مجلس

روند تصویب طرح اقدام متناسب برجام

این همه زحمت و با این حساسیت صلاحیتش بیشتر از یک جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و یک ربع ساعت بررسی در صحن علنی بود. اهمیت بررسی یک طرحی به این مهمی بیش از این طلب می‌کرد که وقت‌گذاری شود. زیرا ما برسر طرح‌های بسیار کم اهمیت‌تر، سه جلسه علنی بحث و بررسی می‌کنیم، اما بر سر این موضوع به این مهمی که مردم حساس و نگران هستند و برخی فرصت‌ها و برخی تحریم‌ها را بسیار می‌دانستند به هر جهت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود، اما به گونه دیگری بررسی شد.
تصویب طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام، علی رغم اینکه سازوکاری قانونی برای جلوگیری از راههای نفوذ بیگانه، به بهانه اجرای برجام بود؛ مخالفان جدی داشت. به گونهای که برخی نمایندگان معتقد بودند با پذیرفتن و تصویب این طرح، به نوعی برجام را پذیرفته خواهد شد.

محمد حسین فرهنگی عضو هیئت رئیسه مجلس در رابطه با روند تصویب این طرح اظهار داشت: این موضوع که این طرح باید با اجماع صاحب نظران صورت بگیرد، توصیه رهبری بوده است و این تصمیمات شخصی و فردی نبوده است. در ثانی این مسئله با حضور همه گرایشهای موجود در مجلس متن این طرح تنظیم شد و کمیسیون هم آن را حمایت کرد و با پیشنهادات و اصلاحات جزئی در کمیسیون بررسی شد، لذا این شائبه که یک نظر صرفا شخصی پشت موضوع بوده، قطعا صحیح نیست.

همچنین فرهنگی در پاسخ به اینکه نظارت نمایندگان در اجرای برجام بر چه مبنای قانونی صورت میگیرد، گفت: نظارت نمایندگان یک نظارت عام است یعنی هم میتوانند در قالب اصلاح و لغو همین قانون در اولین فرصت اقدام بکنند و هم میتوانند قوانین جدید وضع بکنند و یا در قالب سوال و تحقیق و تفحص و استیضاح موضوعی را پیگیری کنند، لذا همه اقدامات قوه مجریه تحت کنترل و نظارت مجلس است؛ ضمن اینکه قرار شد مطابق قانون طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام، دولت باید هر سه ماه یک بار گزارشاتی را به مجلس بدهد.

وی در پاسخ به این سوال که برجام بر چه مبنای قانونی توسط دولت اجرا خواهد شد، اظهار داشت: با تایید شورای محترم نگهبان مراحل قانونی مصوبه مجلس طی خواهدشد، زیرا در طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام، هم موانع قانونی برداشته شده و هم به دولت مجوز داده میشود؛ یعنی طبق متن ماده واحده همین است که دولت میتواند برجام را انجام بدهدبا هشت شرط و مصوبهای که در آخر آن بیان شده است.

همچنین مهرداد بذر پاش عضو دیگری از هیئت رئیسه در پاسخ به اینکه آیا طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام میتواند در بستن راههای نفوذ دشمن کافی باشد، اظهار داشت: معتقدم این طرح خیلی بهتر از این میتوانست، ارائه شود. به دلیل اینکه حتی تیم مذاکره کننده ابهامات برجام را به واقف است، زیرا این متن آنقدر نقاط ابهام و تفسیرمتعدد دارد که غیر قابل انکار است. ضرورت داشت ما با طرحی این ابهامات را مرتفع میکردیم؛ به نظر نمیرسد که این تعداد بند و مادهای که در این طرح آوردیم بتواند، همه ابهامات برجام را رفع کند.

وی افزود: به طوری که برخی از بندها در این طرح تنها کارکرد انشایی دارد و کارکرد تکلیفی ندارد، به طوری که مجری میتواند انجام ندهد ویا مجری آن به گونهای دیگری تفسیر کند؛ معتقد بودیم که طرحی باید در راستای این میزان ابهامی که هم منتقدین برجام و هم موافقین برجام به آن اذعان داشتند، رفع میشد. از طرفی موافقین میگویند راه دیگر نداشتهایم ولی منتقدین میگویند راه بهتر وجود داشته که باید طی میشد. اما بحث اصلی بر سر این موضوع است که همه بر سر این میزان ابهام توافق دارند

پس ما باید قانونی را وضع کنیم که ابهام را رفع کنیم و دست مجری را درتفسیرهایی بهتر به نفع منافع ملی بازتر کنیم، قاعدتا طرح بهتری میتوانست تصویب شود.

بذر پاش در ادامه از روند تصویب ان طرح گفت: به هرجهت مجلس باید نظر خود را در این رابطه میداد؛ بههر جهت حاصل بیست و دوماه ماه مذاکره، حاصل پنجاه روز بررسی کمیسیون برجام یک بررسی یک ربع ساعت نیست! بههر جهت باید پیشنهادات بررسی میشد و همه نظر میدادند. اگر چارچوبهای این طرح هم دبیرخانه شورای امنیت هم هماهنگ شده بود، با بررسی پیشنهادات نمایندگان مطرح میشد، زیرا چارچوبها حفظ شده بود. وقتی که این کلیات طرح تصویب شد قرار نبود با پیشنهادات چارچوب طرح را برهم بزنیم.

وی افزود: برخی از این پیشنهادات، اصلاحات جز و عبارتی بود و برخی دیگر پیشنهادات الحاقی؛ به عنوان مثال یکی از پیشنهادات این بود که منابع آزاد شده در اختیار صندوق توسعه ملی قرار بگیرد، تا به بخش خصوصی و رونق تولید کمک کند، این پیشنهاد بدی نبود و چارچوب طرح را بههم نمیریزد. یا پیشنهاد خوب دیگری بود، که اگر طرف مقابل تحریمها برگرداند باید اقدامات ما به صورت شفاف و صریح در این بیان میشد؛ زیرا در این مصوبه آمده اقدامات داوطلبانه را متوقف میکنیم! این اقدام داوطلبانه تعریف روشن و شفافی ندارد! اینجا باید نقض برجام اعلام شود و ایران اجرای صریحتر داشته باشد، لذا این قانون باید تکلیف مجری را مشخص کند که اگر طرف مقابل به هر بهانهای تحریمها را برگردانند و یا تحریم جدید را وضع کرد و یا در راستای برداشتهشدن تحریمها اهمال کرد، باید اقدامی در یک سطح بالاتر و بازدارندهتر انجام پذیرد؛ تا طرف مقابل به خود اجازه ندهد هر کاری را با ملت ایران انجام دهد. به صورتی که ما باید ظرف دوماه تکلیفمان را در قبال آنها انجام دهیم ولی آنها ۸ سال فرصت دارند.

این نماینده مردم تهران خاطر نشان کرد: باید توجه داشت که نقض تحریمها سال اول بعد ریاست جمهوری اوباما اتفاق افتاد، پس ما باید در قانون خودمان چنان ظرفیت بازدارندهای داشته باشیم که طرف مقابل به خود اجازه ندهد تا اقدامی را انجام دهد.

وی خاطر نشان کرد: حرف بنده این است که این همه زحمت و با این حساسیت صلاحیتش بیشتر از یک جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و یک ربع ساعت بررسی در صحن علنی بود. اهمیت بررسی یک طرحی به این مهمی بیش از این طلب میکرد که وقتگذاری شود. زیرا ما برسر طرحهای بسیار کم اهمیتتر، سه جلسه علنی بحث و بررسی میکنیم، اما بر سر این موضوع به این مهمی که مردم حساس و نگران هستند و برخی فرصتها و برخی تحریمها را بسیار میدانستند به هر جهت از اهمیت ویژهای برخوردار بود، اما به گونه دیگری بررسی شد.

بذر پاش در پایان متذکر شد: البته محل اشکال این بحث آن است که دولت لایحهای به مجلس نداد و در واقع اینکه ما چه چیزی را تصویب کردهایم، حقوقدانها نظر بدهند، شاید این قانون در تاریخ ابهامات قانون گذاری باقی بماند؛ زیرا باید معلوم شود که ورودی و خروجی این طرح کجا بود و یا ورودی لایحه و خروجی لایحه کجا است؟! زیرا این برجام یا باید به صورت لایحه میآمد و حداقل ۱۵ نماینده باید پای آن را امضا و بند به بند بررسی میکردند، لذا نه اتفاق اول افتاده و نه در قالب طرح بررسی شد؛ در صورتی که در این طرح مصوب کردیم که دولت برجام را اجرا کند؛ این واژه برجام در ترم حقوقی مجلس تعریف نشده بود زیرا باید برجامی وجود داشت تا ما برای اجرای آن قانونی وضع میکردیم.

https://shoma-weekly.ir/F2zcg8