آب، غذا، لباس و مسکن از بدیهی‌ترین نیازهای انسان برای ادامه حیات‌اند. مسکن که از واژه «سکن» ریشه می‌گیرد، به معنای جای آرامش و رهایی از اضطراب است و مسکن مجهز به امکانات رفاهی، عامل آرامش زندگی است (توحید در قرآن ص۱۲۲). در آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت سلام‌الله علیهم به فایده، ویژگی‌ها، نقش مسکن در زندگی و دوری از هزینه بیهوده در مسکن توجه شده است.

رسول خدا(ص) می‌فرماید: از سعادت و خوشبختی مرد مسلمان داشتن خانه‌ای وسیع و مرکبی راهوار و همسر و فرزند صالح است(مکارم الاخلاق، ص۱۲۵).

همچنین می‌فرماید: هرکس خانه‌ای ساخت، گوسفندی قربانی کند وگوشتش را به تهیدستان بدهد(مکارم الاخلاق، ص۱۲۷).

رسول خدا(ص) می‌فرماید: هرگاه خدا پستی و خواری بنده‌ای را بخواهد دارایی‌اش را در ساخت وساز صرف می‌کند(جامع الصغیر، ج۱، ص۶۴).

ویژگی‌های مسکن و مرکب

محله و همسایگان خوب: امیرمومنان(ع) می‌فرماید: ارزش و شرافت خانه، به حیاط وسیع و همنشینان نیکوکار و صالح است و برکت خانه، به بودن آن درمنطقه خوب و محوطه وسیع و همسایگان همراه و خوب است(مکارم الاخلاق، ص۱۲۵).

استحکام بنا: رسول خدا(ص) می‌فرماید: به راستی خدای متعال دوست دارد هر یک از شما هرگاه کاری می‌کند آن را محکم و استوار کند(جامع الصغیر، ج۱، ص۲۸۴).

رسول خدا(ص) می‌فرماید: خدا کسی را که در خانه ویران ساکن شود، دوست ندارد(جامع الصغیر، ج۱، ص۵۴۵).

سقف متعادل: امام صادق(ع) می‌فرماید: سقف خانه را به اندازه متعادل بسازید(هفت ذراع) زیرا فراتر از آن جایگاه شیاطین است(کافی، ج۶، ص۵۲۹).

وسعت وتمیزی: امام صادق(ع) می‌فرماید: از سعادت انسان است که اتاق نشیمن خوب داشته باشد و آستانه خانه‌اش وسیع باشد و سرویس بهداشتی و حمام تمیز داشته باشد(مکارم الاخلاق، ص۱۲۶).

همان حضرت می‌فرماید: یکی از راه‌های نجات(و فایق آمدن بر مشکلات زندگی) داشتن خانه‌ای است که از وسعت لازم برای گنجایش فرد و خانواده‌اش برخوردار باشد(تحف العقول، ص۳۱۷).

همچنین می‌فرماید: شومی خانه در آن است که حیاطش کوچک، همسایگانش بد و عیب‌هایش بسیار باشد(معانی الاخبار، ص۱۵۲).

رسول خدا(ص) می‌فرماید: همسر سازگار، مرکب راهوار و خانه وسیع از نعمت‌های دنیاست اگر چه برای دنیا نعمتی نیست(جامع الصغیر، ج۱، ص۵۲۸).

بهره گیری درست

 همان بزرگوار می‌فرماید: هرکس از روی هوس هر غذایی بخورد و هر لباسی را بپوشد و هر مرکبی را سوار شود خدا به او نظر لطف نکند تا بمیرد یا از آن دست بردارد(تحف العقول، ص۳۸).

حضرت امام کاظم(ع) فرمود: خدا را سزاست هر خانه‌ای که در آن نا فرمانیش کنند، خرابش کند تا خورشید بر آن بتابد و (از پلیدی معنوی) پاکش کند(پس معصیت خدا موجب ویرانی خانه می‌شود). (کافی، ج۲، ص۲۷۲۹).