کار خبرنگاری یک منشور چند وجهی است که حرف اول آن انگیزه و داشتن یک استعداد درونی است که در اصطلاح می‌توان به آن گفت کنجکاوی خبری. انگیزه ای که شخص را وادار می کند که چشم تیز بین داشته باشد، ذهن او هیچ وقت بیکار نباشد و به همه حوادث و اتفاقات به عنوان یک واقعه نگاه کند که از درون آن می تواند یک واقعه دیگر را کشف کند.  آموزش نیز به عنوان یکی از نکات خیلی مهم خبرنگاری است.کسانی که در فضای بومی ما کار کرده اند به عنوان اشخاص پیشکسوت و کسانی که در دیگر کشورها کار کردند می توانند بسیار کمک رسان باشند. چرا که امروز درعرصه ارتباطات که بخشی از آن به روزنامه نگاری و کار خبری باز می گردد نیازمند تجربه دیگر کشورها هستیم. اما نکته خیلی مهم این است که ما و همه‌ی کسانی که در حوزه رسانه جمهوری اسلامی ایران هستیم باید یک کار را انجام دهیم و آن اشتراک مساعی و تمرکز روی زبان رسانه در کشور است. ما براساس نگاهی که به عنوان یکی از کشورهای با فرهنگ و تمدن همیشه داشتیم و داریم پس از مدتها فعالیت با ایجاد فضای جدید بایستی یک تولید داشته باشیم تا آن را به جامعه جهانی ارائه کنیم تا جامعه جهانی متوجه شود ما در چه فضایی هستیم. حداقل در فضای خبری باید ترسیمی از یک خبرنگار متعهد ومتخصص با علائق خاص معنوی در فضای ارتباطات جهان داشته باشیم.
باید زمینه هایی را فراهم کنیم که درآن شرایط بتوان استعدادها را شکوفا کرد. تا به حال تلاش کردیم مطبوعات صرفا در فضای ایران کار کنند، فرض کنید مثلا ما خبرهایی را کار کنیم که برد بین المللی داشته باشد. همین الان هم در خیلی از مراکز خبری ما اولویت روی مسائل داخلی است و کمتر به مسائل خارجی توجه می شود. به نظر می‌رسد اگر کسی بخواهد یک سرآمدی و برگزیدگی داشته با شد حتما می‌بایست تعریفی از خود ارائه کند به همین جهت ما باید یک ادبیات خاصی از نوع خبرنگار ایرانی و فضای اخلاقی، معرفتی ومعنوی که در آن کار می کند ارائه کنیم و بگوییم این خبرنگار ایرانی است. همچنین در مرحله آموزش باید خبرنگار را به مهارت هایی مجهز کنیم که وقتی در معرض تعامل و گفتگو قرار می‌گیرد بتواند از خود دفاع کند.  در مورد رسانه متعهد نیز باید گفت یکی از کارهایی که یک رسانه متعهد باید انجام دهد کشف و تولید خبر است. بالاخره این آغاز فعالیت رسمی خبرنگاری است. اگر تمامی رسانه های دیداری و شنیداری بتوانند کشف و تولید داشته باشند به طور حتم بخشی از آن تعهد و نگرانی حل می‌شود. نکته دوم تعامل بین رسانه ها و مراکز خبری است و بخشی از روحیه کار نشده و سود برده به علت تعامل نامناسب بین مراکز قدرت و مراکز خبر با مراکز خبر دهی است. چون مراکز خبر دهی نمی‌خواهند از اخبار عقب بمانند مجبور می‌شوند برخی جاها کپی-پیست کنند.
نکته دیگر که شاید خیلی مهم باشد این است که ما قانون جامعی برای رسانه ها نداریم و دچار تعدد دیدگاه‌ها در رفتار با رسانه های مختلف هستیم. نداشتن یک منشور تمام و کمال برای فعالیت رسانه ها یکی از آسیب هاست. با آمدن این منشور هر رسانه ای جایگاه خود را می‌شناسد. مساله دیگر بحث حق معنوی تالیف است، وقتی ما به اصل آن اعتقاد نداریم،همه کپی-پیست می کنند و فکر می کنند خبر دارند. متاسفانه چیزی که در برخی رسانه ها دیده می شود این است که برای اینکه نشان دهند از شما جلوترند، زمان و ساعت خبر را زودتر می زنند!
در مورد وجهه یک خبرنگار باید گفت در حوزه خبری نیز مثل خیلی از حوزه های دیگر که مورد قضاوت افکار عمومی قرار می گیرد به چهره ها توجه بیشتری می‌شود. در فرهنگ عمومی‌مان نیز برای قضاوت در مورد یک سازمان به چهره ها بیشتر توجه می شود تا به سازمان. لذا اگر بخواهیم در مورد مجموعه‌ای خبری قضاوت کنیم، به چهره های سازمانی این صنف توجه بیشتری می‌شود. بنابراین تفاوت چهره فردی و انسانهای خاص در این مجموعه نمود تفاوت خبرنگار دیروز و امروز است. جامعه ما به شدت تحت تاثیر آدم‌هایی است که به اصطلاح گوینده جامعه هستند. یا تریبونی در اختیارشان است، یا فرصتی برای گفتن دارند و یا هنرشان این است که گوینده باشند. افکار عمومی و توده مردم به اینها نگاه می کنند. بخشی از قضاوت در مورد خبرنگاران مربوط به آدم‌هایی است که فرصت گویندگی یا اظهار نظر دارند. طبیعتا افکار عمومی نیز به تبع آنان برداشت می‌کنند.
نکته دیگر اینکه خبرنگار را از گذشته انسان جستجو گر و به شدت کنجکاو می دانستند. اما آنچه در گذشته نبوده و امروز به آن پی‌برده اند تاثیر بسیار بالای کار خبری است. امروز به جهت تکثر منابع خبری و دقت نظر بالای خبرنگاران و پراکندگی و گستردگی فضای سایبر، مسوولین در اعمال و رفتار و صحبت ها خیلی از خودشان مراقبت می‌کنند و می دانند خبرنگاران هر کجا که باشند چشمهای بینای جمعه هستند. لذا کنجکاوی بسیار بالای خبرنگاران و تیزبینی آنها برزخی را برای آنها به وجود آورده است.افراد بسیاری خبرنگاران را به علت این دقت نظر بالا اکرام می کنند و و بسیاری دیگر آنان را به علت کنجکاوی بسیار بالا پس می زنند.
در پایان باید گفت خبرنگار نباید حیثیت خود را با هیچ چیزی عوض کند. در مسیر کار خبری به ما پیشنهادات و وعده های زیادی داده می شود اما شرافت قلم را همیشه باید حفظ کرد. در فضای اخلاقی جمهوری اسلامی ما متعهدیم به اینکه پاسدار نظام اسلامی باشیم و از عمق آن نظام نامه خبرنگار متعهد مسلمان را بیرون بیاوریم. ما حتما باید از لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری خودمان را مجهز کنیم. البته در زمینه سخت افزاری به وضعیت نسبتا مطلوبی رسیده ایم و باید در حوزه نرم نیز که حوزه نبرد واقعی دانش، توانایی و تجربه است، خودمان را مجهز کنیم.

* مدیر اخبار خارجی خبرگزاری مهر و عضو انجمن روزنامه نگاران مسلمان