با یک نگاه کلی به زندگی شهید باهنر اصل استکبار ستیزی و مقابله با آمریکا را چگونه می‌توان تشریح کرد؟
استکبار ستیزی شهید باهنر در دو مقطع زمانی، قبل و بعد از انقلاب بود. اولین بار در سال ۳۷ دستگیر شدند. در آن مقطع زمانی که رژیم غاصب صهیونیستی به رسمیت شناخته شده بود، ایشان در آبادان یک سخنرانی کردند و شدیدا به این مسئله حمله کردند که توسط شهربانی آبادان دستگیر شدند و این اولین برخورد رژیم با ایشان بود ولی آن روز‌ها چون هنوز دستگیری روحانیت بسیار نادر بود، رژیم با فشار مردم ایشان را فوری آزاد کردند.
یکی از مهم‌ترین مقاطع ستیز با استکبار، حوادث ۴۲ به بعد بود، شهید باهنر در این مقطع زمانی چگونه در فعالیت های انقلابی مشارکت می‌کردند؟
آغاز مبارزات روحانیت به رهبری امام بزرگوار در آخر سال ۴۱ بود که اوج مبارزات در سال ۴۲ اتفاق افتاد که واقعه ۱۵ خرداد و فیضیه رخ داد. البته قبل از حادثه ۱۵ خرداد، ایشان جز آن دسته از روحانیون بودند که برای تبلیغ از قم به همدان رفته بودند. به آنها دستور داده شده بود که از ابتدای محرم تا ششم محرم حرف های عادی و عزاداری زده شود و از ششم محرم به بعد سخنرانی‌ها را به سمت استکبار ستیزی سوق دهند و هدایت کنند؛ در روز ۷ محرم سخنرانی ایشان در همدان به اوج خود رسید و ایشان دستگیر شدند. ایشان دوباره با اجتماع مردم آزاد شدند و به سخنرانی خود در همدان ادامه دادند تا روز ۱۲ محرم تحت تعقیب ساواک قرار گرفت. لذا برخی دوستان مخفیانه ایشان را از همدان به تهران فرستادند. همچنین در سالگرد حادثه فیضیه روز شهادت امام جعفر صادق روز ۲۰اسفند ۴۲، در بازار تهران ایشان را برای سخنرانی به مدت سه شب دعوت کرده بودند. در این سه شب که اجتماع عظیمی آمده بودند که شب سوم که پلیس ژاندارمری با سرکردگی سرهنگ طاهری در اطراف جلسه حضور داشتند تا ایشان را دستگیر کنند، ایشان را گرفته و به زندان قزل قلعه بردند که چهار ماه در بازداشت بودند.
بعد از ممنوع المنبر شدن شهید، شیوه مبارزه با رژیم که نمود بیرونی استکبار بود، ایشان چه روشی را اتخاذ کردند؟
ایشان دو رشته از تحصیلات دانشگاهی را داشتند که در پیشبرد اهداف مبارزات موثر بود. به طوری که آیت الله شهید بهشتی (ره) که به سازمان آموزش و پرورش آن زمان راه یافته بود، با برنامه ریزی بعد از ۷ الی ۸ ماه ایشان را به آموزش و پرورش آن زمان راه دادند، بنابراین قرار شد تالیف کتب تعلیمات دینی از مقطع اول ابتدایی تا دوره‌های تربیت معلم دانشگاه‌ها به عهده ایشان باشد. این فرصت بسیار خوبی بود که برای دانش آموزان و معلمان و دانشجویان تربیت معلم پیش آمده بود که برای آشنایی با رژیم طاغوت و اهداف مبارزین نیز در این نشست‌ها بیان می‌شد. به طوری که ایشان برای تعلیم این کتب مجبور بودند شهر به شهر کلاس برگزار کند که همین باعث شد ایشان ارتباط زیادی با قشر درس خوانده کشور برقرار کند. این مسئله بزرگترین راهکار بود که اتفاق افتاد جالب بود که بدانید ایشان از سال ۵۰ ممنوع المنبر شده بودند و این موضوع بهترین راه برای تبلیغ ایشان شد. رژیم شاهنشاهی ایشان را ممنوع المنبر کرده بودند در حالی که ممکن بود در پای منبر ایشان ۱۰۰ نفر بیشتر ننشیند ولی با آموزش کتب تعلیمات دینی ایشان ارتباط گسترده‌ای با تمام معلمان سراسر کشور برقرار کردند.
کم کم در سال ۵۵ الی ۵۶ بود که رژیم از بابت این کتاب‌ها احساس خطر کرد و دستور داد تا این کتب جمع آوری شود و سانسور شودو به دنبال مولف جدیدی می‌گشتند که با اعتراض معلمان و کادر آموزشی مواجه شدند و از طرفی هم کسی نبود که کتابی را تالیف کند و آموزش دهند. شهید باهنر و شهید بهشتی هم به معلمان توصیه کرده بودند که زیر بار کتاب جدیدی نروند. در ماه رمضان قبل پیروزی انقلاب نیز ایشان را به خاطر سخنرانی ضد امپریالیسمی و ضد رژیم شاه دستگیر می‌کنند. در ماه رمضان ۵۶ برنامه ۳۰نفر از روحانیون به این شکل بود که برنامه ریزی دقیقی برای برپایی راهپیمایی و تظاهرات داشتند و برگزار کردند، که بسیاری از آنها مورد تعقیب ساواک قرار گرفتند و همه را دستگیر و زندانی کردند.
به عنوان سوال پایانی محور مبارزه با استکبار بعد از جریان انقلاب تا زمان ترور شهید باهنر، چگونه از سوی ایشان و طیف همفکران‌شان دنبال شد؟
بعد از انقلاب ایشان دو الی سه سخنرانی داشتند که در روز جهانی قدس در تاریخ ۲۶/۵/۵۸ در مشهد ایراد کردند، و در آن روز گفتند که جمهوری اسلامی نظامی بر مبنای توحید است سیستم حکومتی و روابط بین المللی براساس بینش توحیدی است؛ و بعد آیه سوره ۶۴ آل عمران را قرائت کردند که ای اهل کتاب بیایید به سوی کلمه‌ای که بین ما و شما یکسان است؛ و جز خدا را نپرستید و غیر او ارباب دیگری نگیرید؛ یعنی هیچ ابر قدرتی، حق اسارت قومی دیگر را ندارد. در واقع منطق توحیدی را به مبارزه با امپریالیسم جهانی پیوند دادند و موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران در دفاع از ملت‌های مظلوم اعلام داشتند، زیرا در حکومت قبل که دست نشانده دولت‌آمریکا بود، اسرائیل را به رسمیت شناخته بود و تیغ تمیز تبلیغات بین المللی جمهوری اسلامی ایران درنفی استکبار و سلطه آن نمایان شد و ملت ایران تا قطع کامل دست آمریکا مقاومت خواهد کرد. در سخنرانی دیگری تاریخ ۲۲/۱/۵۹ در صحن امام رضا(علیه‌السلام) در رابطه با قطع ارتباط با آمریکا فرمودند؛ ما از قطع این رابطه نه تنها ضرری نمی‌بینیم، بلکه سود فراوانی را می‌بینیم. این ملت تصمیم گرفتند که خود کفا باشد و روی پای خود بیاستد. قطع رابطه ایران با آمریکا یعنی قطع غارت آمریکا نسبت به ایران است. قطع دست جنایت کار آمریکا در ایران به نفع این ملت بود. ایشان مثالی را زدند که این قطع رابطه مانند این است که گرگی اعلام کند که من دیگر وارد این منطقه نمی‌شوم. در این صورت ما باید جشن پیروزی بگیریم که این گرگ خونخوار دست از سر یک ملتی کشیده و در برابر اراده ملت ناتوان مانده است. ایشان قول دادند که ما صدمه از این قطع رابطه نخواهیم دید بلکه سود خواهیم برد. همچنین ایشان هشدار دادند که آمریکایی‌ها منابع سرشاری در این منطقه داشتند و از این کشور سودهای کلانی را می‌بردند و قرار بود حدود ۴۰ میلیارد دلار در آن مقطع زمانی که رقم عظیمی بود از ایران خارج و ثروت ملی ما را چپاول بکنند. همچنین ایشان گفتند: ای ملت ایران بیدار باشید، آمریکایی‌ها به غیر چپاول ایران هدفی دیگری ندارند. این سخنرانی‌ها در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی در جهت استکبار ستیزی اثر گذار بود.
