جنگ عراق با ایران که در ایران با نام‌های «دفاع مقدس»، «جنگ تحمیلی»، و «جنگ هشت‌ساله»، و نزد اعراب با نام‌های «قادسیه صدام» و «جنگ اول خلیج» (به عربی: قادسیّه صدّام، حرب الخلیج الأولی) شناخته می‌شود، طولانی‌ترین نبرد کلاسیک در قرن بیستم و دومین جنگ طولانی این قرن پس از جنگ ویتنام بود.
هفته وحدت، ضربه ای که امام (ره) به جنگ مذهبی زد
در ابتدا قرار بود که این جنگ برای ایجاد اجماع بیشتر بین اعراب علیه ایران اسلامی با رنگ و بوی ضد شیعی و ضد ایرانی ادامه یابد اما اقداماتی که ایران با درایت به انجام رساند، مانع از ایجاد فتنه ای مذهبی به نام جنگ بین ایران و عراق شد.
اعلام هفته وحدت بین مسلمانان از سوی حضرت امام (ره) یکی از این
گام های موثر بود که توانست بعد مذهبی درگیری بین دو کشور ایران و عراق را کمرنگ کند و توطئه ها برای مذهبی جلوه دادن آن را ناکام گذارد.
این تلاش برای مذهبی کردن جنگ تحمیلی هم اکنون نیز ادامه دارد و به عنوان مثال عبدالله گل رئیس جمهور ترکیه در اظهارات اخیر خود به بهانه درگیری های سوریه، این ادعا را دوباره تکرار کرد.
وی در جریان یک کنفرانس خبری مشترک به همراه «منصف مرزوقی»، همتای تونسی خود گفت:«درگیری‌های فرقه ای نباید رخ دهد... تک تک افراد در منطقه و همچنین رهبران، مسئولیت جلوگیری از این درگیری‌ها را بر عهده دارند. با این حال، مقامات سوریه بیشترین مسئولیت را در این زمینه عهده‌دار هستند».
گل، جنگ هشت ساله ایران و عراق را نیز نمونه‌ای از این درگیری‌های فرقه ای در گذشته خوانده و گفته مسلمانان باید از این گذشته درس بگیرند. گل همچنین از رهبران کشورهای اسلامی خواسته به خواسته‌های مشروع مردم خود پاسخ بدهند.
صرف نظر از اینکه ترکیه در درگیری های اخیر سوریه نقش اساسی را با حمایت از شورشیان سوری و القاعده، در مذهبی کردن جنگ دارد، مقایسه این درگیری ها با جنگ ایران، قیاسی مع‌الفارغ است، هرچند برخی کشورهای نگران از نفوذ فرهنگ غنی تشیع در منطقه مانند عربستان سعودی و حامیان منطقه ای صدام حسین، بر آن بودند تا خطر ایران را بیش از آنکه مرتبط با درگیری بین دو دولت باشد، جنگی شیعی-سنی نشان دهند. سرکوب شیعیان عراق در جریان جنگ تحمیلی، دستگیری و کشتار آنان به دست رژیم بعثی وقت عراق، گویای این واقعیت بود.
روز جهانی قدس
اقدام دوم بنیانگذار فقید انقلاب اسلامی برای خنثی کردن این توطئه، اعلام جمعه آخر ماه مبارک رمضان به عنوان روز جهانی قدس بود. این کار نه تنها مسئله مذهبی بودن جنگ ایران و عراق را به حاشیه برد، بلکه باعث شد تا مسلمانان جهان به جای درگیر شدن در مسائل اختلافی داخلی به تهدید مشترک جهان اسلام یعنی رژیم صهیونیستی توجه کنند. تمام جهان بعد از گذشت دهه ها همچنان روز جهانی قدس را میراث حضرت امام می دانند و بدون توجه به عامل مذهب، حمایت خود را از حقوق ملت فلسطین در اقتدایی آشکار به امام راحل (ره) اعلام می کنند.
روز جهانی قدس یک پیام آشکار برای مسلمانان جهان داشت و آن اینکه مسئله اصلی جهان اسلام قدس و فلسطین است، لذا نیروهای مبارز مسلمان باید تمرکز خود را به جای درگیری های داخلی معطوف به درمان زخم کهنه جهان اسلام کنند.
اقدام دیگری که توانست شکاف بزرگی را در اتحادیه عرب در طول جنگ تحمیلی به وجود آورد و مانع از اجماع بر سر مذهبی یا قومیتی کردن جنگ تحمیلی شود، راهبرد موثر حافظ اسد رئیس جمهور پیشین سوریه بود که با موضع گیری قاطع در برابر جبهه عربی نقش موثری را در شکست طرح مذهبی – نژادی سازی جنگ و دامن زدن به درگیری های فرقه ای داشت.
نقش حافظ اسد و شکاف در جبهه ضد ایران
حافظ اسد در مقابل درخواست های مطرح شده در اتحادیه عرب برای کشاندن سوریه به جنگ با ایران مقاومت کرد و به صراحت آب پاکی را بر دستان جبهه ضد شیعی ریخت. او تاکید کرد که هرگز در حمایت از رژیم صدام حسین وارد جنگ با ایران نخواهد شد. گفته می شود حافظ اسد رئیس جمهور پیشین سوریه در اواخر عمر به مذهب شیعه اثنی عشری گرویده بود و حتی فرزندش باسل اسد که قرار بود بر جای پدر بنشیند اما در تصادف رانندگی جان سپرد نیز به این آیین در آمده بود، اما نکته مهم این است که سوریه کشوری بسیار تاثیر گذار در اتحادیه عرب بود که موافقت یا مخالفت آن با تصمیمات اتحادیه می توانست جبهه عربی را با انشقاق یا اتحاد همراه کند. اسد توانست بازی مذهبی –قومیتی منطقه را به هم بزند و مقابل فرقه ای کردن درگیری ها در خاورمیانه از رهگذر جنگ تحمیلی رژیم بعث سکولار صدام به ایران اسلامی بایستد.
حافظ اسد به صراحت اعلام کرد که جنگ اعراب با ایرانی ها نیست و دشمن جهان عرب اسرائیل است، لذا جبهه عربی باید لوله های تفنگ هایش را به سوی تل آویو نشانه رود نه تهران.
