این روزها برخورد با رسانه ها و فعالان رسانه ای یکی از برنامههای قوه قضائیه یا دغدغه اصلی برخی مدیران و مسوولان است، روزهای گذشته خبر حکم سجاد نوروزی مدیرمسئول سایت فردا ابلاغ شد.

احمد جان نثاری، محمد مهدی اسلامی – این روزها برخورد با رسانه ها و فعالان رسانه ای یکی از برنامههای قوه قضائیه یا دغدغه اصلی برخی مدیران و مسوولان است، روزهای گذشته خبر حکم سجاد نوروزی مدیرمسئول سایت فردا ابلاغ شد.
نوروزی به تحمل 91 روز حبس تعزیری به خاطر شکایت روزنامه ایران از وی به جهت انتشار مطلبی در سایت خبری فردا با عنوان "در روزنامه ملت چه می گذرد" محکوم شده است.
سایت فردا در این خبر انتقاداتی به مدیریت روزنامه ایران وارد کرده بود که گویا از آستانه تحمل مدیران این روزنامه خارج و منجر به شکایت از سایت فردا شد.
شکایت روزنامه ایران از سایت فردا و صدور حکم علیه نوروزی به دور از قضاوت در مورد این مطلب بهانه ای شد تا برخوردهای اخیر قوه قضائیه و برخی مدیران با رسانه ها و فعالان رسانه ای را مرور کنیم.
پیش از هر چیز شاید لازم باشد گذری بر نقطه نظرات رهبر معظم انقلاب، پیرامون نقد پذیری مسولان داشته باشیم.
انتقاد دلسوزانه هم نباشد دانسته می شود
حضرت آیت الله خامنه ای در دیدار اعضاى هیأت دولت، 04/06/81 می فرمایند: انتقاد به معناى تضعیف نیست. انتقاد اگر دلسوزانه و منصفانه باشد، کمک هم مىکند. اگر انتقادى دلسوزانه هم نبود، بالاخره دانسته مىشود. در مقابل حرکت دولت، اگر یک وقت عیبجویىِ غیرمنصفانهاى هم بشود، نخواهد توانست افکار عمومى و واقعیّتهاى بیرونى را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین من نمىخواهم انتقاد را منع کنم؛ اما تخریب را چرا. تخریب بههیچوجه مصلحت نیست. با هیچ توجیهى کسى نمىتواند خود را قانع نماید که دولت را تخریب کند.
* از انتقاد نترسید و خشمگین نشوید
ایشان همچنین می فرمایند: به شما مسوولان دولت که بخش های گوناگون در اختیارتان است، می گویم از انتقاد نه بترسید، نه خشمگین و ناامید شوید. اینطور هم نباشد که اگر روزنامه یا شخصی به بخشی از بخش های دولت یا به کاری که دولت پدید میآورد، انتقاد میکند، مسوولان آن بخش یا مسوولان دولتی سراسیمه شوند.
گاهی اوقات انسان میبیند یک حالت سراسیمگی در اینها پیدا میشود. نه، به هیچ وجه سراسیمه نشوید. بالاخره انتقاد وجود دارد. راه مورد انتقاد قرار نگرفتن این است که انسان به کنج انزوایی بخزد و هیچ اقدامی نکند، یا اگر مسوولیتی میپذیرد، خدای نکرده به لوازم آن مسوولیت عمل نکند تا مثلا کسی به انتقاد از او نپردازد و برخلاف توقع او کاری صورت نگرفته باشد.
بالاخره هر حرکتی صورت میگیرد، ممکن است مخالفان و منتقدانی داشته باشد. ممکن است یک اقدام شما کسانی را به حق یا بناحق عصبانی کند و آنها چیزی بگویند. وقتی کار شما مبتنی بر مقدمات منطقی است، باید آن را ادامه دهید.
* انتقاد موجب شناسایی نقاط قوت و ضعف است
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مسئولان و کارکنان قوهی قضائیه در آستانه سالروز هفتم تیر در تاریخ ۱۳۸۱/۰۴/۰۵ می فرمایند: مطلب مربوط به منتقدان این است که انتقاد در جامعه چیز خوبی است. زیرا انتقاد موجب میشود انتقاد شونده بتواند نقاط قوت و ضعف خود را بفهمد و همچنین ناظران صحنه بتوانند بفهمند. این به پیشرفت کار کمک میکند ولی انتقاد، غیر از عیبجویی، آن هم عیبجویی خصمانه است.
* در برابر انتقاد اگر از ناحیه دوستان هم نیست باید با سعه صدر برخورد شود
ایشان در دیدار اعضاى هیئت دولت مورخ ۱۳۸۸/۰۶/۱۸ می فرمایند: گاهی به انسان یک نقدی می شود، یک عیبجویی یا انتقادی از انسان می شود که آن طرف نیز دوست آدم نیست که آدم به اعتماد دوستی او بخواهد بگوید که خوب، ما گوش می کنیم. نه، دوست هم نیست، اما دشمن هم نیست و دشمنیاش هم ثابت نشده ولی نقد و انتقاد است. آن را هم حتی باید گوش کرد. شاید در خلال این نقدها حرفی وجود داشته باشد که به درد ما بخورد و باید به هر حال با سعه صدر برخورد بشود.
* گاهی در انتقادهای خصمانه هم حقایقی وجود دارد
مقام معظم رهبری در دیدار رئیس جمهور و اعضاى هیأت دولت در تاریخ ۱۳۸۶/۰۶/۰۴ فرمودند:
از انتقاد اصلا عصبانی نشوید. بعضی از انتقادکنهای از دولت، هدفشان این است که شما را عصبانی کنند،خسته کنند و از جا در ببرند؛ اصلا انتقاد با این هدف انجام میگیرد.
گاهی یک خبری را تیتر میکنند، بزرگ میکنند و فردای آن روز معلوم میشود اصلا دروغ است و اصل ندارد! اینها هم کارهایی است که بعضی ها انجام میدهند. مطلقا حالت عصبانیت و بیتابی نباید به شما دست بدهد. بعد هم شما از همان انتقاد - ولو غیرخیرخواهانه باشد - استقبال کنید. چون گاهی در انتقادهای خصمانه هم حقایقی وجود دارد که انتقاد کننده از روی خیرخواهی نمیگوید، اما انتقادش واقعی است، چه برسد آن کسانی که از روی خیرخواهی از شما انتقاد میکنند. اصلاً هیچ نرنجید و از انتقاد استقبال کنید.
این گوشه ای از نظرات رهبر معظم انقلاب پیرامون نقد پذیری مسولان بود و حالا باید روی دیگر این سکه را هم نگاهی کنیم، بد نیست اگر به برخودهای اخیر با فعالان رسانه ای که دستی به قلم نقد و انتقاد دارند هم بیاندازیم.
برخورد با منتقدان فعال در فضای رسانه ای کشور
سعید ذاکری
چندی پیش محمد سعید ذاکری دبیر سیاسی هفتهنامه ۹ دی به دلیل انتشار یادداشتی انتقادی در این هفتهنامه احضار و بازداشت شد. در این مقاله مطالبی درباره علی لاریجانی، مراجع تقلید، شورای نگهبان و جامعه مدرسین مطرح شده بود که فارغ از بررسی درستی یا نادرستی محتوای آن یک انتقاد درون گفتمانی بود و نه انتقادی از جنس تخریب نظام!
میثم نیلی
از سوی دیگر در پی شکایت از میثم نیلی درخصوص 50 مورد از اخبار رجانیوز ؛ مدیر سایت رجانیوز، به دادسرا احضار و برای وی قرار وثیقه 50 میلیون تومانی صادر شد.
امیر حسین ثابتی
امیرحسین ثابتی مسئول سابق سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه تهران، به اتهام اطلاق لفظ "جاسبی گرا" به مسببین تصویب طرح وقف دانشگاه آزاد در مجلس هشتم، به سه ماه و یک روز حبس تعلیقی محکوم شد.
محمد حسن روزیطلب
محمد حسن روزیطلب فرزند سردار شهید محمدجواد روزی طلب و فعال رسانهای جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، به جرم انتشار متنی انتقادآمیز در وبلاگ شخصیاش، از سوی قاضی شعبه 1057 دادگاه کارکنان دولت به چهار ماه حبس تعزیری قطعی محکوم شد.
وی که در وبلاگ شخصی خود از روند برخورد با فعالان جبهه فرهنگی انقلاب همچون احمد قدیریابیانه در قم، میثم نیلی، سعید ذاکری و همچنین فیلترینگ سایت های 598 و بی باک انتقاد کرده بود، با شکایت و اعلام جرم دادستان تهران به دادگاه احضار شده بود.
در بخشی از حکم صادره آمده است: «در مانحن فیه، نظر به مقام و موقعیت آقایان لاریجانیها بعنوان روسای قوای مقننه و قضاییه، با بکار بردن «دیکتاتوری برادران ادامه دارد» موجبات وهن شخصیت و توهین به مقام و موقعیت آنان را موجب میگردد. در نتیجه مشمول عنوان قانون توهین موضوع ماده 609 قانون مجازات اسلامی میگردد. علیهذا...حکم به محکومیت مشارالیه به تحمل چهار ماه حبس تعزیری صادر و اعلام میگردد. حکمی که خود نقض غرض بود و مخاطب سخنی با تعداد مخاطب اندک را به حجم گسترده مخاطبان رساند.
این در حالی است که محمد حسن روزی طلب از جمله افرادی است که علی رغم لحن تند انتقادیش، خدمات گسترده ای برای مقابله با جریان فتنه داشته است و در مقاطع حساس کارنامه قابل قبولی از خود برجای گذاشته و نمی توان به واسطه یک انتقاد در وبلاگی با مخاطب محدود، او را در صف کسانی دانست که قصد وهن شخصیتهای نظام را دارد.
این نام برخی بود که به رسانه ها کشیده شد. نام برخی نیز همچون مجید بذرافکن که یکی از عناصر موفق در ثبت تاریخ انقلاب و فعال در عرصه جنگ نرم بود و به واسطه انتقادی در وبلاگ خویش محکومیت قطعی یافته است؛ چندان به حوزه رسانه کشیده نشد.
متاسفانه برخوردهای اخیر از سوی مسئولان مختلف نشانی از عمل به فرامین رهبری ندارد که می فرمایند؛ انتقاد دلسوزانه هم نباشد دانسته می شود، از انتقاد نترسید و خشمگین نشوید که موجب شناسایی نقاط قوت و ضعف است، اگر از ناحیه دوستان هم نیست باید با سعه صدر برخورد شود که گاهی در انتقادهای خصمانه هم حقایقی وجود دارد. حال چه رسد به انتقاد کسانی که در خیمه انقلاب حاضر هستند و "حتی" اگر در انتقاد خویش از مرز انصاف نیز عبور کرده باشند؛ "نیت مجرمانه" در نوشته های آنها نمی توان یافت.
با این وصف باید گفت خوب است برخی مسولان در قوای سه گانه به یاد بیاورند در جامعه ای هستند که بیشتر مردم در سالهای اخیر با رای به شعار عدالتخواهی (فارغ از کارنامه شعاردهنده) نشان دادند که خواهان برخورد جدی با مفاسد اقتصادی و رانت خواری و رابطه گری به جای ضابطه مندی در تمام نهادهای کشورهستند. باید صدای این مردم شریف را شنید که بخشی از آن از سوی فعالان رسانه ای منعکس شده است. کسانی که حتی اگر اشتباهی مرتکب شده اند، بلندگوهای دشمن نیستند که خاموششان کنید و کافی است کمی آستانه تحمل را بالا ببرید تا منافع این فضای باز انتقاد بیش از پیش رخنمون گردد.
نوروزی به تحمل 91 روز حبس تعزیری به خاطر شکایت روزنامه ایران از وی به جهت انتشار مطلبی در سایت خبری فردا با عنوان "در روزنامه ملت چه می گذرد" محکوم شده است.
سایت فردا در این خبر انتقاداتی به مدیریت روزنامه ایران وارد کرده بود که گویا از آستانه تحمل مدیران این روزنامه خارج و منجر به شکایت از سایت فردا شد.
شکایت روزنامه ایران از سایت فردا و صدور حکم علیه نوروزی به دور از قضاوت در مورد این مطلب بهانه ای شد تا برخوردهای اخیر قوه قضائیه و برخی مدیران با رسانه ها و فعالان رسانه ای را مرور کنیم.
پیش از هر چیز شاید لازم باشد گذری بر نقطه نظرات رهبر معظم انقلاب، پیرامون نقد پذیری مسولان داشته باشیم.
انتقاد دلسوزانه هم نباشد دانسته می شود
حضرت آیت الله خامنه ای در دیدار اعضاى هیأت دولت، 04/06/81 می فرمایند: انتقاد به معناى تضعیف نیست. انتقاد اگر دلسوزانه و منصفانه باشد، کمک هم مىکند. اگر انتقادى دلسوزانه هم نبود، بالاخره دانسته مىشود. در مقابل حرکت دولت، اگر یک وقت عیبجویىِ غیرمنصفانهاى هم بشود، نخواهد توانست افکار عمومى و واقعیّتهاى بیرونى را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین من نمىخواهم انتقاد را منع کنم؛ اما تخریب را چرا. تخریب بههیچوجه مصلحت نیست. با هیچ توجیهى کسى نمىتواند خود را قانع نماید که دولت را تخریب کند.
* از انتقاد نترسید و خشمگین نشوید
ایشان همچنین می فرمایند: به شما مسوولان دولت که بخش های گوناگون در اختیارتان است، می گویم از انتقاد نه بترسید، نه خشمگین و ناامید شوید. اینطور هم نباشد که اگر روزنامه یا شخصی به بخشی از بخش های دولت یا به کاری که دولت پدید میآورد، انتقاد میکند، مسوولان آن بخش یا مسوولان دولتی سراسیمه شوند.
گاهی اوقات انسان میبیند یک حالت سراسیمگی در اینها پیدا میشود. نه، به هیچ وجه سراسیمه نشوید. بالاخره انتقاد وجود دارد. راه مورد انتقاد قرار نگرفتن این است که انسان به کنج انزوایی بخزد و هیچ اقدامی نکند، یا اگر مسوولیتی میپذیرد، خدای نکرده به لوازم آن مسوولیت عمل نکند تا مثلا کسی به انتقاد از او نپردازد و برخلاف توقع او کاری صورت نگرفته باشد.
بالاخره هر حرکتی صورت میگیرد، ممکن است مخالفان و منتقدانی داشته باشد. ممکن است یک اقدام شما کسانی را به حق یا بناحق عصبانی کند و آنها چیزی بگویند. وقتی کار شما مبتنی بر مقدمات منطقی است، باید آن را ادامه دهید.
* انتقاد موجب شناسایی نقاط قوت و ضعف است
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مسئولان و کارکنان قوهی قضائیه در آستانه سالروز هفتم تیر در تاریخ ۱۳۸۱/۰۴/۰۵ می فرمایند: مطلب مربوط به منتقدان این است که انتقاد در جامعه چیز خوبی است. زیرا انتقاد موجب میشود انتقاد شونده بتواند نقاط قوت و ضعف خود را بفهمد و همچنین ناظران صحنه بتوانند بفهمند. این به پیشرفت کار کمک میکند ولی انتقاد، غیر از عیبجویی، آن هم عیبجویی خصمانه است.
* در برابر انتقاد اگر از ناحیه دوستان هم نیست باید با سعه صدر برخورد شود
ایشان در دیدار اعضاى هیئت دولت مورخ ۱۳۸۸/۰۶/۱۸ می فرمایند: گاهی به انسان یک نقدی می شود، یک عیبجویی یا انتقادی از انسان می شود که آن طرف نیز دوست آدم نیست که آدم به اعتماد دوستی او بخواهد بگوید که خوب، ما گوش می کنیم. نه، دوست هم نیست، اما دشمن هم نیست و دشمنیاش هم ثابت نشده ولی نقد و انتقاد است. آن را هم حتی باید گوش کرد. شاید در خلال این نقدها حرفی وجود داشته باشد که به درد ما بخورد و باید به هر حال با سعه صدر برخورد بشود.
* گاهی در انتقادهای خصمانه هم حقایقی وجود دارد
مقام معظم رهبری در دیدار رئیس جمهور و اعضاى هیأت دولت در تاریخ ۱۳۸۶/۰۶/۰۴ فرمودند:
از انتقاد اصلا عصبانی نشوید. بعضی از انتقادکنهای از دولت، هدفشان این است که شما را عصبانی کنند،خسته کنند و از جا در ببرند؛ اصلا انتقاد با این هدف انجام میگیرد.
گاهی یک خبری را تیتر میکنند، بزرگ میکنند و فردای آن روز معلوم میشود اصلا دروغ است و اصل ندارد! اینها هم کارهایی است که بعضی ها انجام میدهند. مطلقا حالت عصبانیت و بیتابی نباید به شما دست بدهد. بعد هم شما از همان انتقاد - ولو غیرخیرخواهانه باشد - استقبال کنید. چون گاهی در انتقادهای خصمانه هم حقایقی وجود دارد که انتقاد کننده از روی خیرخواهی نمیگوید، اما انتقادش واقعی است، چه برسد آن کسانی که از روی خیرخواهی از شما انتقاد میکنند. اصلاً هیچ نرنجید و از انتقاد استقبال کنید.
این گوشه ای از نظرات رهبر معظم انقلاب پیرامون نقد پذیری مسولان بود و حالا باید روی دیگر این سکه را هم نگاهی کنیم، بد نیست اگر به برخودهای اخیر با فعالان رسانه ای که دستی به قلم نقد و انتقاد دارند هم بیاندازیم.
برخورد با منتقدان فعال در فضای رسانه ای کشور
سعید ذاکری
چندی پیش محمد سعید ذاکری دبیر سیاسی هفتهنامه ۹ دی به دلیل انتشار یادداشتی انتقادی در این هفتهنامه احضار و بازداشت شد. در این مقاله مطالبی درباره علی لاریجانی، مراجع تقلید، شورای نگهبان و جامعه مدرسین مطرح شده بود که فارغ از بررسی درستی یا نادرستی محتوای آن یک انتقاد درون گفتمانی بود و نه انتقادی از جنس تخریب نظام!
میثم نیلی
از سوی دیگر در پی شکایت از میثم نیلی درخصوص 50 مورد از اخبار رجانیوز ؛ مدیر سایت رجانیوز، به دادسرا احضار و برای وی قرار وثیقه 50 میلیون تومانی صادر شد.
امیر حسین ثابتی
امیرحسین ثابتی مسئول سابق سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه تهران، به اتهام اطلاق لفظ "جاسبی گرا" به مسببین تصویب طرح وقف دانشگاه آزاد در مجلس هشتم، به سه ماه و یک روز حبس تعلیقی محکوم شد.
محمد حسن روزیطلب
محمد حسن روزیطلب فرزند سردار شهید محمدجواد روزی طلب و فعال رسانهای جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، به جرم انتشار متنی انتقادآمیز در وبلاگ شخصیاش، از سوی قاضی شعبه 1057 دادگاه کارکنان دولت به چهار ماه حبس تعزیری قطعی محکوم شد.
وی که در وبلاگ شخصی خود از روند برخورد با فعالان جبهه فرهنگی انقلاب همچون احمد قدیریابیانه در قم، میثم نیلی، سعید ذاکری و همچنین فیلترینگ سایت های 598 و بی باک انتقاد کرده بود، با شکایت و اعلام جرم دادستان تهران به دادگاه احضار شده بود.
در بخشی از حکم صادره آمده است: «در مانحن فیه، نظر به مقام و موقعیت آقایان لاریجانیها بعنوان روسای قوای مقننه و قضاییه، با بکار بردن «دیکتاتوری برادران ادامه دارد» موجبات وهن شخصیت و توهین به مقام و موقعیت آنان را موجب میگردد. در نتیجه مشمول عنوان قانون توهین موضوع ماده 609 قانون مجازات اسلامی میگردد. علیهذا...حکم به محکومیت مشارالیه به تحمل چهار ماه حبس تعزیری صادر و اعلام میگردد. حکمی که خود نقض غرض بود و مخاطب سخنی با تعداد مخاطب اندک را به حجم گسترده مخاطبان رساند.
این در حالی است که محمد حسن روزی طلب از جمله افرادی است که علی رغم لحن تند انتقادیش، خدمات گسترده ای برای مقابله با جریان فتنه داشته است و در مقاطع حساس کارنامه قابل قبولی از خود برجای گذاشته و نمی توان به واسطه یک انتقاد در وبلاگی با مخاطب محدود، او را در صف کسانی دانست که قصد وهن شخصیتهای نظام را دارد.
این نام برخی بود که به رسانه ها کشیده شد. نام برخی نیز همچون مجید بذرافکن که یکی از عناصر موفق در ثبت تاریخ انقلاب و فعال در عرصه جنگ نرم بود و به واسطه انتقادی در وبلاگ خویش محکومیت قطعی یافته است؛ چندان به حوزه رسانه کشیده نشد.
متاسفانه برخوردهای اخیر از سوی مسئولان مختلف نشانی از عمل به فرامین رهبری ندارد که می فرمایند؛ انتقاد دلسوزانه هم نباشد دانسته می شود، از انتقاد نترسید و خشمگین نشوید که موجب شناسایی نقاط قوت و ضعف است، اگر از ناحیه دوستان هم نیست باید با سعه صدر برخورد شود که گاهی در انتقادهای خصمانه هم حقایقی وجود دارد. حال چه رسد به انتقاد کسانی که در خیمه انقلاب حاضر هستند و "حتی" اگر در انتقاد خویش از مرز انصاف نیز عبور کرده باشند؛ "نیت مجرمانه" در نوشته های آنها نمی توان یافت.
با این وصف باید گفت خوب است برخی مسولان در قوای سه گانه به یاد بیاورند در جامعه ای هستند که بیشتر مردم در سالهای اخیر با رای به شعار عدالتخواهی (فارغ از کارنامه شعاردهنده) نشان دادند که خواهان برخورد جدی با مفاسد اقتصادی و رانت خواری و رابطه گری به جای ضابطه مندی در تمام نهادهای کشورهستند. باید صدای این مردم شریف را شنید که بخشی از آن از سوی فعالان رسانه ای منعکس شده است. کسانی که حتی اگر اشتباهی مرتکب شده اند، بلندگوهای دشمن نیستند که خاموششان کنید و کافی است کمی آستانه تحمل را بالا ببرید تا منافع این فضای باز انتقاد بیش از پیش رخنمون گردد.