گردشگری در ایران به‌عنوان یک صنعت از ظرفیت‌های بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. براساس گزارش سازمان جهانی جهانگردی،گردشگری در ایران رتبه دهم جاذبه‌های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعی را در جهان دارد و یکی از امن‌ترین کشورهای منطقه و جهان از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی است.
طبق آمار شورای جهانی مسافرت و گردشگری، ایران اکنون در رده 90 مقصدهای گردشگری جهان قرار دارد. براساس اعلام وب سایت رسمی این سازمان، سهم مستقیم صنعت گردشگری ایران در تولید ناخالص ملی سال 2011 با 4/2 درصد رشد، بالغ بر 116 میلیارد و 461 میلیون ریال بوده است. پیش‌بینی می‌شود این سهم در سال 2013 به 6/3 درصد و تا سال 2022 نیز با رشد 4 درصدی به 178 میلیارد و990 میلیون ریال برسد.
سهم کلی صنعت گردشگری در تولید ناخالص ملی سال گذشته با 3/6 درصد رشد به 312 میلیارد و 74 میلیون ریال رسیده بود. پیش‌بینی می‌شود این روند در سال 2015 به 1/3 درصد رسیده و با رشد یک درصدی تا سال 2022 به 483 میلیارد و 211 میلیون دلار برسد. سهم مستقیم صنعت گردشگری ایران در بخش اشتغال، سال گذشته 462 هزار و 500 شغل بوده که انتظار می‌رود امسال به 7/2 درصد راه پیدا کند و تا سال 2022 سهم گردشگری در این بخش با 3/2 درصد به 596 هزار شغل برسد.
خلاف موارد مذکور، شورای جهانی مسافرت و گردشگری پیش‌بینی کرد خارجی گردشگر امسال کمتر از سال گذشته خواهد بود. طبق آمار این سازمان، گردشگران خروجی 27 میلیارد و 799 میلیون ریال درآمد داشته که این میزان امسال 3/1 درصد کاهش خواهد داشت؛ اما تا سال 2022 رشدی 5/3 درصدی را تجربه خواهد کرد. شورای جهانی مسافرت، سرمایه‌گذاری ایران در بخش گردشگری را در سال گذشته میلادی 36 میلیارد و 180 میلیون دلار اعلام کرد که برابر با 3 درصد از مجموع سرمایه‌گذاری‌ها در کشور بوده است. پیش‌بینی می‌شود سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری در سال جدید 3/1 درصد افزایش داشته باشد و تا 10 سال آینده نیز با 1/5 درصد رشد به 60 میلیارد و 55 میلیون ریال برسد. به نظر کارشناسان، صنعت گردشگری در ایران از توسعه‌ای که شایسته آن بوده، برخوردار نبوده است. از دلایل کم رونق‌بودن صنعت گردشگری در ایران می‌توان به آماده‌نبودن بسترهای اقتصادی مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری در ساخت هتل و دیگر صنایع جانبی این حوزه اشاره کرد. یکی دیگر از دلایل کم رونق‌بودن گردشگری در ایران، بی‌خبربودن سرمایه‌گذاران از زمینه‌های موجود در ایران است. همچنین تبلیغات ضعیف و نیز انتشار اخبار نادرست و منفی از ایران، محدودیت‌هاى اجتماعی و مذهبی برای گردشگران خارجی و همچنین تنش‌های سیاسی با بعضی کشورهای غربی نیز از دیگر موانع راه رشد صنعت گردشگری در ایران است. در مقایسه گردشگری ایران با برخی کشورها، ایران نتوانسته است کارنامه موفقی را در این زمینه از خود برجای بگذارد. به طور مثال تنها در سال ۲۰14 میلادی، حدود ۱۵ میلیون گردشگر خارجی از شهر دبی در کشور امارات متحده عربی در جنوب خلیج فارس دیدار کردند. این در حالی است که کشور ایران با سهمی کمتر از یک پانزدهم تعداد گردشگران شهر دبی در سال مشابه، تنها کمتر از یک درصد سهم درآمد جهانی از صنعت گردشگری را به خود اختصاص داده‌است! صنعت گردشگری بر خلاف بخش‌های اقتصادی دیگر از مجموعه‌ای از ارائه‌کنندگان خدمات شامل دفاتر خدمات مسافرتی و تورگردانی، عاملا‌ن حمل و نقل هوایی، ریلی، جاده‌ای و دریایی، هتل‌ها، مهمان‌سراها و مهمان‌پذیرها، متصدیان جاذبه‌های گردشگری، رستوران‌ها، فروشگاه‌های محصولا‌ت صنایع دستی، اقلا‌م سوغاتی، پوشاک، کفش، اشیای چرمی و سایر اقلا‌م مورد علا‌قه گردشگران است.تنوع فعالیت‌های مربوط به صنعت گردشگری باعث شده است تا رونق این بخش، اثرهای اقتصادی بالایی را برای اقتصاد کشور در مقایسه با سایر بخش‌های اقتصادی ایجاد کند. علا‌وه بر این، مطالعات انجام‌شده نشان داده است، توسعه این صنعت نقش مؤثری بر کاهش بیکاری و همچنین بهبود توزیع درآمد و افزایش درآمدهای دولت دارد. این موضوع به خصوص از آن جهت که در کشور ما بیکاری به‌عنوان اصلی‌ترین مشکل اقتصادی کشور مطرح بوده لازم است روز به روز به‌صورت جدی‌تری مورد توجه سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کشور قرار گیرد.