محمداعلایی- باراک اوباما طی هفته گذشته، تلاش بسیاری کرد تا متحدین و روسای جمهور کشورهای اروپایی را در زمینه اقدام نظامی علیه سوریه با خود همراه سازد اما همزمان با درخواست او از کنگره برای نظر مثبت و تایید این امر، فشارها و انتقادهای داخلی نسبت به وی نیز افزایش یافت.
آنچه در ادامه بازی در سوریه از سوی بازیگران منطقه‌ای و غربی بیش از پیش مشهود است، نزاع دو قدرت بزرگ با یکدیگر بر سر ساختار نظام بین الملل است؛ آمریکا می خواهد بر اعتقادش مبنی بر جهان تک قطبی پایدار بماند اما روسیه پوتین حرف دیگری دارد و از نظام دوقطبی سخن می گوید. در این میان سوریه به میدان نزاع این دو قدرت تبدیل شده است و البته نشست هایی همچون سن پترزبورگ بهانه های خوبی برای جدال های چهره به چهره فرماندهان پشت صحنه این جنگ دارد.
یک هفته گذشت و حمله به سوریه از شدت افتاد. کاخ سفید رأی گرفتن از کنگره را بهانه به تعویق انداختن حمله کرد. همان کاری که دو همپیمان اروپایی آمریکا یعنی انگلیس و فرانسه نیز انجام دادند. در چنین فضای تعدیل شده‌ای برای حمله به سوریه که اعضای جی 20 در سن‌پترزبورگ دور هم جمع شدند، مقامات روسی باز هم در پس هشدار به آمریکا برآمدند تا شاید بعد از این نیز آمریکا به دنبال حمله نظامی به سوریه نگردد.
میزبانی روسیه مؤلفه‌ای بود که بر اهمیت این موضوع افزود ؛ زیرا مسکو تلاش داشت تا از این میزبانی برای نمایش جایگاه جهانی خود به غرب استفاده کند. هر چند که محور کاری گروه ۲۰ را موضوع‌های اقتصادی جهان تشکیل می‌دهد اما روند تحولات نشانگر مؤلفه‌های مهم دیگری در حاشیه این نشست بود. مهمترین موضوع در این نشست تقابل‌های گسترده میان آمریکا و روسیه بود. در طی هفته‌های اخیر تنش‌ها میان دو کشور در صحنه جهانی شدت گرفت به گونه‌ای که هر کدام تلاش دارند تا از هر فرصتی برای رسیدن به اهداف خود بهره برداری کنند. مهمترین حوزه اختلافی میان دو کشور را تحولات سوریه تشکیل می‌دهد.
رویارویی دو قدرت
آمریکا تلاش دارد تا ادعای اوباما مبنی بر اقدام نظامی را به امری جهانی مبدل سازد در حالی که در مقابل روسیه خواستار پایان دخالت‌های آمریکا در سوریه است. هر چند که اختلاف میان این دو کشور درباره سوریه سابقه‌ای دو سال و نیمه دارد؛ اما این روزها این تنش‌ها ابعاد گسترده‌تری به خود گرفته است به گونه‌ای که برخی منابع از رویارویی نظامی دو کشور در برابر یکدیگر خبر می‌دهند. نشست گروه ۲۰ در حالی برگزار شد که دو کشور دو هدف را در قبال یکدیگر پیگیری می کردند. نخست آنکه در مراوده‌های دو جانبه دیدگاه یکدیگر را در قبال سوریه تغییر دهند و به نوعی رقیب را به پذیرش خواسته‌های خود وادار سازند.
دوم آنکه آنها تلاش داشتند با رایزنی‌های گسترده در میان اعضا گروه ۲۰ نگاه آنان را با دیدگاه خود همسو سازند تا در فضای یارگیری بتوانند خواسته های خود را به دیگری تحمیل کنند. به عبارتی دیگر نشست گروه ۲۰ را می‌توان صحنه رقابت میان روسیه و آمریکا دانست که محور اصلی آن را نیز تحولات سوریه تشکیل می‌داد. هر کدام تلاش داشتند تا دیگری را در حاشیه قرار دهند و در عرصه دیپلماتیک خواسته خود را به دیگری تحمیل کند. بر این اساس نشست گروه ۲۰ عملاً از حوزه اقتصادی خارج و به میدانی برای رقابت دو رقیب با یکدیگر مبدل شد.
رقبایی که تحقق اهداف و دیدگاه خود در قبال سوریه را مهمترین هدف خود در این نشست می‌دانند.. بر این اساس است که بسیاری سرنوشت تحولات سوریه را به نتایج نهایی نشست مذکور نسبت می دهند و آن را زمینه ساز تصمیم گیری نهایی روسیه و آمریکا می‌دانند.
موضوعی که مشخص است، هر نوع اقدام نظامی در سوریه، چه به صورت محدود و چه جنگ نامحدود، هزینه های مالی زیادی را بر دوش ایالات متحده متحمل خواهد نمود. این امر در شرایطی بوده که بحران مالی، بر بخش های مختلف زندگی مردم ایالات متحده سایه افکنده است.
مالیات دهندگان آمریکایی انتظار داشتند رئیس جمهور از فرصت نشست سران گروه اقتصادی جی 20، به منظور تعاملات مالی و تجاری بیشتر استفاده کند تا بدین ترتیب زمینه رشد اقتصادی، اشتغال زایی و بهبود وضعیت فعلی صورت بگیرد؛ نه این که فرصت تعامل را به تهدید برای جنگ افروزی جدید تبدیل نماید.