در کشور ژاپن روز جهانی سالمند، یک روز ملی بوده و تعطیل عمومی است! در چنین روزی افراد بالای 100سال با ارایه مدارک معتبر از نخست وزیر ژاپن یک تقدیرنامه و جامی نقره‌ای جایزه می‌گیرند.
سیده نرگس میررضی- نگاه که می‌کنی در هر سو، گوشه و کنار این شهر بزرگ، آنها را می‌بینی که روزگار می‌گذرانند. در پارک‌ها، در گوشه‌ای از کوچه و بازار و گاهی کنار در خانه. باقی اما، خانه نشین هستند یا اقامتگاهی چون خانه سالمندان آنها را در خود جای داده است.
اگر میل به زندگی را میان آنها جست وجو کنی حتی میان آنها که به دورترین جای دنیای روزمره تبعید شده‌اند، می‌توانی بیابی. آنها سالمندان یک جامعه شهری پرمشغله هستند که روزمرگی‌اش ایجاب می‌کند، فراموش شوند؛ این مبارزه‌ای دائمی برای ماندن است.اما چرا در میان این همه سوژه‌های داغ ، یاد آنها افتادیم؟ حکایتی است که مدیون مناسبت‌های تاریخی تقویم هستیم، مناسبتی به نام روز جهانی سالمند.
احترام به بزرگ تر جمله‌ای است که بارها و بارها از بزرگ ترها شنیده‌ایم، واقعیت این است که وقتی سن و سال فردی بالا می‌رود باید همه مراقب نوع رفتارشان با وی باشند. در برخی جوامع، سالمندان تا زمانی که قدرت و توان دارند تجربیات شان را در اختیار جوان ترها قرار می‌دهند.
حق سالخورده از نگاه اسلام
از نگاه اسلام تکریم سالمندان به معنای احترام گذاشتن به والدین و یاری رساندن به آنهاست، زیرا آنان در طول زندگی خود، زحمات زیادی برای فرزندان کشیده‌اند. در قرآن کریم آمده است: «ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند، مادرش او را با ناراحتی حمل می‌کند و با نارحتی بر زمین می‌گذارد و...» ( سوره احقاف آیه 15 )
رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم در اهمیت احترام به سالمندان فرموده است: « مَن عَرفَ فضلَ کبیر لِسنّه فوَقره آمنهُ الله تعالی مِن فزع یوم القیامه، هرکس فضیلت و مقام یک بزرگ را به خاطر سن و سالش بشناسد و او را مورد احترام قرار دهد، خدای متعال او را از هراس و نگرانی روز قیامت ایمن می‌دارد. همچنین ایشان فرموده‌اند: نقش سالمندان در میان خانواده‌شان مانند نقش پیامبران است در میان امتشان.
درارتباط با رعایت حقوق سالمندان نیز امام سجاد (ع) می‌فرماید: حق سالخورده این است که پیری او را حرمت بداری، او را مقدم بداری، در اختلافات خصمانه با او روبرو نشوی در راه رفتن بر او سبقت نگیری و پیشاپیش او راه نروی، او را نادان نشماری، اگر رفتار جاهلانه‌ای کرد وی را تحمل کنی، به مقتضای سوابق مسلمانی و سالمندی، احترامش کنی که حق سن و سال، چون حق اسلام است. آیا با تمام سفارشاتی که دین مبین اسلام نسبت به تکریم والدین داشته می‌توان، والدین خویش را به هنگام فرو افتادن در ورطه ناتوانی و خزان زندگی رها کرده و در غربت تنهایی گذاریم؟
جدایی از خانواده
یکی از دغدغه‌های سالمندان در جوامع مختلف، جدایی از خانواده و کابوس خانه سالمندان است. امروز جدایی سالمند از خانواده و جامعه و نگهداری آن در آسایشگاه، نگرشی مردود به شمار می‌رود. براساس اطلاعات موجود هم‌اکنون حدود 5 میلیون سالمند در کشور وجود دارند که براساس آمارهای رسمی 5 هزار نفر از آنها در آسایشگاه‌های سالمندی زندگی می‌کنند. اما در بسیاری از خانواده‌ها حاکمیت فرهنگ ایرانی- اسلامی و حرمت به سالمندان، بسیاری از خانواده‌ها تا حد توان از سالمند خود نگهداری می‌کنند و علی‌رغم این‌که دوران سالمندی به دلیل بیماری‌ها و کم توانی ها مشکلات زیادی را به خانواده‌ها تحمیل می‌کند، اما بسیاری از بردن سالمند خانواده به سرای سالمندان خودداری می‌کنند.
تقدیر از سالمندان در روز سالمند
جالب است که بدانید در کشور ژاپن روز جهانی سالمند، یک روز ملی بوده و تعطیل عمومی است! در چنین روزی افراد بالای 100سال با ارایه مدارک معتبر از نخست وزیر ژاپن یک تقدیرنامه و جامی نقره‌ای جایزه می‌گیرند. واحدهای مرتبط با سلامت جامعه در ژاپن موظفند به صورت دایم و رایگان وضعیت جسمانی سالمندان را مورد بررسی قرار دهند. در کشور ژاپن، همچنان نگهداری از افراد سالمند هر خانواده به عهده فرزند بزرگ خانواده است و این سنت هم از جمله سنتی است که همچنان ژاپنی‌ها به آن پایبند هستند.
سفر فرزندان یا اعضای خانواده یا خروج روزانه کاری آنها یا تنها ماندن آنها در خانه حتی برای مدت زمانی کوتاه، از جمله عواملی است که موجب می شود سالمندان به طور موقت در مرکز نگهداری از سالمندان زندگی کنند. البته گاهی سالمندان خودشان خواستار زندگی در این مراکز می‌شوند یا این که به دلیل معلولیت‌های خاص این افراد، فرزندان آنها تصمیم می‌گیرند مسئولیت نگهداری از آنها را به مراکز نگهداری از سالمندان بسپارند.
روزی برای احترام
21 سال پیش، مجمع عمومی سازمان ملل روز اول اکتبر (9 مهرماه) را روز جهانی سالمندان اعلام کرد؛ روزی که در آن وضعیت سالمندان، مشکلات و خواسته‌های آنان در کانون توجه جوامع قرار می‌گیرد. در این روز توجه جهانیان به موضوع سالمندی و پیر شدن جمعیت جلب می‌شود. آنچه مهم است این است که برای تجلیل از سالمندان و نهادینه کردن موضوع تکریم از سالمندان در جامعه باید نهادهای فرهنگی و خدماتی با تدوین برنامه‌های درازمدت شرایط را برای ورود سایر نهادها در این حوزه فراهم کنند.
اگر میل به زندگی را میان آنها جست وجو کنی حتی میان آنها که به دورترین جای دنیای روزمره تبعید شده‌اند، می‌توانی بیابی. آنها سالمندان یک جامعه شهری پرمشغله هستند که روزمرگی‌اش ایجاب می‌کند، فراموش شوند؛ این مبارزه‌ای دائمی برای ماندن است.اما چرا در میان این همه سوژه‌های داغ ، یاد آنها افتادیم؟ حکایتی است که مدیون مناسبت‌های تاریخی تقویم هستیم، مناسبتی به نام روز جهانی سالمند.
احترام به بزرگ تر جمله‌ای است که بارها و بارها از بزرگ ترها شنیده‌ایم، واقعیت این است که وقتی سن و سال فردی بالا می‌رود باید همه مراقب نوع رفتارشان با وی باشند. در برخی جوامع، سالمندان تا زمانی که قدرت و توان دارند تجربیات شان را در اختیار جوان ترها قرار می‌دهند.
حق سالخورده از نگاه اسلام
از نگاه اسلام تکریم سالمندان به معنای احترام گذاشتن به والدین و یاری رساندن به آنهاست، زیرا آنان در طول زندگی خود، زحمات زیادی برای فرزندان کشیده‌اند. در قرآن کریم آمده است: «ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند، مادرش او را با ناراحتی حمل می‌کند و با نارحتی بر زمین می‌گذارد و...» ( سوره احقاف آیه 15 )
رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم در اهمیت احترام به سالمندان فرموده است: « مَن عَرفَ فضلَ کبیر لِسنّه فوَقره آمنهُ الله تعالی مِن فزع یوم القیامه، هرکس فضیلت و مقام یک بزرگ را به خاطر سن و سالش بشناسد و او را مورد احترام قرار دهد، خدای متعال او را از هراس و نگرانی روز قیامت ایمن می‌دارد. همچنین ایشان فرموده‌اند: نقش سالمندان در میان خانواده‌شان مانند نقش پیامبران است در میان امتشان.
درارتباط با رعایت حقوق سالمندان نیز امام سجاد (ع) می‌فرماید: حق سالخورده این است که پیری او را حرمت بداری، او را مقدم بداری، در اختلافات خصمانه با او روبرو نشوی در راه رفتن بر او سبقت نگیری و پیشاپیش او راه نروی، او را نادان نشماری، اگر رفتار جاهلانه‌ای کرد وی را تحمل کنی، به مقتضای سوابق مسلمانی و سالمندی، احترامش کنی که حق سن و سال، چون حق اسلام است. آیا با تمام سفارشاتی که دین مبین اسلام نسبت به تکریم والدین داشته می‌توان، والدین خویش را به هنگام فرو افتادن در ورطه ناتوانی و خزان زندگی رها کرده و در غربت تنهایی گذاریم؟
جدایی از خانواده
یکی از دغدغه‌های سالمندان در جوامع مختلف، جدایی از خانواده و کابوس خانه سالمندان است. امروز جدایی سالمند از خانواده و جامعه و نگهداری آن در آسایشگاه، نگرشی مردود به شمار می‌رود. براساس اطلاعات موجود هم‌اکنون حدود 5 میلیون سالمند در کشور وجود دارند که براساس آمارهای رسمی 5 هزار نفر از آنها در آسایشگاه‌های سالمندی زندگی می‌کنند. اما در بسیاری از خانواده‌ها حاکمیت فرهنگ ایرانی- اسلامی و حرمت به سالمندان، بسیاری از خانواده‌ها تا حد توان از سالمند خود نگهداری می‌کنند و علی‌رغم این‌که دوران سالمندی به دلیل بیماری‌ها و کم توانی ها مشکلات زیادی را به خانواده‌ها تحمیل می‌کند، اما بسیاری از بردن سالمند خانواده به سرای سالمندان خودداری می‌کنند.
تقدیر از سالمندان در روز سالمند
جالب است که بدانید در کشور ژاپن روز جهانی سالمند، یک روز ملی بوده و تعطیل عمومی است! در چنین روزی افراد بالای 100سال با ارایه مدارک معتبر از نخست وزیر ژاپن یک تقدیرنامه و جامی نقره‌ای جایزه می‌گیرند. واحدهای مرتبط با سلامت جامعه در ژاپن موظفند به صورت دایم و رایگان وضعیت جسمانی سالمندان را مورد بررسی قرار دهند. در کشور ژاپن، همچنان نگهداری از افراد سالمند هر خانواده به عهده فرزند بزرگ خانواده است و این سنت هم از جمله سنتی است که همچنان ژاپنی‌ها به آن پایبند هستند.
سفر فرزندان یا اعضای خانواده یا خروج روزانه کاری آنها یا تنها ماندن آنها در خانه حتی برای مدت زمانی کوتاه، از جمله عواملی است که موجب می شود سالمندان به طور موقت در مرکز نگهداری از سالمندان زندگی کنند. البته گاهی سالمندان خودشان خواستار زندگی در این مراکز می‌شوند یا این که به دلیل معلولیت‌های خاص این افراد، فرزندان آنها تصمیم می‌گیرند مسئولیت نگهداری از آنها را به مراکز نگهداری از سالمندان بسپارند.
روزی برای احترام
21 سال پیش، مجمع عمومی سازمان ملل روز اول اکتبر (9 مهرماه) را روز جهانی سالمندان اعلام کرد؛ روزی که در آن وضعیت سالمندان، مشکلات و خواسته‌های آنان در کانون توجه جوامع قرار می‌گیرد. در این روز توجه جهانیان به موضوع سالمندی و پیر شدن جمعیت جلب می‌شود. آنچه مهم است این است که برای تجلیل از سالمندان و نهادینه کردن موضوع تکریم از سالمندان در جامعه باید نهادهای فرهنگی و خدماتی با تدوین برنامه‌های درازمدت شرایط را برای ورود سایر نهادها در این حوزه فراهم کنند.