***

رهبر معظم انقلاب "اقتصاد نفتی" را به عنوان یکی از دو مشکل بزرگ اقتصاد ایران معرفی کردند؛ به عنوان نماینده ای که دغدغه کاهش اتکای بودجه به نفت را داشتید، آیا جدا شدن اقتصاد از نفت را در کوتاه مدت ممکن می دانید؟

به طور قطع و یقین جدا شدن اقتصاد از نفت ممکن است، البته یک سری برنامه ها و تدابیر می طلبد. اما مشکل اصلی این است که عزمی برای این کار در کشور ما نیست چون ابتدا باید آن عزم وجود داشته باشد و ما بخواهیم اقتصادمان از نفت جدا شود اما آن عزم نیست، هیچ وقت هم نبوده، الان هم نیست برای اینکه اگر آن عزم وجود داشته باشد ما قاعدتا محل منابع تامیین نفت را که در کشور کم هم نیست تغییر می دهیم لذا به نظر من اگر آن عزم در کشور بوجود بیاید به تولید توجه شود به بالا بردن نرخ رشد به هرطریقی که ممکن است توجه شود،برای کشور مقدور است که به اقتصاد بدون نفت برسد.اما متاسفانه امسال شاهد بودیم یه دلیل همین فشار ها ما آن مبلغی که از صندوق توسعه ی ملی باید سالیانه دریافت ما از صندوق توسعه که از نفت است کاهش پیدا می کرد و سهم بخش خصوصی افزایش پیدا می کرد ما امسال دوباره برگشتیم به سال اول برنامه چون قبلا در سال اول برنامه گفته بودیم 20% و بعد هرسال 2% اضافه کنیم الان متاسفانه به سال اول برنامه برگشتیم و هرچه کاهش داده بودیم یک مرتبه برگشتیم و افزایش دادیم و سهم بودجه را از نفت اضافه کردیم. اراده اش اگر باشد می شود اصلی ترین نسخه اش هم اقتصاد مقاومتی است اگر واقعا شعار زدگی شود، عملگرایی شود در ارتباط با اقتصاد مقاومتی،عرض نمی کنم یک ساله اما طی یک برنامه حداکثر سه ساله بدوجه ی کشور را بدون نفت کرد.

ریشه فقدان این عزم چیست؟ چه منافعی وجود دارد که مانع است؟

بحث نفع نیست بحث ساختارهاست.پول نفت یک پول مفت است یک پول راحتی است،راحت الحلقوم است هر دولتی هم که بیاید پول راحت را نمی گذرد و به خودش زحمت نمی دهد.پول نفت یک پول خیلی راحتی است. پروسه ای ندارد شما مواد خام را صادر کن،پول بگیر و خرج کن و دوباره تورم و تورم وتورم. آن چیزی که صدمه میزند و ما نمی توانیم تورم را پایین بیاوریم یکی از اصلی ترینش بالا بردن پول است وقتی ما حجم نقدینه گی را بالا ببریم طبیعتاً باید منتظر لرزش هم باشیم.لزر ارزش نقدینگی تورم است. این نقدینگی را با چه چیزی بالا ببریم؟با دلار.

یعنی وقتی دلار نفتی را وارد کشور می کنیم به بانک مرکزی می دهیم و در مواقعی که لازم داریم به بانک مرکزی دستور می دهیم که پول پرقدرت در اختیار مردم قرار دهد باید منتظر تورمش هم باشیم.حالا اگر روزی انشاءالله این حلقه شکسته شود یا این زنجیره قطع شود قطعا آن روز هم تورم پایین تری خواهیم داشت چون رشد نقدینه گی نداریم و هم انشاءالله توجه به سمت و سوی تولید می رود،آنچه که مقام معظم رهبری فرمودند.اگر عزمش باشد شدنی است.کار سختی نیست.

چه موانع دیگری غیر از عزمی که باید باشد سر راه تولید داخلی وجود دارد؟

عرض کردم ساختار های موجود کشور است.یکی از جدی ترین موانع ساختارهاست.ساختارهای پولی،ساختارهای مالی،ساختار های بانکی،نظام باز تولید یعنی مالیات ها،ساختار نظام مالیاتی،فرارهای مالیاتی،عدم وجود یک سیستم مالیاتی هوشمند،عدم توجه به تولید،بالا بودن نرخ تولید در کشور،بالا بودن نرخ سرمایه در گردش که می شود تسهیلات بانکی،قوانین مزاحمی که در کشور وجود دارد برای اخذ مجوز ها هفت خان رستم که هیچ هفتصد خان رستم باید طی شود تا شما مجوزی را به دست آورید. و هزینه های غیر قانونی که برای هر مجوزی باید شما خرج کنید تا آن مجوز به دستتان بیاید. این ها همه عواملی هستند که ما برای رسیدن به درآمد به سمت و سوی نفت برویم اما اگر این درآمد از چرخش اشتغال و چرخش بازرگانی و چرخش دولت در کشور ایجاد شود هم اشتغال حل می شود هم بر درآمد کشور افزوده می شود. اما فعلا نفت می فروشیم و خرج می کنیم.

آیا حذف نفت از بودجه به معنای فشار آوردن به اقشار مختلف جامعه است؟ مثلا فشار مالیاتی.

ببینید مالیات این نیست که ما بگوییم به اقشار مختلف جامعه فشار می آوریم. مالیات نباید درصدی شود بگوییم ما به خاطر اینکه نفت حذف شود 10% مالیات ها را بالا ببریم،نه.ضرورت کشور شناسایی منابع جدید مالیات دهنده است. یعنی کسانی که ثروت های میلیاردی دارند و مالیات نمی دهند.فرار مالیاتی را باید مهار کرد لذا مشکل دریافت مالیات،فرار مالیاتی است که اگر آنها وارد چرخه یمالیات شوند قاعدتا شاید ما اصلا به اینها بگوییم به خانه هایتان بروید کاری هم نکنید نفت هم نمی خواهد بفروشید، آن درآمدها کفایت می کند، اما متاسفانه نیست.

پس درواقع شما هم یکی از راه های جایگزین نفت را مالیات می دانید.

یک راه این است اما بخش عمده ی آن تولید است. توجه به تولید درآمدها را در کشور بالا می برد.

خواسته اخیر رهبری درباره منع خرید کالای خارجی توسط دولت در مجلس پنجم هم به شکل قانون درآمده بود، اما با گذشت دو دهه هنوز عملی نشده است. چطور باید با این پدیده برخورد گردد؟

دستگاه های نظارتی همچون دیوان محاسبات کشور و بازرسی کل کشور وجود دارد. اگر بخواهند این کار را انجام دهند که کار سخت و دشواری نیست. اما الان چیزی که در این کشور کم داریم عزم است.یعنی حرف می زنیم، شعار می دهیم، سخنرانی می کنیم، عمل نمی کنیم.

من خودم یک مثال میزنم حدود بیست سال پیش من در جایی که مدیر مسئول آنجا بودم یک دستگاه تلفن سانترال 64 خطه ایرانی خریدم در همان زمان استاندار جایی هم که من مسئولیت داشتم رفتند پاناسونیک خریدند.آن ها سه تا سیستم خارجی را عوض کردند اما آن سیستم ایرانی با کمترین هزینه هنوز دارد کار می کند. هر بوردش هم که می سوزد حدود سی چهل برابر مشابه ایرانی هزینه اش بود. یعنی گاه نمونه های ایرانی که داریم از نمونه های خارجی بهتر است و پشتیبانی دارد ولی آن اراده در کشور نیست، چه می شود کرد؟!

مقام معظم رهبری فرمودند"کلید حل مشکلات اقتصادی در لوزان و ژنو و نیویورک نیست،در داخل کشور است" معنای این حرف چیست؟

این فرمایش اقا اصل است. نیاز به معنا و تفسیر ندارد. ما چه تفسیری کنیم بر کلامی که جامع،کامل و مانع است. از هرنظر من هرچه فکر کردم روی این کلام چه چیزی می شود اضافه کرد یا کم کرد به این نتیجه رسیدم که از این جامع تر نمی شود.به برخی باید گفت به مردم آدرس غلط ندهید اگر می خواهید مشکلات را حل کنید باز هم باید در داخل به فکر باشیم. ما که قرار نیست اگر لوزان حل شد برویم کارگر خارجی به اینجا بیاوریم تا برای ما تولید کند. ما که قرار نیست اگر لوزان حل شد آنها بیایند برای ما شق القمر کنند آنها که کاری برای ما انجام نمی دهند باید متکی به نیروی داخلی،توان داخلی،تولید داخلی بود.مشکل اینجاست اصلا مشکل آنجا نیست. اینها آدرس غلطی است که برخی به جامعه می دهند که اگر مشکلات آنجا حل شود مشکلات عالم و آدم حل می شود. نه، اتفاقی نمی افتد.