بین الملل

تاثیر روابط ایران و عربستان بر منطقه

از زمان‌های دور همواره این‌ نگاه به منطقه خاورمیانه وجود داشته که اگر روابط ایران و عربستان خوب باشد، منطقه خاورمیانه آرامش خواهد داشت و اگر روابط این دو کشور خوب نباشد، بی‌ثباتی و تشنج به منطقه تزریق خواهد شد.
حسن لاسجردی- موضوع روابط ایران و عربستان با گفتوگوهای محرمانهای که به واسطه عراق، در شهر بغداد انجام شد، از مرحله یخ بودن یا قطع کامل درحال تبدیل به مرحله بازیابی و احیای روابط است. مجموعه گفتوگوهایی که ما با عربستان در عراق داشتیم، مبتنی بر این مسئله بوده است که مشکلات دو طرف باید حل شود، در عین حال ایرادات و اشکالاتی که در طول دوران قطع رابطه به وجود آمده، مانند اظهارات مقامات دو طرف، مواضع خصمانهای که احتمالاً عربستانیها علیه ما داشتند یا بحث حج، از جمله مسائلی است که وقتی روابط برقرار شود، به طور حتم آنها هم اصلاح خواهد شد.

مسئله مهم در حال حاضر این است که ایران و عربستان در اولین قدم، دفاتر کنسولگری خودشان را باز کردند که در حقیقت مقدمات بازگشایی سفارت است. بنابر اخبار منتشر شده از جانب مذاکرهکنندگان دو کشور، تاکنون روند گفتوگوها مثبت بوده است؛ در عین حال، بعضاً روابط تجاری، بازرگانی و قدمهای دیگری مانند دیدارهای ورزشی یا گردشگری از جمله عناوینی است که معمولاً کشورها برای اصلاح و ارتقاء روابط خودشان از آن استفاده میکنند.

به نظر میرسد مهمترین دلیل انجام مذاکرات در مقطع کنونی این است که سیاستهای عربستان در منطقه با توجه به نوع نگاهی که آمریکاییها به آنها دارند، سبب شده که بازگشتی به تحولات منطقه داشته باشند. در عین حال حکومت یا ساختار و شاکله قدرت در عربستان بهگونهای است که همواره سعی دارند حواشی را از کشورشان دور کنند و به همین دلیل تلاش میکند که از طریق روابط با کشورهای منطقه بهویژه کشورهایی که میتوانند گرهگشایی از بحرانهای عربستان داشته باشند، اوضاع خودشان را بهبود دهند. در حال حاضر عربستان بر این باور است که ایران میتواند برخی از بحرانهای این کشور مثل بحث یمن را حل کند، لذا توجه عربستانیها به روابط با ایران در حال حاضر مبتنی بر نیازهای آنها برای حل مشکلاتشان است.

اعلام سیاست دولت سیزدهم مبتنی بر ارتقاء روابط با همسایگان حتماً بر موفقیت مذاکرات با عربستان مؤثر بوده؛ یعنی این مسئله یک عامل تأییدکننده روابط ما با عربستان بوده است. در حال حاضر دولت حجتالاسلام رئیسی اعلام کرده که ما در سیاست خارجی همسایگان را در اولویت قرار دادیم، که این مسئله قطعاً تأثیرگذار است. در عین حال شاید عوامل تأییدکننده این موضوع مثل حوادث و اتفاقات اخیر در منطقه، خروج آمریکا از منطقه و نیازهای کشورهای خاورمیانه به حل مشکلاتشان، سبب شده فضای گفتوگوهای میان ایران و عربستان مقداری لطیفتر شود.

نکته اول اینکه از زمانهای دور همواره این نگاه به منطقه خاورمیانه وجود داشته که اگر روابط ایران و عربستان خوب باشد، منطقه خاورمیانه آرامش خواهد داشت و اگر روابط این دو کشور خوب نباشد، بیثباتی و تشنج به منطقه تزریق خواهد شد. به نظر میرسد شاید تجربه دهههای گذشته تجربه خوبی باشد که نشان میدهد این حرف تا حدودی درست است. به هر صورت ایران و عربستان دو بازیگر مهم منطقه هستند که همواره دو متغیر تعیینکننده تحولات خاورمیانه بودهاند. هر کدام از این دو کشور بخواهند در حوزه خودشان تغییر و تحول یا تحرکی داشته باشند، میتوانند روی عناصر دیگر این منطقه تأثیر بگذارند. نکته دوم اینکه اهمیت روابط ایران و عربستان به جهت اهمیت آنها در جهان اسلام است زیرا هر موقع روابط ما با عربستان خوب بوده، وضعیت کشورهای اسلامی بهتر از دورهای بود که باهم فاصله داشتیم.

https://shoma-weekly.ir/ODCqJz