بین الملل

تلاشی آسیایی برای جایگزین کردن آمریکا

شاهزاده «سلمان بن عبدالعزیز» ولیعهد پادشاه عربستان سعودی، اخیرا سفر ۱۵ روزه خود به چهار کشورآسیایی پاکستان، ژاپن، هند و مالدیو را پایان داد.
امیر صابری- شاهزاده «سلمان بن عبدالعزیز» ولیعهد پادشاه عربستان سعودی، اخیرا سفر ۱۵ روزه خود به چهار کشورآسیایی پاکستان، ژاپن، هند و مالدیو را پایان داد.

یکی از اقدامات سلمان در این سفر تقبل هزینه ساخت ۱۰ مسجد با پرداخت یک میلیون دلار به اداره اوقاف مرکز اسلامی مالدیو بوده است که این کمک را میتوان در راستای تلاش این پادشاهی برای حفظ هویت سنی در این جزایر در برابر شیعیان دانست.

از آن سو روزنامههای مالدیو هم از تصمیم عربستان برای اعطای وام ۳۰۰ میلیون دلاری برای حمایت از بودجه این کشور و تأمین نیازهای مسلمانان آن خبر دادند.

البته با نگاهی به شبکههای اجتماعی کاربران تندروی سعودی به خوبی میتوان به اهمیت این هدف پی برد، چرا که آنها این سفر را یک پیروزی بزرگ در برابر گسترش تشیع در مالدیو به حساب میآورند.

تحولات سریع خاورمیانه و بروز اختلاف شدید میان روسیه و آمریکا، عربستان را هراسان از شکستن پیمانها و توافقات امنیتی کرده است. از این رو آنها حالا تلاش دارند تا با وابستگی امنیتی به غرب و به خصوص آمریکا حوزه حضور خود در آسیا و به خصوص در شرق دور را با گسترش روابط را مستحکمتر نمایند.

نرسیدن به خواسته اصلی خود در سوریه که سرنگونی بشار اسد برای عربستان بود و شکست آنها در بحران سوریه، اکنون شاهزاده سعودی را بر آن داشته تا خود را از حالت انفعال خارج کرده و به سمت گسترش روابط با کشورهای بیحاشیه در عرصه بین المللی ببرد. آنها پیش از این برای کاهش وابستگی خود به واشنگتن چراغ سبز برای تعاملات بیشتر سیاسی و اقتصادی به فرانسه و روسیه نشان داده بودند.

از آن سو قدرتهای آسیایی به ویژه پس از شکست امریکا از اهداف خود در سوریه و خاورمیانه سعی در حضور موثرتر در خاورمیانه هستند. از این رو عربستان را به دید متحدی جدید در مناسبات سیاسی خود میبینند.

کشورهای هدف عربستان هرکدام در زمینههای گوناگون دارای قدرت بوده و حضور آنها در خاورمیانه برای آنها دارای منافع بلند مدت میباشد. آنها از طریق دولت ریاض در تلاشند به هدف خود برسند. همچنین آنها و به خصوص هند و ژاپن با توجه به تولیدات و نیاز روزافزون خود به انرژیهای نهفته در منطقه و در غیاب ایران به سبب تحریمها، به عربستان به عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی نفت مورد نیاز خود مینگرند.

به طور مثال، حجم روابط تجاری ژاپن و عربستان به بیش از ۵۶ میلیارد دلار میرسد که این امر نشان دهنده حجم بالای روابط تجاری دوکشور است. البته نگرانی عربستان از توافق هستهای ایران و ۱+۵ بر سر افزایش فروش نفت ایران به دیگر کشورهای دور از انتظار نیست. با برداشته شدن موقت تحریمهای بیمههای نفتکش، ژاپن بار دیگر بیمه نفتکشهای حامل نفت ایران را از سر گرفته که این امر میدان عمل عربستان سعودی در برخی حوزهها را محدود کرده است. اما سفر به پاکستان بدون شک با توجه به اخبار منتشر شده مبنی بر مسلح کردن تروریستهای حاضر در سوریه توسط پاکستان از اهمیت ویژهای برخوردار است. مدتی است خبرهایی درباره تلاش عربستان برای خرید موشکهای ضدتانک و موشکهای زمین به هوا به رسانهها درز پیدا کرده است. در صورت درستی این خبر، یکی از اهداف سفر سلمان به پاکستان میتواند رایزنی برای خرید این سلاحها از پاکستان باشد. در ازای آن عربستان میتواند کمکهای اقتصادی در بخش انرژی به پاکستان ارایه کند.

در سفر هند فارغ از اینکه، این کشور تبدیل به مهمترین قدرت شبه جزیره هند شده است، در شمار مهمترین قدرتهای اقتصادی محسوب میشود. برطبق آمار هند ۸۰ درصد از مصرف نفت خود را واردات میکند که این کشور نیازمند تامین انرژی خود از طریق پیوند با کشورهای نفت خیز حوزه خلیج فارس و به خصوص عربستان دارد.

با توجه به شرایط موجود به نظر میرسد سفر آسیایی شاهزاده سلمان معنایی ویژه پیدا میکند و نشان دهنده خیز تازه عربستان برای پیشبرد اهداف منطقهای خود از راه درگیر کردن کشورهای فرامنطقهای در معادلات جهان عرب و تبدیل شدن به مرکز دیپلماسی سیاسی و اقتصادی منطقهای است.
https://shoma-weekly.ir/LxUCza