آقای میرمحمد صادقی در تأسیس چه مدارسی چه قبل از انقلاب و چه بعد از آن دخیل بودید؟
بیش از ۵۰ سال قبل علاقه فراوانی به تأسیس مدرسه یا همکاری با مؤسسین مدارس داشتم، لذا با مدرسه علوی، نیکان، احسان و در تأسیس مدرسه رفاه به اتفاق شهیدان باهنر، رجایی، بهشتی، آقای هاشمی رفسنجانی و عده دیگری از دوستان همکاری کردم. سعی می‌کردیم تعلیمات اسلامی در این مدارس افزایش یابد و بعضی از اولیا فرزندانشان را برای تعلیم و تربیت به این مدارس بفرستند. با جامعه تعلیمات اسلامی که الان هم در نقاط مختلف کشور بیش از ۷۰ مدرسه دارد، همکاری داشته‌ام و دارم و عضو هیئت امنای جامعه تعلیمات اسلامی هستم.
در حال حاضر معتقدم مدرسه‌سازی یکی از کارهای بسیار صواب و پرارجی است. از اول انقلاب به اتفاق دوستانم بیش از ۱۰۰ مدرسه ساختیم و مؤسسه ایجاد مدارس را تأسیس و در نقاط محروم با همکاری شهید باهنر مبادرت به ساخت مدرسه و مدارس را به آموزش و پرورش واگذار کردیم. چندین مدرسه در نقاط مختلف هم هستند که خودمان اداره می‌کنیم، مثل ۲۲ بهمن در شهرری، مجتمع فرهنگی سادات در اصفهان، مجتمع فرهنگی رفاه در تهران ـ که در کنارش دانشکده هم تأسیس شده است ـ و مجتمع فرهنگی رفاه سمنان که الان مشغول فعالیت‌اند و صد‌ها دانش‌آموز در مقاطع مختلف تحصیل می‌کنند.
چه شد مدرسه را انتخاب کردید؟
می‌دیدم فرهنگ ما نیاز به تقویت دارد و الان هم هنوز این اعتقاد را دارم که اگر روی فرهنگمان کار شود و سطح معلومات مردم افزایش یابد، از زیر بار ابرقدرت‌ها و فشارهای خارجی بیرون خواهیم آمد و گرفتاری ما بیشتر در اثر عدم اطلاع و نداشتن معلومات کافی است، اعم از تولید در معاشرت یا دستیابی به علوم جهانی. لذا از همان اول به این امر معتقد شدم. با برخوردی هم که با دوستان داشتیم و با شهید بهشتی از ۲۰ سالگیشان ارتباط داشتم و ایشان هم به این مسئله خیلی توجه و بدان توصیه می‌کردند. بنابراین یکی از کارهای اساسی‌ام را مدرسه‌سازی، اداره کردن مدارس و کمک به آن‌ها، به‌خصوص مدارس دینی و مدارسی که همراه تعلیمات روز تعلیمات اسلامی را دارند. الحمدلله خروجی‌های خوبی از مدارسی که با آن‌ها همکاری کرده‌ام به جامعه تحویل داده‌ایم و هر کدامشان مرکز خدمات شایانی برای نظام جمهوری اسلامی هستند.
امور تربیتی برای شهیدان رجایی و باهنر بسیار مهم بود. راجع به اهمیت این بحث در مدارس صحبت بفرمایید.
اصل تأسیس مدارس برای امور تربیتی است. تنها تحصیل هدف کسانی که مدرسه را تأسیس کرده‌اند نیست. از صد‌ها سال قبل بخش عمده وقت اساتید مدارس دینی صرف امور تربیتی می‌شد و قسمتی از کلاس درسشان را به امور تربیتی و بخشی را به مسائل آموزشی اختصاص می‌دادند. به نظرم امور تربیتی هم از نظر تربیتی و هم از جهت اخلاقی کمک شایانی به رشد جامعه می‌کند که می‌بایست به این موضوع توجه بیشتری شود. خیلی خوشحالم روزی را به امور تربیتی اختصاص داده‌اند. الحمدلله از اینکه مسئولینمان به این فکر افتاده‌اند و نسبت به این امور دغدغه دارند، بسیار جای خوشحالی است.
در بحث خانواده و مدرسه، دچار دو معضل هستیم. یکی اینکه برخی از اولیای دانش‌آموزان فقط به آموزش اهمیت می‌دهند و مدرسه‌ای را که به لحاظ آموزشی خوب کار می‌کند و به درس بچه‌ها خوب می‌رسد، کافی می‌دانند و فرزند یا فرزندانشان را به آن مدارس می‌فرستند. چه بسا ممکن است مدرسه از نظر تربیتی مشکلاتی داشته باشد. به نظر شما بچه‌ها در این جور مدارس دچار چه مشکلاتی خواهند شد؟
بچه‌هایی که فاقد تربیت شوند و فقط روی آموزششان کار شود، بعداً در اجتماع توفیقی پیدا نمی‌کنند. حتی در خارج هم این‌طور است که عده‌ای علم زیادی آموخته‌اند، ولی فاقد تربیت، عاطفه و اخلاق انسانی هستند. لذا این‌ها با علم بدون اخلاقشان جامعه یا کشوری را به فنا و نابودی می‌کشانند.
معضل دومی که گرفتارش هستیم این است که خانواده‌ها مدرسه خوب که پیدا می‌کنند که به لحاظ تربیتی و اسلامی خیالشان راحت می‌شود، تربیت را در منزل تعطیل می‌کنند. آیا مدرسه برای تربیت اسلامی بچه‌های ما کافی هست؟
همکاری خانه و مدرسه لازم و ملزوم یکدیگرند و تربیت مستلزم همکاری خانه و مدرسه است. همان‌طور که گفتید بعضی‌ها وقتی در مدرسه‌ای ثبت‌نام می‌کنند که به نظرشان مناسب است، توجهی به این ندارند که خودشان هم باید همت، کار و فعالیت کنند. اگر همکاری خانه و مدرسه و اولیا و مربیان ادامه یابد، نه‌تنها دانش‌آموز به‌خوبی تربیت می‌شود، بلکه در آموزش هم رشد می‌کند. یعنی هر دو هدف توأمان محقق می‌شود و این عالی است، ولی اگر منحصر به محیط مدرسه یا محیط منزل مغایر و حتی مخالف با تعالیم و آموزش‌های تربیتی مدرسه و حتی بی‌تفاوت باشد، درصد زیادی از زحماتی که مربیان در مدرسه می‌کشند، هدر می‌رود. بنابراین تشکیل مؤسسه اولیا و مربیان به همین منظور بود که سعی شود با همکاری و تعامل بین اولیا و مربیان و خانه و مدرسه دانش‌آموزان تربیت شوند.
برای اینکه سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی به بچه‌هایمان بیاموزیم، چه کم داریم؟ الان جای بحث اقتصاد مقاومتی در مدارسمان خالی است. از این قبیل مباحث جای چه مواردی در مدارس خالی است؟
بی‌پروا و بدون دربایستی باید بگویم، بعد از انقلاب در مدارس بسیار کوتاهی کردیم. درست است کشور در اختیارمان قرار گرفت، ولی از نظر فرهنگی کاری که وظیفه‌مان بود انجام ندادیم و توجه به این مسئله کم بود. با اینکه با رهنمودهای مقام معظم رهبری در مقایسه با اوایل انقلاب به تعلیم و تربیت توجه زیادی شده است، ولی هنوز کمبودهای فوق‌العاده‌ای داریم. بعضی از مدارس از نظر اخلاقی نیاز به آموزش و تعلیم دارند. تعدادی از مدارس دولتی ما از برخی از مسائل اولیه به دورند. باید روی این موارد کار شود، در این صورت به هدف اصلی که مد نظر حضرت امام (ره) است، یعنی جامعه صالح خواهیم رسید.