رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر کارگزاران و مسئولان حج «ابعاد سیاسی حج» را یکی دیگر از ویژگیهای این فریضه استثنایی برشمردند و تأکید کردند: اینکه برخی میگویند حج را سیاسی نکنید، سخن نادرستی است زیرا ابعاد سیاسی حج مطابق با خواسته و دستورات اسلام است. وحدت، حمایت از مظلومان همچون ملت فلسطین و مردم یمن و یا برائت از مشرکان، همه اموری سیاسی و مطابق تعالیم اسلام هستند. بنابراین ابعاد سیاسی حج همان تکلیف دینی و عبادت است.
مجتبی امانی، رئیس پیشین دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی ایران در مصر، در گفتوگو با خبرنگار ایکنا درباره ظرفیتهای سیاسی حج و اهمیت نگاه به این فریضه به منزله ابزار توانمند در عرصه دیپلماسی عمومی در جهت تقویت وحدت جهان اسلام گفت: حج به منزله یک فریضه بزرگ اجتماعی کارکردهای مختلفی دارد که باید از آنها استفاده شود. نفس تجمع زیادی از مسلمانان در این گردهمایی عظیم، فرصت مناسبی به لحاظ عملی و تبلیغاتی برای نمایش قدرت جهان اسلام و مانور وحدت امت اسلام است تا دشمنان اسلام از این توان بازدارنده و درونزا دچار هراس شوند.
وی افزود: متأسفانه رژیم آل سعود به ویژه در سالهای اخیر تلاش کرده این فریضه سیاسی ـ عبادی را از محتوای غنی خود تهی کند و مانع ظهور ظرفیتهای سیاسی و اجتماعی آن شود و آن را به یک فریضه عبای فردی تقلیل دهد. تلاش سعودیها برای اینکه فریضه حج خروجی چندان مناسبی برای جهان اسلام نداشته باشد کاملاً واضح است و آنها تنها وظیفه خود را تأمین رفاه و امنیت حجاج معرفی کردهاند و البته در این میان به درآمدهای هنگفت مالی هم رسیدهاند.
امانی اظهار کرد: هرچند سعودیها در تأمین امنیت حجاج نیز کوتاهیهای فراوانی داشتهاند که نمونه بارز آن کشته شدن هزاران نفر در فاجعه منا بود و این نشان میدهد آنها حتی در تأمین امنیت زائران نیز دچار ضعفهای اساسی مدیریتی هستند. از طرفی سعودیها در تأمین امنیت روحی و معنوی حجاج نیز کوتاهی میکنند و به ویژه حجاج ایرانی بارها شاهد رفتار گاه خشن سعودیها در برگزاری مراسم خودشان بودهاند.