کتاب «برای تاریخ می‌گویم» یکی از نمونه‌هایی است که به همت مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است، در این کتاب خاطرات محسن رفیق دوست از سال‌های مبارزات برای پیروزی انقلاب، در قالب تاریخ شفاهی آمده است.
چندی قبل در بخش اخبار همین صفحه، صفحه ادب و هنر، خبری در مورد تولید مستندی از خاطرات وی کار شده بود. با توجه به انجام مراحل نهایی این اثر و شروع پخش آن، با محسن رفیق دوست گفتگو کرده‌ایم که در ادامه آمده است.
لازم به ذکر است، در آستانه ایام پیروزی شکوه‌مند انقلاب اسلامی، دهه فجر، مستند «ما نیز روزگاری» بر اساس خاطرات محسن رفیق دوست در شبکه مستند از دوشنبه گذشته (۳۰ دی ماه) ساعت ۱۸ از شبکه مستند در حال پخش است که تا ۴۱ قسمت ادامه خواهد یافت، مستندی که نوعی تازه از روایت از انقلاب اسلامی است.
جناب آقای رفیق دوست این مستند چگونه کلید خورد؟
آقای دکتر پورحسین، مدیر شبکه مستند از من دعوت کرد و رفتم صدا و سیما. وی گفت اخیراً مستندی را از آقای عزت‌شاهی (عزت مطهری) ـ‌ظاهراً در ۲۰، ۳۰ جلسه‌ـ تهیه و پخش کردیم و مورد توجه و استقبال مردم قرار گرفت و از ما خواستند این کار را ادامه بدهیم. بررسی کردیم و چند نفر را به دلایل مختلف برای این کار در نظر گرفتیم؛ یکی اینکه از سابقون باشند، دوم اینکه در بازگویی مطالب به مردم صریح‌اللهجه هستند و همه چیز را می‌گویند، سوم اینکه واقعاً مطلب برای گفتن داشته باشند. دو نفر را برای این کار در نظر گرفته بودیم، یکی مرحوم آقای عسگراولادی بود که با ایشان تماس هم گرفتیم، آن موقع آمادگی نداشتند، ولی قول دادند. نفر بعدی شما هستید که با نظرخواهی‌ای که کردیم متوجه شدیم اگر این کار را انجام بدهیم، ما را به هدفی که از ساخت مستند افراد مربوط به زمان انقلاب است می‌رساند.
اتفاقاً با مرحوم حاج‌آقا و یکی دو تن از دوستان مشورت کردم و همه گفتند کار خوبی است و باید انجام شود. عوامل ساخت مستند به اینجا آمدند و در مدت ۴۵ روز مراحل ضبط کار انجام شد. این مستند شرح زندگی بنده است که بعد از دوره کوتاهی بیشتر به دوران مبارزات می‌پردازد.
قبل از پخش خودتان مستند را دیدید؟
خیر، تا وقتی که پخش شد هنوز مستند ساخته‌شده را ندیده بودم. البته آن را که دیدم با وجودی که برای تهیه آن زحمت کشیده بودند، اما نقدهایی هم بدان وارد است.
همه تاریخ نویسان برای تاریخ قبل از انقلاب به سراغ شما می‌آمدند. اخیرا کتابی با عنوان «برای تاریخ می‌گویم» از شما منتشر شد که خاطرات دهه اول بعد از انقلاب بود و استقبال گسترده‌ای از آن شد. شنیده‌ایم پس از خاطرات قبل از انقلاب و خاطرات جنگ، جلد جدیدی از خاطرات شما در آستانه انتشار است. لطفا درباره جلد سوم کتاب خاطراتتان بگویید.
کتاب «برای تاریخ می‌گویم» را آقای علامیان تدوین کرده است، آمد و صحبت‌هایم را ضبط کرد و ظاهراً خوب هم به آن پرداخته بود. الآن ایشان دارد خاطرات سال‌های ۶۸ تا ۷۸ را ضبط می‌کند که فکر می‌کنم چهار پنج جلسه دیگر مانده است تا تمام شود. نکات شنیده نشده و برجسته در آن همچون بحث تحقیق و تفحص مجلس هست که راجع به آن مطلب زیاد دارم. البته آقای علامیان فقط در باره خودم سئوال نکرده است، بلکه سئوالاتی که فکر می‌کرد از آنها اطلاع دارم یا صاحب صلاحیت هستم در باره آنها حرف بزنم، پرسیده است. آنهایی را که از آنها آگاهی و راجع به آنان مطلب داشتم، گفته‌ام. تقریباً مراحل نگارش این کتاب دارد تمام می‌شود.
غیر از این کتاب ـ‌که ده سال دوم می‌شودـ از مرکز اسناد انقلاب اسلامی قبل از خاطرات ده ساله اول «برای تاریخ می‌گویم» آمده بودند و تا چند ماه قبل از اینکه این سری خاطرات شروع شود صحبت‌هایم را ضبط کردند. کتاب اول را آنها چاپ کرده بودند. وقتی نگاه کردم خدا را شکر کردم که با فاصله زمانی‌ای که دو روایت را گفته‌ام هیچ تفاوتی با هم ندارند، یعنی ذهنم کاملاً آماده بود. جاهایی هم که یادم رفته بود می‌دیدم در هر دو یکی است. بازبینی آن کتاب هم در شرف اتمام است و به چاپ خواهد رسید.
-------------------------------------
------------------------------------------------
