دکتر حسین باهر، روانشناس درگفتگو با خبرنگار «شما» با اشاره به آسیبهای شبکههای اجتماعی برای جوانان گفت: روند رو به رشد رایانهها و فضای مجازی توقعات را به ساحتهای نامتناهی خیال و قیاس و گمان هم میکشاند. مدتها است انقلاب چهارم تمدن انسانی رخ داده، اما بدیهی است هر تمدنی دارای زیر ساخت فرهنگی است همچون گل و بوته قالی که بر روی تار و پود (نخ و ابریشم) سوار و استوار میگردد.
وی افزود: در اروپا، آمریکا و بعدها در هند و چین و ژاپن و سایر کشورهای رایانه ساز، ابتدا فرهنگ لازم فراهم شده جمعی فراهم شده است. IQ وEQ و سپس رایانهها به بازار سرازیر شدهاند، لذا مشکل دوگانگی منحنیهای فرهنگی حل شده، اما درکشورهای شرق و از جمله ایران عزیز ما به دلیل پترو دلار، ما دچار بیماری اجتماعی سونامی انسانی «انفجار هویت» شدهایم.
این عضو فرهنگستان علوم پزشکی ادامه داد: هر جوانی با اندکی پول، که از هر راهی میتواند کسب کند، صاحب وسیلهای شده است که میتواند با عالم و آدم ارتباط بگیرد و هر فعل مثبت یا منفی را مرتکب شود. جوانان نازنین ما با اینترنت و موبایل و سیستمهای نرم افزاری آنها میتوانند هر بلائی را سر خود و سر دیگران از جمله مزاحمتهای اخلاقی، اشاعه شایعات، دزدی اطلاعات، به هم زدن بنیان خانوادهها و برقراری ارتباطات ناسالم در بیاورند.
وی با اشاره به اینکه رایانهها خواص بسیار زیادی دارند، اظهار داشت: رایانهها امکان توزیع ساده سخت افزاری و نرم افزاری را فراهم میکنند و لذا هزینه پائین حمل و نقل و سرعت بالای ترابری آنها کاهش مییابد و حتی قادر به انجام عملیات پیچیده ریاضی و مهندسی و فنی و معماری و حتما سینما توگرافی هستند.
وی با اشاره به مضرات درگیر شدن جوانان در فضای مجازی بیان داشت: فاصلهگیری افراد خانواده از یکدیگر با رفتن هر کاربری به اطاق کار خود، احتمال افزایش مزاحمتهای ارتباطی با آشنایان و غیر آشنایان از طریق چت، سوء برخورداری از اطلاعات موجود در فیس بوک و یا سایر برنامههای نرم افزاری، تخریب اعصاب عمومِ افرادی که در معرض پارازیتهای فیلترینگ قرار میگیرند، احساس خود کم بینی در قبال تولید کنندگان و صادرات چیهای تکنولوژیهای Hi_ Tech، تشویق به فرار مغزها و مهاجرت ژنها و به هم ریختگی خانوادههای تحت تأثیر «انفجار هویت» ناشی از هجمه اطلاعات و اخبار و سریالها و دیدگاههای اپوزیسیون همه و همه از جمله مضرات ورود به دنیای مجازی است.
باهر با بیان اینکه در جامعه ایران به مانند سایر کشورهای دنیا مصرف رایانهای به طور یکطرفه با ویژگیهای خاصی روبرو هستیم، گفت: تبادل اطلاعات فاقد فرهنگ
اطلاع رسانی به ویژه از سمت فرستندگان اجنبی، رواج غرب زدگی دیجیتالی (فرا فرهنگ) در کنار فرا گیری فرهنگهای فرو دست (فرو فرهنگ)، مسخ هویت و اقعی ملّی در هویت کاذب غربی، به ویژه توسط زنان و جوانان مخاطب سریالها، انداختن شکاف طبقاتی هر چه بیشتر بین کاربران داخلی و کارگزاران خارجی و لذا اوجگیری نارضایتی اجتماع، رواج گستاخی و خود سری انسانهای کم ظرفیت که به سادگی دچار انفجار شخصیت میشوند از جمله آسیبهایی است که با ورود به فضای مجازی جوانان را تهدید میکند.
وی با بیان اینکه فضای مجازی به شیوع افسردگی (به عنوان یک بیماری اپیدمیک) ناشی از سرخوردگی رایانهای دامن میزند، به آثار مخرب فضای مجازی در زندگی خانوادههای ایرانی اشاره کرد و افزود: خانوادههای ایرانی بعضاً تشکیل میشود از پدر و مادری سنتی زده و دختران و پسرانی صنعتی زده در حالی که روز به روز فشارهای واگرایی سنت و همگرایی صنعت رو به ازدیاد است. شکافهای فکری، فقهی، فرهنگی و فرا ملی بین این دو نسل آنقدر زیاد است که چارهای جز خشونت، خیانت، خروج از کشور و یا
خودکشی باقی نمیگذارد.
وی ادامه داد: البته عدهای هم از این ناهمگنیها به سازندگی پرداخته و به نوعی فرهنگ اشتراکی و مدیریت تیمی رو نهادهاند، که نمونهاش توفیقات جوانان در ورزشهای تیمی والیبال، بسکتبال و فوتسال دختران است. در هر صورت، طبق تجربههای مراکز مشاورهای که من در آنجا کار میکنم کژتابیهایی به صورت نو پدید ظاهر شدهاند.