محمد مهدی اسلامی در گفتگو با ایمنا افزود: او از یک سو پیشرو در تحول نظام حوزوی است، در قم با لباس روحانیت به تدریس زبان انگلیسی پرداخت، مدرسه حقانی را تأسیس کرد و اقدامات متعددی در راستای وحدت حوزه و دانشگاه از دهه چهل داشت؛ از سوی دیگر با بدنه مردمی حزب الله جلسات متعددی را تشکیل داد که بارزترین آنها حضور در چند هیأت بود که بعدها به دستور امام ادغام شده و هیأتهای مؤتلفه اسلامی را شکل داد.

وی با اشاره به اعتقاد شهید بهشتی به کار تشکیلاتی گفت: شهید بهشتی از دهه چهل کار تشکیلاتی منظم را شروع کرد و کاربرگ‌های مطالعاتی در حوزه‌های حزبی وی در دهه چهل پیرامون «حکومت اسلامی» موجود است که با کاری جمعی و انضباطی مثال زدنی به تولید اندیشه برای پس از سرنگونی رژیم شاه پرداخته بود.

این پژوهشگر تاریخ معاصر با اشاره به اینکه ابعاد کار تشکیلاتی از منظر شهید بهشتی در اندازه چند جلد کتاب قابل تشریح است، خاطر نشان کرد: یکی از سخنرانی‌های ویژه وی درباره کار تشکیلانی، نشست چهارم با اعضای حزب جمهوری‌اسلامی است که در آن شرط تشکل را «پاسدار ارزش‌ها و نه پاسدار خود بودن»؛ «آسان کننده‌ خودسازی و و نه به سرگرمی سیاسی و لهو تبدیل شدن» و «به درد مردم خوردن و نه باری بردوش جامعه و لغو بودن» دانست و در آغاز راه آن تشکیلات بزرگ، یادآور شد که خود‌خواهی‌‌های شخصی، خود‌محوری‌ها، سوء ظن‌ها، بدگمانی‌ها‌ی بی‌جا، از آفت‌های تشکل‌ محسوب‌می‌شود.

وی به اقدامات مبارزاتی شهید بهشتی اشاره کرد و گفت: آغاز فعالیت‌های مبارزاتی شهید بهشتی به دوره مبارزات ملی شدن صنعت نفت و حضور وی در اصفهان بازمی گردد. پس از نهضت امام خمینی شهید بهشتی یکی از ارکان مبارزه شد و منزل وی در چهار راه مختاری تهران یکی از کانون‌های هدایت مبارزین مختلف بود. او در دوره حضور در مسجد هامبورگ آلمان هم نقشی موثر در انقلاب اسلامی داشت و پس از بازگشت مجدد، گره گشای بسیاری از اختلافات پدید آمده میان مبارزین شد.

اسلامی بعد دیگر شخصیت شهید بهشتی را بعد تأسیسی وی در انقلاب اسلامی دانست و افزود: او مؤسس بسیاری از ارکان امروز جمهوری اسلامی بود. در روزهای بحران آغازین به خوبی شورای انقلاب را هدایت کرد و پس از آن نقش بی بدیلی در مجلس خبرگان قانون اساسی و تصویب قوانین مترقی در آن داشت. نقش وی در بازسازی قوه قضائیه برجا مانده از نظام طاغوت که با مبانی حقوقی اسلام تضاد و تعارضهای جدی داشت و نیز در هدایت بسیاری از دیگر ارکان انقلاب اسلامی به صورت غیرمستقیم آنچنان بی بدیل بود که نفوذی‌های نظام سلطه برای استحاله انقلاب تازه پا گرفته، چاره‌ای جز ترور شخصیت وی و سپس ترور فیزیکی او ندیدند.

عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی با اشاره به باقی ماندن ردپای کادرسازی شهید بهشتی در تشکیلات‌های مختلف به ویژه حزب جمهوری اسلامی در ساختار امروز کشور، گفت: امروز فقدان جایگاه مناسب تحزب اسلامی و کار تشکیلاتی حلقه‌ای مفقوده در روند مردم سالاری دینی ما است. اگر کار تشکیلاتی بمثابه یک رویکرد انسان سازی، تدوین برنامه برای اداره کشور، تشریک مساعی برای ساختن کشور و جهان اسلام و ... همچنان ادامه داشت؛ داعیه جوانگرایی که این روزها بیشتر ابزاری شعاری برای کسب رأی انتخاباتی شده است بدون شعار به وقوع می‌پیوست.

وی با اشاره به روند مشارکت انتخاباتی حزب جمهوری اسلامی در ابتدای انقلاب اسلامی؛ خاطر نشان کرد: رویکرد تشکیلاتی شهید بهشتی متکی به پاسخ گویی به اعتماد انتخاباتی مردم بود. نه آنکه با یک «تکرار» تبلیغاتی افراد فاقد پیشینه و آموزش کافی و بر مسند نشینند و کسی پاسخگوی هزینه‌های حاصل از این فهرست‌های انتخاباتی نباشد. اگر احزابی واقعی و نه فصلی و انتخاباتی با سلایق مختلف در عرصه کشور فعال شوند، می‌توانند رقابت‌های انتخاباتی را به جای سوار شدن بر احساسات، به رویه‌هایی همچون جزوه «مواضع ما» - که با مدیریت شهید بهشتی منتشر شد – متکی سازند و برنامه‌های خود برای وعده‌های انتخاباتی را ارائه دهند؛ مردم سالاری به حقیقت خود نزدیک تر خواهد شد و اقلیتی مترف نخواهند توانست با نقاب دموکراسی، خود را به جای اکثریت جا بزنند.

اسلامی با اشاره به اینکه دستاوردهای بزرگ شهید بهشتی در کار تشکیلاتی، حاصل کار فردی نبود و از همراهی شهیدانی حاصل می‌شد که در تلألو خورشید وجود سید شهیدان انقلاب اسلامی کمتر دیده شده‌اند؛ افزود: در میان شهدای حزب جمهوری اسلامی، چهره‌هایی همچون شهید محمد منتظری هست که در کار تشکیلاتی، هماهنگی امت اسلامی فراتر از مرزهای جغرافیایی و ساده زیستی، مقاومت و سخت کوشی کارنامه‌ای بی مانند دارد. چهره‌هایی همچون شهید درخشان، سرحدی، ناطق نوری، عباسپور و ... حضور دارند که سابقه کار تشکیلاتی آنها به قبل از انقلاب اسلامی باز می‌گردد و چهره‌هایی همچون شهید اسلامی هست که مقام معظم رهبری درباره کار تشکیلاتی وی فرموده بودند: «اگر مى‌بینیم کسى مثل شهید اندرزگو مثلاً نام آور مى‌شود و چهره‌ برجسته‌اش در تاریخ مبارزات اسلامى ما مى‌درخشد، باید بدانیم امثال صادق اسلامى بودند که امکان مى‌دادند تا شهید اندرزگو به وجود بیاید و فعالیت کند.» اما ابعاد شخصیتی گسترده شهید بهشتی، مانع از آن شده که در 37 سال گذشته ابعاد شخصیتی چنین شهدایی دیده شود.