به نظر شما الان که ۵۰ روز از گزارش آقای روحانی گذشته، آیا دولت حرکت جدیدی در اقتصاد انجام داده است؟
هر کسی که در ابتدای امر، خودش کاری را شروع می‌کند، طبیعی است که می‌تواند برای آن برنامه‌ریزی دقیق و آن را مدیریت کند. با توجه به اینکه با تغییر دولت‌ها، دولت جدید موظف است کارهای نیمه‌تمام اقتصادی، سیاسی و... دولت قبلی را دنبال کند، لذا هر دولتی نمی‌تواند خواسته‌های خود را تحقق ببخشد و باید با توجه به عملکرد دولت و وضعیت اقتصادی قبل مسائلی را که از قبل انجام شده است پیگیری و دنبال کند تا به اتمام برساند. شروع کار یک قضیه و یک پروژه را به پایان رساندن قضیه دیگری است. اگر فردی اقتصاددان باشد در مورد کاری که دست دولت دیگر بوده است، می‌تواند سیاست‌هایش را ظرف ۱۰۰ روز بیان کند، ولی اینکه نتایج آن در ۱۰۰ روز اول ببینیم یقیناً اظهارنظر غیر کار‌شناسی است.
در پاسخ شما معلوم نشدآیا در این ۵۰ روز اتفاق جدیدی افتاده است یا خیر؟
به نظرم با توجه به وضعیتی که در دولتهای نهم و دهم به خصوص در باره اقتصاد داشتیم و محصول اجتهاد شخصی بود، نه خرد جمعی؛ خطاهای زیادی در اقتصاد رخ داد که به این سادگی امکان حرکت نیست. ولی این دولت با برگزاری نشستی سعی در هموار کردن موانعی است که بر سر راه اقتصاد قرار دارد و با تنظیم ۳۴ ماده و پیاده شدن آن‌ها باید به تدریج آثارش را در اقتصاد کشور شاهد باشیم. تا حالا هم آن ۳۴، ۳۵ مورد تحقق نیافتند مثل صادرات که مقرراتی بر آن‌ها حاکم شده است، ولی به نظر می‌رسد باید این ۳۴ ماده ابلاغ و سپس عملیاتی شوند تا بعد ببینیم چه کار می‌توانیم بکنیم. اینکه کاری صورت گرفته باشد و اثر آن معلوم باشد، این طور نیست.
با توجه به صحبتهایی که فرمودید، نظرات آقای رئیس جمهور را راجع به کارهای اقتصادی دولت قبلی تأیید می‌فرمایید؟
بله، به نظرم دولت قبل از نظر اقتصادی نه کار جمعی انجام داد، نه نظر متخصصین را اعمال کرد و نه با مجلس و قوای دیگر اتفاق نظر داشت. لذا باعث به هم ریختگی شد و شاید مکرر مجلس شورای اسلامی خطاهای آقای احمدی‌نژاد و عدم اجرای قوانین و مصوبات را در مورد بودجه و مسائل مختلف عنوان کرد، ولی آقای احمدی‌نژاد اعتنایی نکرد و همچنان کار‌ها را پیش برد. نمونه‌ای را عرض می‌کنم، امروز وارث معضلی هستیم که نزدیک ۴۶۰ هزار میلیارد تومان پروژههای نیمه‌کاره داریم که با سیاست قبلی دولت و این اقتصاد هر مقدار که پول به آن تزریق کند، نمی‌شود این پروژههای نیمه تمام را جمع کرد. اگر تمام امکانات بودجه‌ای در زمینه عمران را صرف پروژههای نیمه‌کاره بکنیم، در حدی خواهد بود که نگذاریم بیش از این تخریب شوند و سالهای سال این پروژه‌ها بدون بهره‌برداری باقی بمانند و بعد از چند سال هم مستهلک می‌شوند، ضمن اینکه مرتباً بودجه‌های عمرانی ما را بلعیده و بازدهی نداشته‌اند. اولین کاری که در مورد پروژههای نیمه‌کاره باید انجام شود این است که یک انقلاب اقتصادی اتفاق بیفتد و از قبل امنیت اقتصادی برای مردم مشخص شود و سه قوه با هم هماهنگ کنند که اگر بعد‌ها کسی وارد این‌ها شد به مشکل برنخورد. در گام اول دولت باید ۷۰، ۸۰ درصد پروژه‌هایی را که دست اوست واگذار کند، از صفر ریال تا قیمت بالا‌تر. این مستلزم این است کسانی که می‌خواهند اقبالی از آن‌ها بکنند که به دلیل عدم اعتماد مردم اقبال کم است و برای خصوصی‌سازی این پروژههای نیمه‌تمام و پاک شدن آن‌ها از دامن دولت و اینکه دولت بتواند برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشد، اولاً برای واگذاری آن‌ها به بخش خصوصی تصمیم گرفته شود، ثانیاً برای اقبال مردم از این قضیه سه قوه باید بنشینند و برای امنیت سرمایه‌گذار برنامه‌ریزی کنند، ثالثاً واگذاری باید به صورتی باشد که نه‌تنها طرف زمین و لوازم آن را نفروشد و جا را خالی کند، بلکه با آئین‌نامه‌ای بخش خصوصی کار را تکمیل کند. باید به صورتی باشد که به نسبت فعالیت، توانایی جذب کارگر و افزایش تولید تسهیلات دولتی به همراه آن باشد. دیگر دولت نباید این موارد را بپذیرد. در این صورت حداقل اتفاقی که می‌افتد این است که بودجه‌ای که صرف پروژههای نیمه‌کاره می‌شود که فقط بتواند آن‌ها را در همین حالت نگه دارد، لااقل به پروژه‌هایی با ۸۰ درصد پیشرفت خواهد رسید و با مبلغی که از بخش خصوصی دریافت می‌کند، با اتمام چنین پروژه‌هایی آن‌ها به مرحله بهره‌برداری می‌رسند و دولت می‌تواند در یکی دو سال آینده امیدوار باشد که برنامه‌ریزی اقتصادی را خودش انجام بدهد، والا اگر بخواهد همچنان کارهای تخریبی را که در دولتهای نهم و دهم شده است ادامه بدهد هرگز به توفیق اقتصادی نخواهد رسید.
وزیر اقتصاد گفته است: «سرمایه گذاری از طلا و ملک به سمت تولید رفته است». واقعاً در مقطع فعلی این گونه است؟
اگر به طرف تولید برود، خیلی مسائل حل می‌شوند. ما هم معتقدیم اگر تولیدمان بتواند جواب تقاضای ما را بدهد، طبیعتاً قیمت‌ها نباید زیاد رشد کنند. بنده در مورد مرغ با تعدادی از صنعتکاران مرغ صحبت می‌کردم، اکثراً می‌گفتند مقرون به صرفه نیست. به دلیل اینکه حاملهای انرژی یکی از مسائل مهم در مرغداری‌ها است مثلاً قیمت‌دان مرغ و امثالهم افزایش یافته است. هزینه هایی که قرار بود از هدفمند کردن یارانه‌ها دریافت کنند تا کمکی به تولید شود و دولت باید ۳۰ درصد آن را تزریق می‌کرد، هنوز انجام نشده است. همه این‌ها باید عملیاتی شود. گفتن کاری از پیش نمی‌برد. از آثار هر چیزی باید پی ببریم که آیا عملیاتی و درست شده است یا خیر؟ هنوز شاهد آثاری که برای ما معلوم شود و دریابیم که تولید حرکتی کرده است، نیستیم.
مطلبی را عرض کنم که آقایان می‌فرمایند می‌خواهیم به تولید کمک کنیم. زمینهای همه شهرک هایی که به تولیدکنندگان واگذار می‌شد، حدود دو برابر و حتی برخی جا‌ها بیش از دو برابر گران شده است. به دلیل عدم برنامه ریزی همین الان واسطه‌ها در این شهرک‌ها و جاهای مختلف بیشتر روی خرید و فروش زمین صحبت می‌کنند، در صورتی که دولت می‌تواند برنامه ریزی و امکانات لازم برای تولید را بسترسازی کند. چه دلیلی دارد؟ دولت فقط در گرفتن پول دارد کار می‌کند. نمونه دیگر گمرک از دو درصد به چهار درصد افزایش یافته است. همه این‌ها بر تولید سربار می‌شود. حرف زدن آسان است، ولی آنچه را که حاکی از رونق در تولید باشد ندید‌ه‌ایم.
یعنی هنوز یارانه بخش تولید را هم به آن‌ها نداده‌اند؟
خیر.
راجع به تک نرخی شدن ارز مشاور اقتصادی رئیس جمهور گفتند فعلاً امکان پذیر نیست. نظر شما چیست؟
قیمت ارز ارتباط تنگاتنگی با سیاست خارجی ما دارد. به هر نسبتی که در مورد تسهیلات فروش نفت و مسائل مختلف یا آسان شدن نقل و انتقال پول اقداماتی شود، ارز هم سامانی پیدا می‌کند. با توجه به صحبتهایی که شده است، در چند ماه بعد از انتخابات شاهد یک ثبات نسبی در مورد ارز و پایین آمدن قیمت آن بودیم که برای تصمیم‌گیری در واردات و صادرات مثبت است، ولی تا حالا تحقق کامل این مسائل، شکستن تحریم‌ها و نقل و انتقال پول می‌تواند کمک بیشتری کند و قیمت دلار را کاهش دهد، ولی حتماً تک نرخی نخواهد شد و دلایل زیادی دارد و کسانی که می‌گویند تک نرخی می‌شود، اصلاً ورودی به اقتصاد ندارند. زمانی می‌توانیم بگوییم تک نرخی که برای همه تقاضا‌ها حتی تقاضاهایی که به صورت ظاهر کاذب هستند، بتوانیم ارز بدهیم. حتماً باید دو نرخی را داشته باشیم، ولی فاصله نرخ دولتی با آزاد می‌تواند کاهش یابد و کمتر باشد. باز هم تأکید می‌کنم تک نرخی حتماً اتفاق نخواهد افتاد.
پیش‌بینی‌تان از سال آینده چیست؟ گویا قرار است سه صفر هم از اسکناس‌هایمان حذف شود و یارانه‌ها هم تبدیل به کالا شوند.
به نظرم اقتصاد یک فن تمام عیار است و با حرف زدن درست نمی‌شود، بلکه با برنامه ریزی دقیق سامان می‌یابد. اگر برنامه ریزی دقیق و کار‌شناسی داشته باشیم می‌توانیم شاهد شکوفایی اقتصاد باشیم. اگر قرار باشد مسائل را شعارگونه مطرح کنیم، شاید نه تنها اتفاقی نیفتد که بد‌تر هم شود؛ لذا توجه دولت باید معطوف به برنامه ریزی شود. در تمام دنیا بدون حمایتهای دولتی و دادن تسهیلات در این زمینه امکان رونق تولید نخواهد بود. دولت باید این موضوع را در دستور کار قرار بدهد
