حبیب الله عسگراولادی- امام راحل (ره) می‌فرمود: «مهم‌ترین اثر تشکیلات ایمانی امر به معروف و نهی از منکر است». می‌فرمودند به این آیه نگاه کنید که می‌فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاء بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ»(1) مردان و زنان با ایمان در یک ارتباط تشکیلاتیِ مستحکمی قرار می‌گیرند و اولین اثرشان امر به معروف و دومین اثر نهی از منکر است.
ما اثر تشکیلات مؤتلفه را در همین بخش امر به معروف و نهی از منکر نیاوریم به خرده‌ریزهای کوچه و پس‌کوچه و بی‌خود گزارش کنیم که مثلاً چند تا اعلامیه راجع به حجاب و غیره دادیم، بلکه به این سمت ببریم که از اولی که تشکیلات زیر نظر دو شهید بزرگوار مطهری و بهشتی و دیگر علما شکل گرفت، برای امر به معروفی بود که امام حسین(ع) دنبالش است، برای برقراری حکومت عدل اسلامی، یعنی معروف و ازهاق رژیم شاهنشاهی یعنی منکر بود. مثلاً امام می‌فرماید: «یک باید بشود داریم و یک نباید بشود. ایران باید اسلامی بشود (امر به معروف) و ایران نباید شاهنشاهی شود (نهی از منکر)». آنچه که امام حسین(ع) دنبال آن است. البته مصادیق ریز هم در کوچه و پس‌کوچه دارد. در کوچه پس‌کوچه هم امر معروف و نهی از منکر است، اما تشکیلات برای احقاق حق و ازهاق باطل است. باید احقاق حق و ازهاق باطل را در نظر کلی داشت.
در مسئله امر به معروف و نهی از منکر حداقل 5 دسته معروف و منکر داریم. یکی معروف‌ها و منکراتی است که قرآن گفته است. دومی دسته‌ای است که رسول اکرم(ص) مشخص فرموده که چه چیزی معروف و چه چیزی منکر است. مغایر آنچه که در قرآن است نیست، بلکه مصداق زمان پیامبر است. هر امام معصومی در زمان خودش مصادیقی از معروف و منکر را بیان کرده است. در زمان غیبت، نائب خاص معروف و منکر زمان را معین می‌کند. حدود صد سال بعد از شروع غیبت صغری چهار شخصیت معروف و منکر را مشخص می‌کردند. البته در زمان امیرالمؤمنین، مالک اشتر مأمور بود که معروف و منکر را برای مردم مصر بیان کند. نائب است که خودش نه پیغمبر است و نه امام. یا حضرت مسلم ا‌بن عقیل که نائب امام‌حسین(ع) است و معروف و منکر را برای اهل کوفه گفت که آنها فهم نداشتند که درک کنند این برای معروف و منکر کلی نظام آمده است، نیامده بود که مسائل شرعی و اخلاقی آنها را بررسی کند، بلکه آمده بود معروف و منکر را بگوید. بعد که غیبت صغری تمام می‌شود، آن برجسته انسان، از جانب امام زمان می‌فرماید دوره غیبت صغری و نائب خاص تمام شده است. از حالا به بعد نیابت عامه است. فقهای عادل دارای شرایط.
ما به عنوان مؤتلفه اسلامی هر سال سعی می‌کنیم خدمت مراجع برسیم. چرا؟ برای اینکه در زمان ما اماممان غایب است، مراجع ما و مرجع تقلید، به‌ویژه رهبر انقلاب باید معروف و منکر را مشخص کنند. ما محضرشان می‌رسیم و استدعا می‌کنیم که برای ما معروف و منکر و مصادیق زمانش را مشخص کنند.
تشکیلات ایمانی معروف و منکرش را از خدا و پیغمبر و امام و نائب امام می‌گیرد و خودش را با آن تطبیق می‌کند. به نظر من اینکه در اول محرم بحث امر به معروف و نهی از منکر گذاشته شده، خیلی مناسب است. پنجمی‌اش فقیه عادل مبسوط الید است. این‌طور نیست که بگوییم: «حَسْبُنا کِتابُ الله»، کتاب خدا ما را کافی است، هر چه معروف و منکر گفته ما را بس است. خیر، بلکه «اَطِیعُوا الله وَ اَطِیعُوا الرَّسُول»(2)، یعنی معروف و منکرهایی را باید رسول بیان کند. «وَ اُولی‌الامْرِ مِنْکُم» و صاحبان امر و صاحبان فرمانند.
این جمله امام را در مصاحبه در هواپیما دقت بفرمایید. امام نماز شب خواندند، نماز صبح خواندند، تعقیباتی را خواندند. به ایشان گفتند اگر آمادگی داشته باشید مصاحبه‌ای با خبرنگارانی که در هواپیما هستند انجام بدهید. شما متنش را می‌دانید من می‌خواهم گریزی از آن را عرض کنم. ایشان گفتند: «بیایند». آنها هم آمدند و سئوالاتی را می‌پرسیدند. یک خبرنگار امریکایی از امام پرسید: «شما به عنوان انسانی قدرتمند دارید به کشور ایران وارد می‌شوید، در ورود قدرتمندانه‌تان چه احساسی دارید؟» خیلی سئوال حسابی و پیچیده‌ای بود. وقتی برای امام ترجمه کردند، ایشان گفتند: «هیچی! هیچ احساسی ندارم». آن خبرنگار خیلی تعجب کرد. گمان کرد که حرفش را درست ترجمه نکردند. دو باره به امام گفت: «در تاریخ ایران، شما به عنوان قدرتمندترین انسان دارید وارد ایران می‌شوید، چه احساسی از این ورود قدرتمندانه‌تان دارید؟» باز ترجمه کردند و امام فرمودند: «هیچی!». «اِلا أَنْ اُقِیم حَقّاً وَ اُبْطِل باطِلاً»، من برای احقاق حق آمده‌ام ایران یا برای ازهاق باطل.
ما باید آخرین معروفات و آخرین منکرات را بشناسیم. خودمان را با آهنگ معروف رهبری هماهنگ کنیم، خودمان را با آهنگ نهی از منکری که رهبری می‌فرماید هماهنگ کنیم. شورای مرکزی و دبیرکل کارش این است. باید دنبال این باشد که چه چیزی نظام توحیدی را مستحکم می‌کند و چه چیزی سست. از فرمایش‌های آقایقین داریم امروز یکی از منکرات ایجاد اختلاف و دامن زدن به اختلاف است، از آهنگ‌های معروف رهبری، وحدت است. وحدت معروف‌ترین معروفِ زمان است. ما باید در این آغاز سال قمری، واقعاً راجع به امر به معروف و نهی از منکر سطحمان را بالا بیاوریم.
* گزیده ای از سخنان استاد عسگراولادی در جمع اعضای اجلاس سراسری امر به معروف و نهی از منکر حزب موتلفه اسلامی
پی‌نوشت:
(1) قرآن کریم، سوره توبه، آیه 71.
(2) «أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَ أُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ»، قرآن کریم، سوره نساء، آیه 59.
