طرح پزشک خانواده، یک بیمه همگانی و عمومی برای همه اقشار جامعه محقق می‌گردد. این امر برای اقشار کم درآمد و ضعیف بسیار به صرفه و مفید خواهد بود.
گفتگو: نفیسه زارعی - بهره مندی از خدمات پزشکی و بهداشتی در سطح کلان جامعه از جمله مواردی است که سبب برقراری عدالت اجتماعی و به تبع آن سبب بهره‌مندی جامعه از سلامت جسمانی و روانی عمومی در سطح کلان خواهد شد؛ طرح پزشک خانواده از جمله طرح‌هایی است که در صورت اجرایی شدن صحیح آن، سلامت در سطح کلان جامعه ایران اسلامی حکمفرما خواهد شد و این طرح که بر مبنای عدالت توزیعی متکی است ضمانتی بر جامعه سالم خواهد بود اما چگونگی اجرای این طرح و نقش مجلس و دولت و تعامل این دو، ما را بر آن داشت تا به سراغ شهلا میرگلوی بیات نماینده مردم ساوه در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس رفته تا نظر وی را در این خصوص جویا شویم:
طرح پزشک خانواده، ماهیتاً چگونه طرحی است؟
طرح پزشک خانواده طرحی است که طی آن از پزشکان عمومی دعوت شده تا هر پزشکی تا سقف دوهزار و پانصد نفر را ثبت نام و تحت پوشش خود قرار داده و برای این افراد پرونده‌های الکترونیک تشکیل دهند و تحت نظر آن پزشک عمومی خواهند بود، پیرو آن یک سلسله آزمایشات اولیه از این مراجعین انجام می‌شود این طرح؛ طرح بسیار خوبی برای پیشگیری و درمان یکسری از بیماریهای مضمن مانند فشار خون و دیابت و غیره است که بیماران مبتلا توسط یک پزشک معاینه و معالجه خواهند شد و برای درمان بیماری خود نیازمند مراجعه به اطباء گوناگون نیستند. از سوی دیگر افراد از سلامت خود توسط این طرح آگاه می‌شوند. در این شرایط اگر بیماری نیازمند مراجعه به پزشک متخصص باشد بنا به نظر پزشک عمومی خود به متخصصین مربوطه ارجاع داده می‌شود.
به اعتقاد شما چه فوایدی برای این طرح متصور خواهد بود؟
در حقیقت از طریق این طرح یک بیمه همگانی و عمومی برای همه اقشار جامعه محقق می‌گردد. این امر برای اقشار کم درآمد و ضعیف بسیار به صرفه و مفید خواهد بود. در مرحله اول درمان برای مراجعین به صورت رایگان انجام می‌پذیرد که این مهم مطابق آنچه در طرح درج شده است شامل دارو و آزمایشات در طرح یک خواهد بود و در دوره‌های بعد بر اساس عملکرد صورت می‌گیرد مطابق این طرح مراجعه اولیه به متخصص که بسیار هزینه‌بر است حذف شده و علاوه بر آن در مصرف دارو کاهش چشمگیری را شاهد خواهیم بود که از مزایای این طرح محسوب می‌شود.
آیا طرح پزشک خانواده که بر مبنای عدالت توزیعی متمرکز بر خانواده است، مسائل و مشکلاتی نیز دارد؟
البته این طرح در صورت کلی بسیار خوب است و اگر سنجیده و با کارشناسی و تخصصی و آمادگی زیرساخت‌ها صورت بگیرد معایبی در پی نخواهد داشت و در اصل این طرح می‌بایست در عرض پنج سال طی مراحل گوناگونی محقق شود و اگر طرح پزشک خانواده عجولانه اجرایی شود قطعاً عواقب جدی در پی خواهد داشت یکی از این مشکلات به مقوله هزینه‌ها و منابع مالی باز می‌گردد که با توجه به اینکه مساله تحریم و این طرح خود فاز دوم برنامه هدفمند کردن یارانه‌ها است و باید منابع آن از این امر تأمین شود که البته فاز دوم هدفمندی آغاز نشده است.
بنابر این اولین مشکل ما از جهت منابع مالی است که در مسیر اجرایی شدن این طرح قرار دارد ولی مجموعاً طرح، طرح کاملی است و با در نظر گرفتن مباحث تخصصی در سطح دوم طرح پزشک خانواده به نحو احسن اجرایی خواهد شد.
کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، در مسیر تحقق این طرح چه گام‌هایی برداشته است؟
تمام سعی کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی بر این متکی است که با وزارت بهداشت در اجرایی شدن هر چه بهتر طرح همکاریهای لازم را به عمل آورد و متعاقب آن چندین جلسه برگزار گردید که مبحث مطرح شده در این جلسات به برطرف کردن نقایص طرح منجر گردید تا در مرحله اجرایی شدن آن هزینه‌ها در هنگام اجرا کاهش پیدا کند و طرح ابتر باقی نماند.
در حال حاضر این طرح در چه استانها و شهرهایی و در چه سطوحی اجرایی شده است؟
این طرح در چهار شهر به طرق گوناگون در حال اجرا است؛ به طور مثال در تهران فعلاً طرح پزشک خانواده در سطح ثبت نام در حال اجرا است در سه استان سیستان و بلوچستان، فارس و مازندران به صورت پایه‌ای درحال اجرا است که البته این امر به خاطر عدم فراهم بودن زیرساخت‌های مناسب برای اجرایی شدن کامل طرح است و تمام اهتمام کمیسیون و وزارت بهداشت بر این امر متکی است که این زیرساخت‌ها مهیا شود تا با کاهش هزینه‌ها طرح پزشک خانواده به نحو احسن اجرایی شود.