ویژه

بی‌توجهی به فرهنگ به شکست منجر می‌شود

بار‌ها و بار‌ها در زمینه فرهنگ تئوری‌هایی بافته‌ایم و شاید به آن عمل هم نکرده‌ایم. اصلا باید دید آیا فرهنگ چیزی است که روی کاغذ نوشته و بیان می‌شود و یا سلسله‌ای از اعمال و رفتار ما در مواجهه با مردم، جامعه، دشمنان و عوامل دیگر است؟ اینکه عده‌ای بیایند و فرهنگ را به خواست خود و با برداشت خود تعهریف کنند، اتفاقی است که تا کنون افتاده است ولی حال دیگر قرار است همه با هم به فرمان رهبرمان سر بنهیم. در این رابطه سراغ جواد مقصودی عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی و رییس سابق ستاد نماز جمعه تهران رفتیم. مقصودی هم کمی از فرهنگ ستیزی در خطبه‌ها و سخنرانی‌های تریبون نماز جمعه برایمان گفت.

چرا فرهنگ و مسائل فرهنگی در نظام اسلامی این قدر اهمیت دارد؟

غربی‌ها متوجه شدند اگر دین و اعتقادات الهی در میان مردم استحکام پیدا کند، آن‌ها نمی‌توانند بر مردم تسلط یابند و کشور اسلامی را غارت کنند. بیش از ۵۰ سال پیش یکی از اعضای مجلس عوام انگلیس قرآن را بالای سر برد و اظهار کرد تا این قرآن در میان مسلمانان هست، تسلط کامل بر آن‌ها محال است. یعنی باید کاری بکنیم قرآن و مفاهیم آن از کشورهای مهم اسلامی گرفته شود. از آن موقع تصمیم به لائیک کردن کشورهای اسلامی بزرگ نظیر ایران و ترکیه گرفته شد. در آن زمان دو نفر را مأمور می‌کنند تا اهداف غربی‌ها را در این دو کشور پیاده کنند، یکی آتاتورک در ترکیه و دیگری رضاخان قلدر در ایران. در ترکیه آتاتورک موفق به انجام این کار می‌شود و کشور بزرگ اسلامی را لائیک کردند و بلاهایی که خواستند بر سرشان آوردند. در ایران به دلیل بودن مردان بزرگی همچون مدرس‌ها نگذاشتند این کشور لائیک شود.

رگه لائیکی در مشروطه، نهضت نفت و بعد از انقلاب هم وجود داشت که امام راحل (ره) خدعه و نیرنگ استکبار را رصد کردند و فرمودند: «جمهوری اسلامی، نه یک کلمه بیشتر و نه یک کلمه کمتر». در زمان دولت خاتمی و وزرای او مثل مهاجرانی و افرادی چون کدیور و سروش با تساهل و تسامح می‌خواستند این فرهنگ را به خورد مردم بدهند که اسلام مسئله تسامح و تساهل دارد و باید یک مقدار از مسائل انحرافی صرف‌نظر کرد و در واقع لطمه بزرگی به پیکر اسلام وارد شد. در زمان خاتمی رهبر فرزانه انقلاب، حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای هوشمندانه فریاد کشیدند تهاجم فرهنگی آغاز شده است و باز تأکید کردند شبیخون فرهنگی شروع شده است.

در آن زمان خیلی‌ها متوجه این قضیه شدند. ما هم در نماز جمعه به سهم خودمان می‌بایست در مقابل تهاجم و شبیخون فرهنگی کاری می‌کردیم. از این‌رو محضر آیت‌الله مصباح رفتیم و از ایشان بسیار درخواست کردیم پاسخ این شبهه‌ها، ترفند‌ها و حمله‌هایی را که به پیکر اسلام و شیعه می‌زنند، بدهند و آن‌ها را رفع کنند. ایشان در حدود ۱۲۰ جلسه قبل از خطبه‌های نماز جمعه مطالب مهمی را علیه آن‌ها ایراد کردند که الان هم کتاب شده است. به امت اسلامی، به‌خصوص فرهیختگان، دانشگاهیان و دانشمندان توصیه می‌کنم این مطالب را مطالعه کنند، چون آن مقطع زمانی مهم بود.

کتاب نظریه سیاسی اسلام؟

بله، با مطالعه آن کتاب متوجه می‌شوند دشمن از چه راه‌هایی وارد شده بود و الحمدلله با برخی اقدامات این چنینی توانستیم ترفند آن‌ها را کان لم یکن کنیم.

آن موقع ائمه جمعه چه نگرانی‌هایی را در مورد بحث فرهنگی در خطبه‌هایشان ابراز می‌کردند؟ از مصداق‌های مباحث فرهنگی که آن موقع رعایت نمی‌شد، برای ما بگویید.

شعارهایی می‌دادند که علناً علیه اسلام، نظام، جهان‌بینی و ایدئولوژی اسلامی بود. اگر فرهنگ اسلامی که زیربناست و پیامبر عظیم‌الشأن آن را آورده و علی (ع) دنبال کرده است، بماند، کشور می‌ماند. اگر آن نماند کشور هم نمی‌ماند. خیلی از کشورهای اسلامی را دیده‌ایم که یک حرکت، جنبش و انقلاب به پا کردند، اما چون به فرهنگ توجه نکردند، در ‌‌نهایت به شکست منتهی شد.

ما کجا‌ها برای فرهنگمان کم گذاشته‌ایم و باید آن را جبران کنیم؟

وقتی حکومت اسلامی به دست مسلمان‌ها افتاد باید «أَقَامُوا الصَّلَاه وَ آتَوُا الزَّکَاه» (۱) یعنی همه دغدغه دین داشته باشند و آنچه را که مورد نظر اسلام هست مهم بدانند، به آن توجه کنند و به دنبال قرآن و عترت بروند، به این نظر من در این زمینه کار نشده است و باید در آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کار شود. باید دغدغه‌هایی را که پیروان علی بن ابیطالب (ع) داشته باشند داشته باشیم، حسینی عمل کنیم، وارد صحنه شویم و برنامه‌های اسلامی را میدانی کنیم. آقا هم فرمودند اگر بخواهیم در مسائل اقتصادی و غیر اقتصادی پیشرفت کنیم باید به داخل توجه کنیم و داخل را رشد بدهیم. یعنی به دنبال پیشرفت در داخل باشیم و ننشینیم تا از پستان غرب شیر بخوریم و منتظر لطف آن‌ها باشیم. آن‌ها جز دشمنی با ما کار دیگری نمی‌توانند بکنند و دشمن ما هستند. نباید از دشمن جز دشمنی انتظار کمک و مساعدت داشته باشیم.

این حرکت به دست چه کسانی باید اجرا و تکمیل شود؟

نیروهای انقلابی ما باید حرکت دولتمردان را حکیمانه زیر نظر داشته باشند و خوب ببینند حرکت‌ها اسلامی است یا نه. مثلاً همه مردم باید در مورد انرژی هسته‌ای و مذاکره در این زمینه مطالب را بدانند و این مطالب فاش و روشن باشد. به قول آن خبرنگار هندوانه در بسته نباشد. هر تصمیمی را که می‌خواهند بگیرند باید به مجلس شورای اسلامی بیاورند و مجلس در باره هر تصمیمی که در آنجا گرفته می‌شود، نظر بدهد. یعنی عمل باز باشد تا همه مترصد باشند و ببینند این گفتگو‌ها از کجا شروع می‌شود، در کجا قرار می‌گیرد و به کجا منتهی می‌شود. نکند مسائل عقیدتی ما و آن فرهنگ غنی الهی داده شود یا اختیار و آزادی‌ای را که خدا برای امت اسلامی مقرر کرده است، زیر سئوال برود که حالا غرب تحریم بکند یا نکند. این‌ها خطرات و مسائلی هستند که امت اسلامی نگران آنهاست. امت اسلامی خیلی از کارهایی را که در گذشته انجام شده است، نمی‌دانست. به نظر من دغدغه‌ای که مردم در باره این جور مسائل دارند، همین است. رهبر معظم انقلاب فرمودند که خیلی اطمینان نداریم استکبار دست از استکبارش بردارد و بخواهد راه حق، درست و عدالت‌محور را بپیماید. یعنی از گرگ چیزی جز درندگی به دست نمی‌آید.

برای اینکه امتحانی شده باشد و کسانی که ذره‌ای توجه به غرب دارند که اگر مسئله ما با غرب حل شود، همه کار‌هایمان حل می‌شود، این راه را هم امتحان کنند تا متوجه شوند این جوری که آن‌ها تصور می‌کنند، نیست. بنابراین فکر نمی‌کنیم غرب دست از استکبارش بردارد. مسئله اقتصاد مهم است، اما آنچه که برای ما اولویت اول است، فرهنگ اسلام، قرآن، استکبارستیزی و مخالفت با ظلم و ستم حتی برای غیر مسلمین است.

پی‌نوشت:

(۱) قرآن کریم، سوره حج، آیه ۴۱ ‌

https://shoma-weekly.ir/qfX8f6