آغاز جنگ عربستان علیه این کشور، وارد مسیر جدید خود میشود. آنچه تاکنون روشن بوده این است که طرفهای درگیر بر سر اصل پایان خشونتها به توافق رسیدهاند. در این صورت باید منتظر ماند و دید که در عرصه مذاکرات سیاسی چه خواهد گذاشت.