جان کری، ارنست مونیز و جک لو پای ثابت اکثر این جلسات بودهاند؛ کری برای توضیحات سیاسی، مونیز برای توضیحات فنی و لو برای توضیح درباره مسئله تحریمها. با توجه به اهمیت اظهارات این افراد که نشاندهنده برداشت دولت ایالات متحده از متن توافق هستهای است، تصمیم گرفتیم تا در «شما» به بازنشر نکات مهم سخنان این افراد در جلسه معروف به «استماع کنگره» بپردازیم. قطعا بسیاری از سخنانی که در ادامه میخوانید، ادعاهایی توخالی و دروغین برای راضیکردن افکار عمومی در داخل این کشور است؛ اما در میان این اظهارات میتوان به بدعهدی و خدعه طرف غربی نیز پی برد.
آنچه در ادامه میآید، میتواند یک سند قطعی درباره عدم حسن نیت طرف غربی در پای میز مذاکره و گواهی بر ناکامماندن احتمالی تلاشهای گسترده ایران و تیم مذاکرهکننده آن برای رسیدن به یک تعامل دوجانبه در زمینه معادلات بینالمللی باشد.
جان کری/ وزیر امور خارجه آمریکا
از روزی که این گفتگوها آغاز شد ما به صراحت اعلام کردیم که هیچ چیزی کمتر از توافق خوب را نخواهیم پذیرفت. این توافق همان توافق خوبی است که به دنبال آن بودیم. براساس مفاد آن، ایران باید 98 درصد از ذخایر اورانیوم غنیشده خودش، دو سوم از سانتریفیوژهای نصبشده و قلب راکتور آب سنگین خودش را کنار بگذارد. براساس این طرح، ایران از تولید اورانیوم غنیشده با خلوص بالا و پلوتونیوم قابل استفاده برای تسلیحات هستهای به مدت 15 سال بازداشته خواهد شد.
ایران مشمول جامعترین و گستردهترین اقدامات راستیآزمایی و شفافسازی خواهد شد که تاکنون از طریق مذاکره حاصل شده است. در نتیجه، اگر ایران فریبکاری کند، ما به سرعت قادر خواهیم بود به این مسئله پی ببریم و پاسخ متناسب بدهیم.
بسیاری از این اقدامات نه برای 10 یا 15 یا 20 سال، بلکه برای کل دوره زمانی برنامه هستهای ایران به قوت خود باقی خواهند ماند و درنتیجه ما را قادر خواهند ساخت تا به گونهای قابل راستیآزمایی اطمینان حاصل کنیم که این برنامه ماهیت منحصرا صلحآمیز خواهد داشت.
تاکید میکنم گزینه جایگزین برای توافقی که به آن دست یافتهایم، توافق بهتر نیست و توافقی نیست که مستلزم تسلیم کامل ایران باشد. باید به صراحت و به زبان ساده بگویم که این تصوری خام است.
هدف ما برچیدن کل برنامه هستهای ایران نبود. هیچکس (در دولت آمریکا) هرگز درباره برچیدن کل برنامه هستهای ایران سخن نگفته است.
تسلیم محض ایران، رویاپردازی است. تاکید میکنم گزینه جایگزین برای توافقی که به آن دست یافتهایم، آن گونه که برخی تبلیغات تلویزیونی بهصورت ناصادقانه میگویند توافق بهتر نیست و توافقی رویایی نیست که مستلزم تسلیم کامل ایران باشد. باید به صراحت و به زبان ساده بگویم که این تصور، رویاپردازی است. همه سازمانهای تشکیلات اطلاعاتی ما این سخن را میگویند و این سخن را تایید میکنند.
هیچیک از گزینهها هرگز و در هیچ زمانی از روی میز کنار گذاشته نمیشود. بسیاری از تدابیر درنظر گرفته شده در این توافق، برای فقط 10 سال یا فقط برای 15 سال یا فقط برای 20 سال یا فقط برای 25 سال نیستند. تدابیری برای هریک از این دورهها درنظر گرفته شده است که برای همیشه خواهد بود یعنی تا زمانی که ایران در ان پی تی بماند. باید توجه داشت که کره شمالی از ان پی تی خارج شد. ایران از
ان پی تی خارج نشده است.
من در مقام مذاکرهکننده اصلی آمریکا باید بگویم که من هرگز عبارت «همه جا و همه وقت» را به کار نبردم و این عبارت هرگز در بحثهای ما با ایرانیها مطرح نبود.
من طرح مفصلی تهیه کردهام درباره اینکه چگونه میتوان فعالیتهای دیگر ایران را به عقب راند و میتوانم این طرح را در اختیار شما قرار بدهم. با آنکه دوست نداریم، این اقدامات وجود دارد. این طرح درباره مقابله با تروریسم، نقش ایران در خشونتهای فرقهای در منطقه خاورمیانه و مسائل دیگر است. همه این مسائل غیرقابل قبول هستند.
کارشناسان ارتش آمریکا تاکید دارند اقدام نظامی علیه ایران سودی نخواهد داشت.
جک لو/ وزیر خزانهداری آمریکا
اگر مجموعه تحریمهای قدرتمند بینالمللی و آمریکا نبود، ایران به پای میز مذاکره نمیآمد. این تحریمها باعث شد حاکمان ایران هزینه تخطی از قانون بینالمللی را لمس کنند، دسترسی آنها به بازارهای جهانی قطع کرد و اقتصادشان را فلج کرد.
تحریمهای ما از سال 2012 میلادی تاکنون فقط صد و شصت میلیارد دلار هزینه در زمینه درآمدهای نفتی برای ایران داشته است. صادرات نفت ایران شصت درصد کاهش یافته و در دو سال اخیر در همین سطح اندک، قرار داشته است. همچنین ارتباط بانکهای ایرانی در فهرست تحریمها و بانک مرکزی این کشور با دنیا قطع شد. ارزش پول ایران، ریال، از سال 2012 میلادی تاکنون بیش از پنجاه درصد کاهش یافته است. نرخ تورم این کشور به چهل درصد نیز رسید و هنوز هم یکی از بالاترین نرخهای تورم در دنیا است. ما این فشارها را در طول مذاکرات در هجده ماه اخیر حفظ کردیم.
حدود نود روز دیگر که برجام اجرا خواهد شد، هیچگونه تغییرات فوری در تحریمهای سازمان ملل، اتحادیه اروپا یا آمریکا ایجاد نخواهد شد. تا زمانیکه ایران به همه تعهدات مرتبط با بحث هستهای که در توافق قید شده است، عمل نکند، هیچگونه کاهش جدید (تحریمها) نصیب این کشور نخواهد شد؛ تا زمانیکه ایران به تعهدات خود عمل کند، ما فقط کاهشهای محدود تحریمها در طرح اقدام مشترک را که در طول یکسال و نیم گذشته وجود داشته است، تمدید خواهیم کرد.
اگر ایران به همه شروط ضروری عمل کند و ما به آن چیزی برسیم که به «روز اجرا» شهرت دارد، کاهش چند مرحلهای تحریمها آغاز خواهد شد. در آن زمان، آمریکا تحریمهای ثانویه مرتبط با بحث هستهای را به حالت تعلیق در خواهد آورد. این تحریمها عمدتا کشورهای ثالثی را که با ایران در حوزههای نفت، بانکی و کشتیرانی رابطه تجاری دارند، هدف قرار میدهد.
شماری از تحریمهای مهم پابرجا خواهد بود. تحریمهای تجاری اساسی ما همچنان اشخاص را در آمریکا از سرمایهگذاری در ایران، واردات و صادرات اکثر کالاها و خدمات یا معامله با اشخاص حقیقی و شرکتها در ایران منع خواهد کرد.
ایران باز هم اجازه دسترسی به بزرگترین بازار مالی و بازرگانی دنیا را نخواهد داشت. برجام تنها تخفیفهای اندکی را برای این ممنوعیت گسترده در نظر گرفته است؛ اینها نیز شامل این موارد میشود: اجازه واردات موادغذایی و فرش از ایران، صادرات هواپیماهای مسافری و قطعات آنها به ایران را به شکل مورد به مورد و تنها برای استفاده غیرنظامی و صدور مجوز برای اینکه شرکتهای متعلق یا زیرنظر آمریکا در خارج، طبق برجام و همچنین قوانین آمریکا با ایران تعامل داشته باشند.
آمریکا همچنین تحریمهای قدرتمندی که ایران را به علت حمایت از گروههای تروریستی نظیر حزبالله و حامیان آن در نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی قدس، حمایت این کشور از حوثیها در یمن که برهمزننده ثبات است، حمایت ایران از رژیم بشار اسد، برنامه موشکی این کشور و نقض حقوق بشر در داخل این کشور، هدف قرار میدهد، حفظ خواهد کرد.
تحریمهای چند جانبه در سازمان ملل را نیز میتوان دوباره فورا و با استفاده از سازوکاری اعمال کرد که به هیچ کشور یا گروهی از کشورها اجازه نمیدهد از بازگشت تحریمهای کنونی شورای امنیت سازمان ملل در صورت نقض توافق از سوی ایران، جلوگیری کنند. بنابراین، گرچه ایران میکوشد دوباره بخشی از اقتصاد جهانی باشد، باز هم در معرض اهرم تحریمها قرار خواهد داشت.
فعالیتهای شرورانه ایران، خارج از پرونده هستهای، هنوز هم خطر جدی برای منافع آمریکا و هم پیمانان ما در منطقه است.
برجام به خطر برنامه هستهای ایران رسیدگی خواهد کرد، تهدیدها را در مجموع کاهش خواهد داد، دست ما و هم پیمانان ما را برای بررسی قاطعانهتر فعالیتهای ایران باز خواهد گذاشت؛ از سوی دیگر تحریمهای ما به علت حمایت ایران از فعالیتهای تروریستی نیز پابرجا خواهد بود.