در هفته امر به معروف و نهی از منکر هستیم، به نظر شما حملات به این فریضه به بهانه اسیدپاشی اتفاقی است؟
به نظر می‌رسد ارتباط‌دهی مسئله اسیدپاشی به بچه حزب‌اللهی‌ها طرح و نقشه دشمنان بوده و این مسئله به نوعی فشار روانی به مجلس برای ناتمام گذاشتن قانون امربه‌معروف است. رسانه‌های بیگانه و نیز برخی سایت‌ها و روزنامه‌های داخلی و مسئولان فریب‌خورده نیز به مسئله اسیدپاشی در اصفهان دامن می‌زنند و آن را به حجاب ارتباط می‌دهند.
از مسئولان مربوطه می‌خواهیم که مسئله اسیدپاشی در اصفهان را ریشه‌یابی کند و هرچه سریع‌تر به مردم گزارش دهد. هر کسی که این کار را کرده محکوم است و اما اینکه برخی‌ها آن را به بحث امربه‌معروف و تکلیف شرعی ارتباط می‌دهند جای سؤال دارد. برخی افراد و رسانه‌های داخلی نیز باید مراقب خود باشند و آنجایی که دشمن طراحی کرده پا نگذارند.
معمولا تا اسم این فریضه شنیده می‌شود، مقوله حجاب در ذهن می‌آید. آیا در مورد مصداق‌های امر به معروف و نهی از منکر، ما دچار تکرار مکررات هستیم. چه مصادیق دیگری هست که باید به آن‌ها هم توجه شود؟
امر به معروف و نهی از منکر شرایط و مقدماتی دارد که باید فراهم شود. در عرصه‌های دیگر هم باید امر به معروف و نهی از منکر را وارد کنیم. وقتی صحبت از این دو اصل می‌شود بحث بدحجابی پیش می‌آید. بدحجابی یکی از مصادیق امر به معروف و نهی از منکر است. به نظر من بزرگترین منکر این است که مردم را به نظام اسلامی بدبین کنیم. بین مردم اختلاف بیندازیم. مردم را گروه گروه، طایفه طایفه کنیم. جوری حرف بزنیم مردم از نظام اسلامی ناامید شوند. جوری موضع بگیریم که موجب سوءاستفاده دشمنان شود. به نظر من اینها عقوبت اینها شدید‌تر از آن زنی که چهار تا تار مویش بیرون باشد، یا جوانی از روی هوی و هوس فعل منکری را انجام بدهد. او به خودش لطمه می‌زند.
کار امروز را به فردا انداختن که در سیستم اداری ما وجود دارد، متأسفانه منکر است. بوروکراسی و دست‌اندازهای موجود در وزارتخانه‌ها و ادارات ما، تشریفات موجود در وزارتخانه‌ها و نهادهای ما و ایجاد فاصله بین مسئولین و مردم منکر است. مسئولین خود را تافته جدا بافته می‌دانند و پاسخگو نیستند و در بین مردم حضور ندارند. منکر اینها است و باید روی این مسائل پرداخته شود. نه اینکه فقط روی مصادیق برخی منکرات تمرکز شود...
تا اینجای کار به‌جای امر به معروف بیشتر به نهی از منکر پرداخته‌ایم و در این سال‌ها چندان به امر به معروف پرداخته نشده است. به نظر شما علت چیست؟
این دو اصل در کنار هم و مکمل یکدیگرند و امر به معروف در گرو نهی از منکر است و نهی از منکر در گرو امر به معروف است. هر دو هم بوده‌اند. به نظرم بزرگترین امر به معروف را امام انجام داد که تشکیل نظام جمهوری اسلامی بود. اقامه نماز جمعه، ترویج معنویت در جامعه، اعتکاف، حج، عمره، ساخت این همه مراکز مذهبی و فرهنگی در کشور، ترویج قرآن، اقامه نماز و احیای امر زکات همگی از مصادیق معروفی هستند که به برکت جمهوری اسلامی انجام شده‌اند؛ همچنین معروفات دیگری، ولی هنوز به حد مطلوب نرسیده‌اند. اتفاقاً کم‌کاری‌ها بیشتر در نهی از منکر شده است. نهی از منکر هزینه دارد. مثل امام حسین (ع) که هزینه داد و هزینه هم شهادت، اسارت و جانبازی است. امر به معروف و نهی از منکر جزو وظایف نظام اسلامی و نظام جمهوری اسلامی است.
تا به حال چه موانعی مانع اجرای این فریضه الهی بوده است؟
شاهدیم در عرصه‌های فرهنگی تساهل و تسامح و رودربایستی‌هایی که وجود دارند، ترسی که از بعضی مجامع بین‌المللی، قطعنامه و امثال اینها و ملاحظات سیاسی هست، در روند احیای این دو اصل در کشور مانع ایجاد کرده‌اند که متأسفانه در همه دولت‌ها هم بوده است. می‌بینید می‌آیند مواضعی می‌گیرند و حرف‌هایی می‌زنند که مخالفت صریح با اصل امر به معروف و نهی از منکر دارد. اینها جزء وظایف دولت و نظام اسلامی است. «الَّذِینَ إِن مَّکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاه وَ آتَوُا الزَّکَاه وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنکَرِ». (۱) احیای این دو اصل مهم‌ترین وظیفه انبیای الهی بوده است. قیام امام حسین (ع) «إِنَّما خَرَجْتُ لِطَلَبِ الإصلاحِ فی أمّه جَدّی (ص) أُریدُ أنْ آمَرُ بِالمَعرُوفِ وَ أنهَی عَنِ المُنکَرِ» بوده است.
ما در حوزه مسئولین در چه مواردی می‌توانیم امر به معروف و نهی از منکر کنیم؟
«اَلنّاس عَلی دِینِ مُلُوکِهِم»، مردم بر اساس رویه مسئولینشان تربیت می‌شوند. اگر ببینند مسئولینشان پاک و سالم‌اند، آن‌ها هم سالم می‌مانند. امروز مفاسدی که در کشورمان داریم، به‌ویژه مفاسد اقتصادی به برخی از سوءاستفاده‌ها در بعضی از وزارتخانه‌ها، شرکت‌های دولتی و خصوصی و رانت‌خواری‌ها برمی‌گردد. بالاخره این آقایی که می‌آید ۳۰۰۰ میلیارد تسهیلات بانکی می‌گیرد، همین‌جوری آمده گرفته است؟ پشت سرشان مسئولینی وجود داشته‌اند. اینکه بیاییم انحصار در اقتصاد به وجود بیاوریم تا منافع عده خاصی تأمین شود، همگی منکر است. به اسم حمایت از تولید داخلی هر جنس بنجلی را به خورد مردم بدهیم و اجازه ندهیم رقابت در آن زمینه تولیدی به وجود بیاید برای اینکه منافع عده خاصی تأمین شود، اینها منکر است. همه‌شان منکراتی هستند که در عرصه اقتصاد، فرهنگ، تولید و توزیعمان داریم می‌بینیم. باید به اینها پرداخته شوند. اگر اینها اصلاح شوند مؤلفه فرهنگ هم راحت‌تر اصلاح می‌شوند.
به نظر شما از نظر اجرایی مردم با قوانین موجود چگونه می‌توانند مسئولین را امر به معروف و نهی از منکر کنند؟
اصلی داریم به نام «النصیحه الائمه المسلمین»، یعنی باید مردم این اجازه را داشته باشند مسئولینشان را نصیحت و به انتقاد کنند و آن‌ها هم بپذیرند، البته نه تخریب بلکه انتقاد. می‌بایست از انتقادات و پیشنهادهای سازنده استقبال شود. به نظرم این اصل در کشورمان کمرنگ است، بیشتر مداحی می‌شنویم تا نقادی. بیشتر دوست دارند مدح شوند تا نقد. به دنبال آن روحیه تملق و چاپلوسی به وجود می‌آید و رشد می‌یابد و مفاسد فراوانی را تولید می‌کند. واقعاً همه مسئولین اهل مشورت باشند و در کار‌هایشان مشورت کنند، باید پاسخگو باشند، می‌بایست نظارت وجود داشته باشد، بازرسی‌ها دقیق‌تر و بیشتر شود. اگر نظارت و بازرسی دقیق و وسیع بود، آیا باید شاهد چنین تخلفات بانکی و اقتصادی در این حجم باشیم؟ در سیستم بانکی ما اگر کسی بخواهد دو میلیون وام بگیرد، باید چند ماه ضامن ببرد، چند ماه دوندگی کند، نهایتاً آیا به نتیجه می‌رسد یا نمی‌رسد، اما بعضی‌ها به‌راحتی وام‌های ده‌ها میلیاردی می‌گیرند و پس هم نمی‌دهند. چه دلیلی در این قضیه هست؟ معلوم سیستم نظارت و بازرسی خوب نیست. هم دولت، هم مجلس و هم قوه قضائیه وظیفه دارند نظارت و بازبینی کنند. اینها منکراتی است که امروز متأسفانه در جامعه ما کم هم نیستند.
مردم در مقابل مسئولین چه وظیفه‌ای دارند؟
عرض کردم مردم موظفند نقد کنند، علما وظیفه دارند نقد و نصیحت کنند و تذکر بدهند. بی‌تفاوت نباشند. از مصادیق امر به معروف و نهی از منکر همین است. به نهادهای مربوط اعلام کنند. مجلس دارد کار می‌کند که وظایف مشخص باشد، چون تا الان معلوم نیست مردم تا چه حدی وظیفه دارند، دولت تا چه حدی وظیفه دارد. باید حد و مرز اینها مشخص شود. یک آمر به معروف و ناهی از منکر بداند، تا چه حدی وظیفه دارد تذکر بدهد و برخورد کند، وظیفه دستگاه قضائی، دولت و مجلس چیست؟ بالاخره نهاد یا کسی باید متولی امر به معروف و نهی از منکر در کشور باشد.
الحمدلله در نهادسازی و راه انداختن ستاد و تشکیلات ید طولایی داریم، اما در مورد امر به معروف و نهی از منکر تا به حال چه کار کرده‌ایم؟ برخی مراجع ما معتقدند برای این اصل باید یک وزارتخانه ایجاد شود که بتواند ورود داشته باشد. اینها را باید قانون مشخص کند.
بعضی‌ها معتقدند امر به معروف و نهی از منکر مسئولین برابر با تضعیف نظام و حرام است.
این امر تضعیف نیست، موجب تقویت نظام است. اگر حد و مرز‌ها کاملاً مشخص باشد، کاملاً معلوم نقد یا تخریب چیست. اصلاً امر به معروف و نهی از منکر زمینه سلامت جامعه را فراهم می‌کند. وقتی کسی جراحی می‌کند و غده‌ای را بیرون می‌آورد، درد دارد، ولی این درد موجب تسکین بعدی است و باعث آرامش جسمی بعدش است. هر برخوردی دردی دارد، اما این درد بد نیست. در چهارچوب قانون و مقررات نظام جمهوری اسلامی باید عمل شود. اینکه کسی بیاید کلیت نظام، قانون اساسی و دستاوردهای نظام را زیر سئوال ببرد، معلوم است این امر به معروف نیست و اصلاً خودش منکر است. حد و مرز‌ها کاملاً مشخص است.
به نظر می‌رسد قرار دادن هفته امر به معروف در آغاز محرم هنوز منجر به فرهنگ سازی نشده است. چه اقدامی باید در این راستا انجام داد؟
امام حسین (ع) شهید شد تا مردم هدایت شوند ومردم راه را گم نکنند. همانگونه که خون امام حسین (ع) دین را احیا کرد عزاداری امام حسین باید احیا گر دین و احیا گر امر به معروف ونهی از منکر واقامه کننده نماز باشد. آن عزاداری برای امام حسین (ع) مقبول است که هدایت گر باشد وروشنگری بکند ومخلصانه باشد.
در مراسم عزاداری امام حسین (ع) باید نوحه‌ها پیام داشته باشد در نوحه‌ها باید از ارزش‌های امر به معروف ونهی از منکر، ظلم ستیزی و شجاعت اهل بیت گفته شود.
