***
در بند اول سیاست‌های کلی علم و فناوری که حضرت آقا ابلاغ فرمودند آمده است: «جهاد مستمر با هدف کسب مرجعیت علمی». کسب مرجعیت علمی چگونه به دست خواهد آمد؟
پنج شش ماهی است که ایشان در صحبت‌ها و فرمایش‌هایشان نگران این هستند که رشد علمی‌ای که شیب خیلی خوبی به سمت بالا داشته است کند یا متوقف شود یا روند سرازیری را طی کند. سایر کشورهای دنیا هم رشد سریع علمی دارند و اگر لحظه‌ای غفلت کنیم، فاصله‌مان با دنیا زیادتر می‌شود. خوشبختانه از نظر رتبه علمی در رتبه‌های پانزدهم یا شانزدهم هستیم، یعنی در جایگاه زیر بیستم قرار داریم و این تقریباً متناسب با جمعیت و امکاناتمان هست. ما یک درصد جمعیت دنیا را داریم. تولید علمی‌مان 2/1 تا 3/1 درصد تولید علمی دنیاست، یعنی بیش از سهم خودمان داریم تولید می‌کنیم. از نظر جمعیت کشور رتبه هجدهم دنیا را داریم. شرایطمان در دنیا خوب است، منتهی حضرت آقا نگران بودند دلایل مختلف از جمله مسائل سیاسی در دانشگاه‌ها و بعضی از روش‌ها و متدهای سیاسی در دنیا موجب شود توجه دانشجویان و اعضای هیئت علمی به این سمت معطوف شود و کارهای علمی روی زمین بمانند.
به همین دلیل در پنج شش ماه گذشته به کرّات شاهدش بوده‌ایم. لازمه‌اش این است که به دانشگاه‌ها دقت بیشتری شود، حضور استادها و اعضای هیئت علمی داخل قدری بهتر شود. دانشگاه‌های فنی مهندسی مثل صنعتی شریف و امیرکبیر ارتباط قوی‌تری با صنعت و تکنولوژی و آزمایشگاه‌های مجهزتری داشته باشند. دسترسی دانشجویان به منابع علمی جهانی از طریق اینترنت پرسرعت در اختیار دانشجویان، به‌ویژه دانشجویان تحصیلات تکمیلی قرار بگیرد تا ان‌شاءالله بتوانیم این رشد و سرعت را حفظ کنیم.
این‌که فاصله‌مان را با سطح بالای تکنولوژی و علم دنیا کم می‌کنیم، قبول است، ولی مرجعیت ما به لحاظ علمی در چه وضعی است؟
اگر بخواهیم واقع‌بین باشیم، رتبه ما پانزدهم شانزدهم دنیاست، خیلی دقیق نیستند یا نیستیم که تولید علمی را چگونه تعریف کنیم. از نظر تعداد مقالات ISI در رتبه چهاردهم پانزدهم دنیا هستیم، ولی حداقل باید جزو ده کشور اول دنیا باشیم. در چشم‌انداز 20 ساله پیش‌بینی شده است که باید بزرگترین قدرت علمی منطقه و یکی از ده قدرت بزرگ علمی جهان باشیم.
مرجعیت علمی به این معنی است که کشوری از نظر علمی به درجه‌ای رسیده است که کشورهای دیگر محتاج به آن هستند. اگر بخواهیم یک تفسیر مختصر و اجمالی کنیم باید حداقل جزو آن ده کشور اول دنیا باشیم. قسمت اعظم علوم دنیا توسط آن ده کشور تولید می‌شود. بنابراین برای رسیدن به مرجعیت علمی باید به اهداف آن چشم‌انداز برسیم تا کشورهای دیگر از نظر علمی به ما نیازمند شوند، تئوری‌ها، نظریه‌ها، پیشنهادها و اختراعات و ثبت اختراعات ما طوری باشد که کشورهای دیگر محتاج ما باشند. از مواردی که در مرجعیت علمی مطرح است، Impact Factor یا دلیل تأثیر است، یعنی وقتی مقاله‌ای را چاپ می‌کنید چه مقدار به آن ارجاع داده می‌شود و در محافل علمی جهان از آن استفاده می‌کنند. باید به مقالات ما ارجاعاتی شود و Impact Factor ما بالاتر رود، تولیدات علمی‌مان افزایش پیدا کنند تا حداقل جزو ده کشور اول علمی دنیا باشیم.
در قسمت اول بند چهارم، تحول و ارتقای علوم انسانی و تعمیق شناخت معارف دینی و مبانی انقلاب آمده است. به نظر شما در مدتی که بر وزارت علوم گذشت، وزیری که استیضاح شد و سرپرستانی که بعد از ایشان آمدند، چقدر به دغدغه رهبری نزدیک شدیم؟
متأسفانه در یک سال اخیر نگرانی‌های زیادی نسبت به دانشگاه‌ها و وزارت علوم داشتیم. دیدیم وزیرهای اول و دومی که جناب آقای روحانی معرفی کردند رأی نیاوردند و آقای فرجی دانا رأی آوردند. بعد از مدتی ایشان با مجلس مشکلاتی پیدا کردند و منجر به استیضاح ایشان شد و ایشان رأی نیاوردند. سپس رئیس‌جمهور آقای نجفی را به عنوان سرپرست معرفی کردند. معمولش این بود که سرپرست را به عنوان وزیر معرفی می‌کنند که این اتفاق نیفتاد و آقای دکتر نیلی احمدآبادی را معرفی کردند که متأسفانه رأی نیاورد. طبیعی است اینها بر تصمیم‌گیری‌های بلندمدت تأثیر می‌گذارند. تصمیم‌گیری‌های بلندمدت زمانی جواب می‌دهد که وزارت علوم ـ که مرجع بالا در دانشگاه‌هاست ـ آرامش داشته و ارتباط خوبی با دانشگاه‌ها داشته باشد. اگر بیشتر انرژی وزارتخانه صرف این مسائل شود، طبیعتاً نمی‌تواند عملکرد خوبی داشته باشد، ضمن این‌که تعداد زیادی از دانشگاه‌های ما رسماً با سرپرست اداره می‌شوند و سرپرست هم قدرت اقدام قاطعانه رئیس را ندارد. وقتی هم سرپرست‌ها می‌خواهند معاون تعیین کنند، معمولاً آدم‌های قوی قبول نمی‌کنند معاون سرپرست باشند. همه این موارد تأثیرگذارند.
جو وزارت علوم در یک سال گذشته جو خوبی نبوده است، شاید همین موجب نگرانی مقام معظم رهبری شد که سرعت رشد علمی ما کند یا کم نشود.
گویا آقای روحانی هنوز پیام مجلس را دریافت نکرده‌اند و افرادی را معرفی می‌کنند که در فتنه 88 حضور داشتند. به نظر شما علت چیست؟
طبق قانون اساسی مجلس حق دارد به وزیر رأی بدهد یا ندهد. مسلماً رئیس‌جمهور هم آن را به رسمیت می‌شناسد. فقط رئیس‌جمهور باید رعایت کند وزیری را معرفی کند که از مجلس رأی اعتماد بگیرد. خود آقای رئیس‌جمهور فرمودند نباید لجبازی کنیم. خودشان باید بدانند وقتی زمینه نیست نباید این کار را انجام بدهند. چندین ماه است که وزارت علوم دارد با سرپرست اداره می‌شود. چند ماه وزارت آقای فرجی‌دانا هم شرایط متعادلی نبود. بنابراین به نظر می‌رسد نگرانی حضرت آقا جا دارد و هر کس دیگری جا ایشان بود، مطمئناً نگران می‌شد. وقتی مهم‌ترین دستگاه علمی ما یک سال آرامش کافی و شرایط کافی برای کار وجود ندارد، نمی‌تواند امیدوار باشد رشد علمی ادامه یابد.
آقای روحانی در انتخاب وزیر علوم آینده چه مواردی را باید در نظر بگیرد که هم در مجلس رأی بیاورد و بیش از این وقت تلف نشود و هم وزیر مناسبی برای وزارت علوم باشد.
چند شاخص حتماً باید رعایت شود تا مجلس رأی بدهد و امیدوارم رأی بالایی هم باشد. اولین شاخص این است که وزیری که رئیس‌جمهور معرفی می‌کند هیچ‌گونه شائبه‌ای راجع به ارتباط با فتنه 88 در آن وجود نداشته باشد، حتی در حد شایعه. یعنی کسی باشد که در مسئله 88 موضع کاملاً شفاف و روشنی داشته باشد، هم آن موقع و هم بعد از سخنرانی مقام معظم رهبری در جمعه بعد از انتخابات هیچ شائبه‌ای در مورد ارتباط با آن یا حتی تمایل به آن وجود نداشته باشد. اگر کوچک‌ترین شائبه‌ای وجود داشته باشد حتماً مجلس رأی نمی‌دهد. مجلس می‌خواهد صد در صد احراز کند که وزیری که رئیس‌جمهور معرفی کرده دقیقاً نسبت به فتنه 88 موضع منفی و شفاف گرفته است. البته کسانی هم با فتنه بوده و بعد توبه کرده‌اند. آن مسئله دیگری است، اما وقتی می‌خواهند به کسی رأی بدهند که در رأس بالاترین دستگاه علمی کشور قرار بگیرد، مجلس کاملاً در نظر دارد که وزیر معرفی‌شده به هیچ‌وجه کوچک‌ترین شائبه‌ای در زمینه ارتباط با فتنه 88 و تمایل به آن نداشته باشد. دومین شاخص این است که از لحاظ علمی با شاخص‌هایی که مقام معظم رهبری تعیین کرده‌اند در جهت شناخت و رشد علم و دانش اقدام کند. سوم مدیریت هم داشته باشد و چهارم سلامت انقلابی و اعتقاد به نظام جزو ابتداییات و محکماتی است که وزیر معرفی‌شده باید واجد آن باشد.
