چند روز گذشته مصر به غیر از درگیری‌های گذشته خود آبستن یک حادثه جدید دیگر هم بود. حسنی مبارک رئیس جمهور سابق مصر که حکومت دیکتاتوری سابق مصر به دست وی اداره می‌شد در دادگاه تبرئه شد. ا
گفت و گو: مهدی کاشی- چند روز گذشته مصر به غیر از درگیری‌های گذشته خود آبستن یک حادثه جدید دیگر هم بود. حسنی مبارک رئیس جمهور سابق مصر که حکومت دیکتاتوری سابق مصر به دست وی اداره می‌شد در دادگاه تبرئه شد. این اتفاق در شرایطی رخ داد که میزان جنایت های مبارک بر هیچ کس پوشیده نیست و وی در مقایسه با محمد مرسی رئیس جمهور زندانی حال حاضر مصر، جرایم بسیار سنگین تری را مرتکب شده است. اتفاق دیگر مصر که توجه رسانه‌ها را به سوی خود جلب کرده است، دستگیری یکی از رهبران اخوان المسلمین است که حتی در دوران حسنی مبارک هم سابقه نداشته است.
همچنین بعد از کناره‌گیری محمد البرادعی معاونت رئیس جمهور موقت، دادگاه مصر وی را متهم شناخت تا او هم روز 28 شهریور ماه محاکمه شود. دادگاه مصری وی را متهم به نقض اعتماد ملی کرد. البرادعی روز 14 اوت ساعاتی پس از حمله نیروهای امنیتی مصر به هواداران مرسی استعفا کرد. حالا فضای مصر وارد فاز جدیدی شده است و موضع سردرگم غربی‌ها و آمریکا هم در نوع خود جالب است. مصر در آستانه یک جنگ تمام عیار میان ارتش و حامیان اخوان المسلمین است. در همین زمینه با داوود احمدزاده کارشناس مسائل منطقه‌ی خاورمیانه هم‌کلام شدیم و نظرات وی را جویا شدیم.
آقای احمدزاده حسنی مبارک رئیس جمهور مخلوع مصر تبرئه شد. شما این تصمیم دادگاه مصر را چه طور می بینید؟
به عقیده من تحولات مصر فراتر از تبرئه یک شخصیت سوخته مانند مبارک است. شما در مصر می بینید که رهبر اخوان المسلمین به راحتی دستگیر می شود. اتفاقی که حتی در دوران دیکتاتوری مبارک هم سابقه نداشته است و این نشان دهنده این است که حتی خط قرمز های زمان مبارک هم به راحتی زیرپا گذاشته می‌شود. در حال حاضر سناریویی که برای مصر در حال روی دادن است، بسیار شباهت به سرنوشت درگیری‌های داخلی عراق و سوریه را دارد. دستگیری رهبر اخوان المسلمین هم نشان دهنده این است که ارتش پیام یک جنگ تمام عیار را با اخوان‌المسلمین می‌دهد. اشتباهات اخوان المسلمین در امر حکومت توجیهی برای این همه خشونت در مصر نیست. ارتش یا این حجم خشونتی که وارد می کند و در عین حال سران ارتش هم اذعان کرده‌اند به دنبال این هستند که نشان دهند که به دنبال زنده کردن همان شیوه حکومت مبارک هستند و مشت آهنین مبارک را سر لوحه رفتار خود قرار می دهند. طرف مقابل که همان اخوان المسلمین است، با توجه به رابطه‌ای که با سلفی‌ها و حتی به نوعی با القاعده دارد به راحتی می‌تواند سلاح به دست بیاورد و با ارتش جنگ کند.
آزادی مبارک با این مقدار جنایت به هیچ وجه توجیهی ندارد و در مقایسه با وی مرسی جرایم کمتری را مرتکب شده است ولی همچنان در زندان است؟
این مسئله به نوعی نشان می دهد که ارتش مصر می خواست به مرسی دهن کجی کند که وی را همچنان در بازداشت نگه دارد و مبارک را با این همه اتهام و جنایت آزاد کند. در واقع دهن کجی اصلی را به نوعی به انقلاب ژانویه 2011 مردم مصر کرد، که مبارک با توجه به این که محکوم به کشتار انقلابیون مصر بود آزادی وی در کنار ادامه بازداشت مرسی که برخاسته از رای مردم و قانون اساسی مصر بود می تواند نشان دهنده عمق اعلام جنگ با اخوان المسلمین باشد.
ارتش مصر با فضای خشونتی که ایجاد کرده است به دنبال این است که به نوعی مهره‌های رژیم مبارک به صحنه اول سیاسی مصر بازگردند.
خبر متهم شناخته شدن البرادعی هم بعد از استعفا از سمت خود منتشر شد. به عقیده شما چرا البرادعی متهم شناخته شد و توجیه دستگاه قضایی مصر برای این اتهام چه بود؟
البرادعی در شرایطی استعفا داد که ارتش مصر طرفداران مرسی را قتل عام کرده بود. ارتش مصر با مطرح کردن البرادعی در ابتدا می خواست جلوی انحصار طلبی اخوان المسلمین را بگیرد، ولی به هدف خود نرسید. البرادعی در صحنه جهانی یک شخصیت بین المللی است و ارتش مصر به همین خاصیت وی دلبسته بود. در واقع البرادعی هم به نوعی در کشتار مردم مصر مقصر است و با توجه به این که رویه خشونت در مصر پایدار نمی ماند و احتمالا اگر روزی اخوان المسلمین بر سرکار بیایید به جز ژنرال السیسی فرمانده ارتش، البرادعی هم باید پاسخگو باشد. حالا با استعفای خود خواست نشان دهد که در این جنایات نقشی نداشته است. البرادعی به عنوان یک چهره لیبرال نتوانست به کمک ارتش بیاید تا جلوی اخوان المسلمین را بگیرد.
تداوم موضع منفعلانه غرب و اتحادیه اروپا را در تحولات مصر چگونه می‌بینید؟
غرب و اتحادیه اروپا بعد از انقلاب ژانویه 2011 مصر موضع منفعلانه‌ای را در پیش گرفته است و در واقع سردرگم است، با توجه به این سردرگمی، آنها در ابتدا و قبل از سرنگونی مبارک از او حمایت می کردند و به محض اینکه دیدند مبارک نمی تواند منافع آنها را تامین کند و بعد از اینکه اخوان المسلمین قدرت گرفت، سعی کردند به اخوان المسلمین نزدیک شوند. مهم ترین هدف آمریکا در منطقه تامین منافع رژیم صهیونیستی که آمریکایی‌ها سعی می کنند، با ارتباط برقرار کردن با دولت مصر این امنیت را تامین کنند. آمریکایی‌ها از یک طرف می گویند با آزادی رهبران اخوان و مرسی شرایط انتخابات زودهنگام در مصر برقرار شود و از طرف دیگر به نوعی از کودتای ارتش علیه مرسی حمایت می کنند.آمریکا بعد از شکستی که در عراق و افغانستان و سایر کشورهای منطقه خورد، حالا در تحولات مصر نتوانست به عنوان عنصر اصلی مطرح باشد. در کل آمریکایی‌ها به دنبال حفظ برتری نظامی و امنیتی اسرائیل در منطقه هستند.
به عقیده شما با توجه به تحولات مصر امکان قدرتمند شدن سلفی‌ها در مصر مانند سوریه فراهم نیست؟
خشونت و افراط گرایی در مصر در حال انجام است و این نشان دهنده این است که بستر رشد سلفی‌ها در مصر فراهم است. با توجه به عدم ثبات در دولت مصر نیروهای سلفی و القاعده می توانند از این فرصت استفاده کنند. آنها به دنبال برقراری حکومت با شریعت خاص خود هستند و سازش نیروهای سیاسی پیامد خوبی برای آنها ندارد که این مسئله فعلا تحقق نیافته است.
همچنین بعد از کناره‌گیری محمد البرادعی معاونت رئیس جمهور موقت، دادگاه مصر وی را متهم شناخت تا او هم روز 28 شهریور ماه محاکمه شود. دادگاه مصری وی را متهم به نقض اعتماد ملی کرد. البرادعی روز 14 اوت ساعاتی پس از حمله نیروهای امنیتی مصر به هواداران مرسی استعفا کرد. حالا فضای مصر وارد فاز جدیدی شده است و موضع سردرگم غربی‌ها و آمریکا هم در نوع خود جالب است. مصر در آستانه یک جنگ تمام عیار میان ارتش و حامیان اخوان المسلمین است. در همین زمینه با داوود احمدزاده کارشناس مسائل منطقه‌ی خاورمیانه هم‌کلام شدیم و نظرات وی را جویا شدیم.
آقای احمدزاده حسنی مبارک رئیس جمهور مخلوع مصر تبرئه شد. شما این تصمیم دادگاه مصر را چه طور می بینید؟
به عقیده من تحولات مصر فراتر از تبرئه یک شخصیت سوخته مانند مبارک است. شما در مصر می بینید که رهبر اخوان المسلمین به راحتی دستگیر می شود. اتفاقی که حتی در دوران دیکتاتوری مبارک هم سابقه نداشته است و این نشان دهنده این است که حتی خط قرمز های زمان مبارک هم به راحتی زیرپا گذاشته می‌شود. در حال حاضر سناریویی که برای مصر در حال روی دادن است، بسیار شباهت به سرنوشت درگیری‌های داخلی عراق و سوریه را دارد. دستگیری رهبر اخوان المسلمین هم نشان دهنده این است که ارتش پیام یک جنگ تمام عیار را با اخوان‌المسلمین می‌دهد. اشتباهات اخوان المسلمین در امر حکومت توجیهی برای این همه خشونت در مصر نیست. ارتش یا این حجم خشونتی که وارد می کند و در عین حال سران ارتش هم اذعان کرده‌اند به دنبال این هستند که نشان دهند که به دنبال زنده کردن همان شیوه حکومت مبارک هستند و مشت آهنین مبارک را سر لوحه رفتار خود قرار می دهند. طرف مقابل که همان اخوان المسلمین است، با توجه به رابطه‌ای که با سلفی‌ها و حتی به نوعی با القاعده دارد به راحتی می‌تواند سلاح به دست بیاورد و با ارتش جنگ کند.
آزادی مبارک با این مقدار جنایت به هیچ وجه توجیهی ندارد و در مقایسه با وی مرسی جرایم کمتری را مرتکب شده است ولی همچنان در زندان است؟
این مسئله به نوعی نشان می دهد که ارتش مصر می خواست به مرسی دهن کجی کند که وی را همچنان در بازداشت نگه دارد و مبارک را با این همه اتهام و جنایت آزاد کند. در واقع دهن کجی اصلی را به نوعی به انقلاب ژانویه 2011 مردم مصر کرد، که مبارک با توجه به این که محکوم به کشتار انقلابیون مصر بود آزادی وی در کنار ادامه بازداشت مرسی که برخاسته از رای مردم و قانون اساسی مصر بود می تواند نشان دهنده عمق اعلام جنگ با اخوان المسلمین باشد.
ارتش مصر با فضای خشونتی که ایجاد کرده است به دنبال این است که به نوعی مهره‌های رژیم مبارک به صحنه اول سیاسی مصر بازگردند.
خبر متهم شناخته شدن البرادعی هم بعد از استعفا از سمت خود منتشر شد. به عقیده شما چرا البرادعی متهم شناخته شد و توجیه دستگاه قضایی مصر برای این اتهام چه بود؟
البرادعی در شرایطی استعفا داد که ارتش مصر طرفداران مرسی را قتل عام کرده بود. ارتش مصر با مطرح کردن البرادعی در ابتدا می خواست جلوی انحصار طلبی اخوان المسلمین را بگیرد، ولی به هدف خود نرسید. البرادعی در صحنه جهانی یک شخصیت بین المللی است و ارتش مصر به همین خاصیت وی دلبسته بود. در واقع البرادعی هم به نوعی در کشتار مردم مصر مقصر است و با توجه به این که رویه خشونت در مصر پایدار نمی ماند و احتمالا اگر روزی اخوان المسلمین بر سرکار بیایید به جز ژنرال السیسی فرمانده ارتش، البرادعی هم باید پاسخگو باشد. حالا با استعفای خود خواست نشان دهد که در این جنایات نقشی نداشته است. البرادعی به عنوان یک چهره لیبرال نتوانست به کمک ارتش بیاید تا جلوی اخوان المسلمین را بگیرد.
تداوم موضع منفعلانه غرب و اتحادیه اروپا را در تحولات مصر چگونه می‌بینید؟
غرب و اتحادیه اروپا بعد از انقلاب ژانویه 2011 مصر موضع منفعلانه‌ای را در پیش گرفته است و در واقع سردرگم است، با توجه به این سردرگمی، آنها در ابتدا و قبل از سرنگونی مبارک از او حمایت می کردند و به محض اینکه دیدند مبارک نمی تواند منافع آنها را تامین کند و بعد از اینکه اخوان المسلمین قدرت گرفت، سعی کردند به اخوان المسلمین نزدیک شوند. مهم ترین هدف آمریکا در منطقه تامین منافع رژیم صهیونیستی که آمریکایی‌ها سعی می کنند، با ارتباط برقرار کردن با دولت مصر این امنیت را تامین کنند. آمریکایی‌ها از یک طرف می گویند با آزادی رهبران اخوان و مرسی شرایط انتخابات زودهنگام در مصر برقرار شود و از طرف دیگر به نوعی از کودتای ارتش علیه مرسی حمایت می کنند.آمریکا بعد از شکستی که در عراق و افغانستان و سایر کشورهای منطقه خورد، حالا در تحولات مصر نتوانست به عنوان عنصر اصلی مطرح باشد. در کل آمریکایی‌ها به دنبال حفظ برتری نظامی و امنیتی اسرائیل در منطقه هستند.
به عقیده شما با توجه به تحولات مصر امکان قدرتمند شدن سلفی‌ها در مصر مانند سوریه فراهم نیست؟
خشونت و افراط گرایی در مصر در حال انجام است و این نشان دهنده این است که بستر رشد سلفی‌ها در مصر فراهم است. با توجه به عدم ثبات در دولت مصر نیروهای سلفی و القاعده می توانند از این فرصت استفاده کنند. آنها به دنبال برقراری حکومت با شریعت خاص خود هستند و سازش نیروهای سیاسی پیامد خوبی برای آنها ندارد که این مسئله فعلا تحقق نیافته است.