شاید یکی از دلایل تصویب «قانون گسترش فرهنگ حجاب و عفاف» هم همین بوده است. با سیده فاطمه فخر عضو شورای مرکزی و مسئول واحد بانوان حزب مؤتلفه اسلامی در همین زمینه هم کلام شده‌ایم.
***
در موضوع عفاف و حجاب پس از انقلاب، تا به امروز چه تغییراتی داشته‌ایم؟
با پیروزی انقلاب شکوه‌مند اسلامی و اقبال مردم به انقلاب و اسلام ناب محمدی (ص) و حضور چشمگیر زنان از اولین مراحل پیروزی انقلاب با رعایت حجاب و موازین اسلامی، بستر اجرای این حکم فاخر الهی بیش از پیش فراهم شد.
ولی دشمنان سیلی خورده از اسلام و انقلاب با هدف براندازی نظام جمهوری اسلامی طی هشت سال جنگ تحمیلی تمام سعی و تلاش خود را به کار گرفتند و نهایتاً با تحمل شکست ذلّت‌بار منطقه ترک نمودند. از آن پس جنگ نرم و تهاجم فرهنگی را که به مراتب زیانبار‌تر از جنگ مسلحانه است پیش رفتند و نیروی ایمان و مقاومت و روحیه شهادت‌طلبی و ایثارگری را مورد هجمه قرار دادند و از برنامه‌های آنان اشاعه بدحجابی و بدپوشی زنان و عدم رعایت عفاف و سست شدن عزم رعایت حجاب در زنان بوده است که منشأ بسیاری از سوء رفتارهای اجتماعی در جامعه ما شده که از جمله آن‌ها بالا رفتن سن ازدواج و کاهش تمایل جوانان به ازدواج و عدم پایداری در خانواده‌ها و پدیده‌های شوم اخلاقی واجتماعی و فرهنگی دیگر را می‌توان نام برد.
چه مشکلی وجود داشته و دارد که حتی با وجود تصویب قانونی مثل قانون گسترش فرهنگ عفاف و حجاب، ما در کشورمان، مشکلات عدیده‌ای داریم؟
هم اکنون قانون گسترش فرهنگ عفاف و حجاب حدود 10 سال پیش از طرف شورای عالی انقلاب فرهنگی به همه نهاد‌ها ابلاغ شده ولی اجرائی نشده است. در حالی که اگر عزم راسخی برای اجرای آن حکم در مسئولین و بزرگان نظام وجود داشت و این مجموعه قوانین و راهکار‌ها به مرحله اجرا در آمده بود تا به حال کم و کاستیهای آن بررسی و فوائد اجرای آن در جامعه به ظهور و بروز رسیده بود و این خود گام مثبتی در خنثی‌سازی آثار جنگ نرم دشمن به حساب می‌آمد.
مسؤولیت پیگیری این مباحث را بیشتر متوجه مردم می‌دانید یا مسؤولین؟ به نظر شما هرکدام چه وظایفی دارند؟
مسئولیت پیگیری مباحث فوق در درجه اول به عهده شورای عالی انقلاب فرهنگی است که بسیاری از مسئولین فرهنگی رده اول نظام به خصوص ریاست محترم قوه مجریه و رئیس جمهور محترم در آن مجموعه حضور دارند.
با توجه به اینکه رعایت عفاف و حجاب حکمی دینی است و آثار و تبعات اجتماعی فراوانی دارد. نگرش به این حکم باید نگرشی دینی باشد چنانکه در آیه ۴۱ از سوره حج خداوند می‌فرماید: «الذین ان مکناهم فی‌الارض اقاموالصلوه و اتو الزکوه و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر».
و رعایت عفاف و حجاب و پرهیز از بدپوشی و بی‌بند و باری مصداق معروف وعدم رعایت آن مصداق منکر می‌باشد.
در درجه دوم مردم نیز موظف به اعلام نیاز جامعه به امنیت اخلاقی و اجتماعی و صیانت از احکام اسلام هستند. زیرا عدم رعایت عفاف از طرف آحاد جامعه اعم از مرد و زن و عدم رعایت حجاب از طرف عده‌ای از زنان و دختران باعث بروز آثار نامطلوبی در جوامع و در جامعه ما نیز شده که از جمله آن‌ها می‌توان به سست شدن بنیان خانواده، کاهش ازدواج بین جوانان و افزایش طلاق و کاهش زاد و ولد اشاره کرد.
برای فرهنگ سازی و نهادینه شدن بحث حجاب، چه فعالیت‌هایی باید صورت بگیرد؟
به نظر می‌رسد با مطالعه و دقتی که برای تنظیم طرح گسترش عفاف و حجاب به عمل آمده است، اجرای آن طرح از اهم وظائف مسئولین می‌باشد. علاوه بر این نهادهای مختلف بر حسب نوع مسئولیت و میزان حضور زنان در آن نهاد می‌توانند اقدامات مفیدی در زمینه بالا بردن سطح رعایت عفاف و حفظ حجاب بین کارکنان و مراجعین و مخاطبان مستقیم و غیرمستقیم خود داشته باشند.
وظیفه نمادهائی همچون صدا و سیما و آموزش و پرورش و آموزش عالی و مساجد و نهادهای مذهبی و همه نهادهای فرهنگساز، احیای فرهنگ ایمان به خدا و رعایت تقوا و برتری سیرت زیبا بر صورت زیبا و دوری از تجمل و خودآرائی می‌باشد.
آموزش و پرورش جامعه‌ساز است زیراکه با همه آحاد جامعه سروکار دارد. آموزش و تهذیب اخلاقی معلمین و مربیان قبل از ورود به آموزش و پرورش و نظارت مستمر بر وضعیت فرهنگی می‌تواند تأثیر به‌سزایی در تربیت دینی آحاد جامعه داشته باشد. زیرا همه کودکان پس از خانواده بهترین سنین و فعال‌ترین ساعات عمر خود را در مهد کودک یا دبستان و یا دبیرستان‌ها و بالاخره در دانشگاه‌ها می‌گذرانند و بیشترین تأثیر را دریافت می‌نمایند.
نوع رفتار و اعتقادات متعلمین و مربیان و نحوه پوشش ایشان و تلقی ایشان از مفاهیم دینی و اخلاقی و موضوع عفاف در مدارس دخترانه و پسرانه و نگرش به حجاب در مدارس دخترانه و نحوه اجرای آن بسیار تأثیرگذار است.
رعایت قوانین مربوط به نوع لباس و میزان آراستگی و نوع لوازم التحریر و تشویق دانش‌آموزان به ساده‌زیستی و رعایت عفاف بسیار مؤثر است. در مقاطع بالا‌تر به خصوص دانشگاه‌ها که دانشجویان در سن جوانی هستند و باید راههای سعادت و موفقیت به صورت عملی و آموزشی به آن‌ها ارائه شود و از هرز رفتن شور و شوق جوانی بدون اهانت به شخصیت آنان جلوگیری به عمل‌اید.
در حال حاضر قانون خاصی برای نحوه حضور دانشجویان از نظر لباس و پوشش و میزان آرایش در دانشگاه اجرا نمی‌شود. این در حالی است که در تمام جهان به خصوص آمریکا و اروپا ضوابط و مقررات خاصی برای پوشش و آرایش دانشجویان اعمال می‌گردد.
در بند اول قانون گسترش فرهنگ عفاف و حجاب آمده که این قانون باید در اولویت برنامه دستگاه‌های اجرایی کشور باشد. آیا این اتفاق به همین شکل رخ داده؟
چنین اولویت‌بندی مفیدی در مورد قانون گسترش فرهنگ عفاف و حجاب را شاهد نبوده‌ایم. به نظر می‌رسد علت آن عدم پیگیری اجرای آن قانون توسط مقامات مؤثر در این امر بوده است.
آیا صدا و سیما که یکی از سازمان‌های مورد خطاب این قانون است، در جهت ترویج حجاب و اصلاح فرهنگ عفاف، گام مثبتی برداشته است؟
در مورد صدا و سیما باید جداگانه صحبت شود زیرا صدا در مواردی به راحتی می‌تواند وارد مباحث مختلف اعم از علمی، عقیدتی واخلاقی شود و تأثیرگذاری خود را نیز داشته باشد.
ولی در مورد فعالیت‌ها و برنامه‌های سیما مشکلات بیشتری وجود دارد. البته تا به حال گامهای مثبتی در این راه برداشته شده است. ولی این اقدامات متناسب با موج قوی تهاجم رسانه‌ای دشمنان به اخلاقیات و معتقدات مذهبی و فرهنگ ما که مستکبران در برنامه دارند و از تمام قوای خود دراین مسیر بهره می‌برند نبوده است.
البته تحولات هدفمند زیادی در فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیون از جهت دوری از فساد و بدآموزی، و انطباق برنامه‌ها با نیازهای اقشار مختلف انجام گرفته، ولی در بسیاری از فیلم‌ها و یا برنامه‌ها و سریال‌ها نویسنده و یا کارگردان به ارائه یک پیام اخلاقی، فرهنگی و یا دینی نمی‌پردازد. در حالی که جریان آن فیلم طوری است که از کنار یکی از مسائل مذوم و رایج در جامعه ما عبور می‌کند که نشان می‌دهد که نویسنده و یا کارگردان یا درد دین ندارد و یا توانایی ایجاد پیام و ارسال به بینندگان را نداشته است. البته در سریالهای مذهبی که تا به حال ساخته شده جذابیت و آموزندگی‌هایی دیده می‌شود.
به فیلم و سریال‌ها و برنامه‌های سیما، از جهت فرهنگ سازی برای حجاب چه نقد‌هایی وارد است؟
در خصوص ارائه ارزش واهمیت حجاب و پوشش هنوز جای کار بسیار وجود دارد. در بسیاری از فیلم‌ها هنوز هم نقش حساس و بالابا خانمهای با پوشش کمتر و نقشهای پایین با خانمهای محجب و با چادر است و در سریال‌ها و فیلمهای مناسبتی تناسب با موضوع مورد نظر و ارائه پیام به خصوص در مورد عفاف و حجاب کمتر دیده می‌شود، پیام‌رسانی با فیلم بسیار می‌تواند مفید واقع شود.
اماکن و فروشگاه‌های شهر، چقدر به این سمت رفته که برای یک خانم عفیفه و محجبه، محصولاتی ارائه کند که او هم بپسندد، هم عفافش از بین نرود؟ در این زمینه چه کار‌های دیگری باید صورت بگیرد؟
در این راه قدمهای فراوانی در سالهای اخیر برداشته شده است و باید با نظارت قوی و پشتیبانی از طرحها و محصولات این مراکز و ایجاد تسهیلات قانونی و اقتصادی به نهادینه شدن این مدل‌ها و محصولات کمک رسانی شود. استفاده از روشهای تبلیغی و بازاریابی روی جهت اثبات رجحان این الگو‌ها بر سایر مدل‌ها از لوازم پیشرفت هر چه بیشتر این طرحها می‌باشد.
آیا تا به حال شیوه‌ای کار آمد برای تبلیغ حجاب و عفاف، رخ داده که قابل طرح و الگو برداری باشد؟
از زمان پیروزی انقلاب تا کنون روشهای تشویقی مستقیم یا غیرمستقیم برای گرایش بیشتر جوانان به حجاب به خصوص چادر به عمل آمده است که کمی هم مؤثر بوده است. از اقدامات مفید در این زمینه ارائه طرح چادرهای ملی و مدلهای مختلف چادر بوده است که به مقدار زیادی در گرایش جوانان و نوجوانان به رعایت حجاب به خصوص با استفاده از این چادر‌ها مؤثر بود به خصوص آنکه در بازار و مغازه‌های زیادی این چادر‌ها با وضعیت بسیار خوب ارائه می‌گردد.
آیا داشتن حجاب و عفاف، در عصر امروز، اتهاماتی مبنی بر ارتجاعی بودن را به بانوان وارد نمی‌کند؟
با توجه به تبلیغات شوم دشمنان و اشاعه فرهنگ سکولار و ضد دین، مردم خواسته یا ناخواسته در چنین محیطی تنفس می‌نمایند و از ضربات مهلک فرهنگی دشمنان ضربه می‌خوردند. عده‌ای دچار ضعف در عقائد دینی و یا عمل به آن‌ها می‌شوند و هویت دینی خود را در این مبارزه می‌بازند و برای دفاع از انفعال خود به اشاعه آن فرهنگ مبتذل نموده و افراد متدین و متعهد به اسلام و حجاب و احکام دینی را مورد هجمه قرار می‌دهند که تقویت مبانی دینی و عقیده‌مند کردن جوانان و دختران و زنان نسبت به احکام اسلام و موضوع حجاب و احیای گرایشهای دینی با نقش‌آفرینی مساجد و محافل مذهبی و روحانیون و مبلغین دینی و بسترسازی هر چه بیشتر برای تکریم کسانی که پایبند به دین و امر حجاب هستند از ضروریات می‌باشد. تا سّد محکمی در جامعه فرهنگی ما نیست به ابتذال و بی‌بند و باری و بی‌حجابی و امثال این گرایش‌ها به وجود آید و بتوانیم بیش از پیش نقش الگوئی زن مسلمان را در جامعه اسلامی ایران عزیز به نمایش گذاریم.
