لاله افتخاری در گفتگوی تفصیلی با «نسیم»: نباید با تحویل سهام کارخانه‌های در حال ورشکستگی به عنوان حقوق معوقه ایثارگران، شان آنها پایین بیاوریم/ تحقیق و تفحص از بنیاد شهید صرفا به منزله نقد عملکرد و شناسایی سره از ناسره است/ رهبری از اعضای فراکسیون ایثارگران مجلس خواستند تا از تریبون مجلس برای زنده کردن فرهنگ ایثارگری استفاده کنند
"لاله افتخاری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی که خود به عنوان همسر و فرزند شهید از خانواده های بزرگ شهدا و ایثارگران است، با حضور در خبرگزاری «نسیم» در خصوص ابعاد مختلف ترویج فرهنگ دفاع مقدس در جامعه و آسیب شناسی این مقوله با خبرنگار «نسیم» گفتگو کرد."
به گزارش «نسیم»، مشروح این مصاحبه به شرح زیر آمده است:
** عملکرد سی و پنج ساله نظام در تکریم همسران، فرزندان و خانواده شهدا را چطور ارزیابی می‌کنید؟
- جواب دادن این سوال برای من به عنوان یکی از اعضای جامعه هدف، خیلی سخت است. نمیخواهم بگویم کاری انجام نشده، کار انجام شده است اما خانواده‌ها تکریم نمی‌خواهند اما می‌خواهند حداقل کرامتی که باید در مورد آنها حفظ شود، رعایت شود. آیا اگر همسر یک جانبازی، سالها در کنار همسرش، افتخار پرستاری او را دارد، علی رغم سخت‌ترین شرایطی که با یک جانباز داشته‌است اگر آن جانباز بعد از تحمل آن همه بیماری و رنج از دنیا رفت، همه ارزش‌های این خانم باید صفر شود؟ به هر حال باید برای او هم به عنوان این‌که همه جوانی و سلامتش را در کنار یک جانباز اعصاب و روان یا شیمیایی یا قطع نخاع صرف کرده‌است، جایگاه ویژهای در نظر گرفته شود. چه بسا که جانباز به سبب جانبازی‌اش از دنیا نرفته باشد چه بسا هم که رفته است.
* *آیا الان قانونی در این خصوص وجود ندارد؟
- آن طور که باید پاسخگو نیست. زحمت زیادی کشیده می‌شود اما نگاهی که باید در بنیاد شهید و امور ایثارگران باید باشد نیست. کم هستند افرادی که همین فرمایش حضرت امام(ره) در نظر بگیرند که فرمودند خدمت در بنیاد شهید خدمت به نبی اکرم است. بعضی واقعا همین نگاه را دارند. ما برای این افراد احترام قائلیم و باید هم همین طور باشد. نگاهشان باید این طور باشد که خدمت به جانباز خدمت به ابالفضل زمانشان و خدمت به فرزند شهید خدمت به رقیه زمانشان و خدمت به همسر شهید خدمت به ربابه زمانشان است. آیا نگاه مسئولین بنیاد شهید این طور است؟
یک زمانی به تبع مراجعات برخی مسئولین بنیاد شهید به نمایندگان، نمایندگان داشتند تحت تأثیر قرار می‌گرفتند که اشتغال در بنیاد شهید را جزو مشاغل زیان آور لحاظ کنند که من همان جا گفتم اگر کسی حاضر نیست با این شرایط کار کند بروند ما خودمان می‌آییم و آن جا را اداره می‌کنیم. اصلا لازم باشد آن جا را می‌بندیم اگر بخواهد این طور باشد. یعنی خدمت به جانباز جزو مشاغل زیان‌آور است؟ ما باید به خدمت کردن به همسران جانباز و جانبازانی که اینقدر لحظه لحظه به خاطر ما رنج می‌کشد افتخار کنیم و خودمان را مدیون او بدانیم. چطور می‌توانیم به سبب این که ممکن است این‌ها به سبب رنج و مشقتی که دیدند، یک وقت برخورد نامناسبی داشته‌باشد، خدمت به این‌ها را جزء مشاغل زیان آور بدانیم.
من فکر می‌کنم اگر بنیاد شهید به رسالت اصلی خود برگردد و ریاست محترم جمهور و ریاست امروز بنیاد که هم ریاست آن جا را بر عهده دارند و هم نماینده آقا در بنیاد شهید هستند و هم کارکنان بنیاد یک بازخوانی از اساسنامه و شرح وظایف بنیاد داشته باشند می‌بینند که شاید بیش از 90 درصد آن در حوزه فرهنگ سازی است و دولت محترم وقتی می‌خواهند لایحه‌ای بودجه بدهند با این نگاه به آن بودجه اختصاص دهند که آن چنان مشکلات مادی بر بنیاد تحمیل نکنند که بنیاد شهید از فرهنگ‌سازی غافل بماند و فرزند شهید بترسد که در دانشگاه شاهد بگوید من فرزند شهید هستم.
یعنی زمانی ما می‌توانیم بگوییم که خوب خدمت رسانی شده است و این فرهنگ خوب گسترش داده شده است که این فرزند شهید هر جا که رفت با افتخار بگوید من فرزند شهید هستم. طلبی از نظام ندارد. ما مدیون نظام هستیم که ما را در این موقعیت قرار داد ولی بتواند با سربلندی بگوید من یک فرزند شهیدم! من یک همسر شهیدم! همسر جانباز، فرزند جانباز و خود جانباز با سربلندی در جامعه حضور داشته باشد! پدر و مادر شهدا که جای خود را دارند! خوب است که بچه‌های ما بفهمند مدیون چه کسی هستند و به خاطر مجاهدت‌ها و ایثار چه کسانی امروز در آرامش و امنیت هستند.
اگر بنیاد به این جا رسید من می‌توانم بگویم که خوب کار کرده‌است! در بحث تکریم خانواده شهدا دراین چند سال اتفاقی افتاد که کم تر سابقه داشته است. اهدای نشان افتخار ملی و نشان ایثار به خانواده‌های شهدا و دیدار رییس جمهور و وزرا با خانواده‌های شهدا در سفرهای استانی توانست قدری این فضا را تغییر بدهد. آیا در چنین فضایی برای تکریم خانواده‌های شهدا چه چیز دیگری باید اضافه بشود؟ طرح مراجعه معکوسی هم بود که آقای زریبافان کارکنان بنیاد را موظف کرده بودند که خود مسئولین به نمایندگی از آنها به خانواده‌های شهدا مراجعه و سرکشی کنند. این هم تا مدتی انجام شد ولی اواخر دولت قبل دیگر پیگیر ی نشد و هم اکنون راکد مانده است.
من خیلی در جریان این طرح نیستم. ولی در مجلس شورای اسلامی خدا توفیق داد تا فراکسیون فرزندان شهدا و ایثارگران را خود راه اندازی کردم و این به این خاطر بود که بعد از سمپاشی‌هایی که در جامعه علیه خانواده‌های شهدا بود، مردم بدانند که در نمایندگی مجلس هیچ امتیازی نیست ولی یک عده از فرزندان شهدا توانسته‌اند وارد شوند و پرچمی را که پدرانشان برای خدمت به نظام و سربازی ولایت به دست گرفته بودند، در این عرصه به دست بگیرند و نگذارند بر زمین بیفتد. 50 درصد از جامعه ما را زنان تشکیل می‌دهد اما امروز 9 نفر از 12 نماینده مجلس که از فرزندان شاهد هستند، خانم هستند.
ما خدمت آقا رسیدیم. ایشان مثل همیشه خیلی لطف کردند و با لحن زیبایی فرمودند که امروز در خدمت شهیدزادگان مجلس هستیم. ایشان از تشکیل این فراکسیون خیلی استقبال کردند و فرمودند این که شما با نام شهید و شهادت در مجلس دور هم جمع می‌شوید خیلی ارزشمند است. ایشان فرمودند به دنبال مطالبات حقوق صنفی نباشید و از تریبون مجلس برای گسترش فرهنگ شهادت در داخل و خارج از کشور استفاده کنید. این فرمایش آقا برای زمانی بود که هنوز بیداری اسلامی هنوز حتی کورسویی هم نداشت و بنده فکر می‌کنم آقا آینده را خیلی خوب می‌بینند و امروز را پیش بینی می‌کردند.
ما چکار باید بکنیم با دنیایی که به بعضی کشورها فشار آورده می‌شد که آیاتی که در آن از جهاد یاد شده است حذف کنند که مبادا مردمشان علیه دولت قیام کنند. چطور می‌شود برای چنین مسئله‌ای برنامه ریزی کنیم.
بعد ما دیدیم بیداری اسلامی شکل گرفت و هم اکنون ما کانون بین‌المللی همبستگی فرزندان شاهد را داریم که خود بنده، دکتر مفتح و باهنر، فرزند بنده، حجتالاسلام عراقی و دکتر عامریان با همکاری هم دیگر موسسین و هیئت امنای این کانون هستیم. فرزندان شهدای جهان اسلام از این کانون بسیار استقبال کردند و هم اکنون فرزندان شهدا در افغانستان، لبنان و سایر کشورهای اسلامی دیگر در آن عضو هستند. هدف این تشکل تنها گسترش فرهنگ شهادت است نه مطالبات صنفی!
آقا فرمودند زمانی می‌گذشت که فرهنگ ایثار و شهادت داشت به فراموشی سپرده می‌شد و حتی به استهزاء گرفته می‌شد! آقا فرمودند شما بروید و از تریبون مجلس این فرهنگ را زنده کنید!
نگاه آقای مهندس زریبافان، نگاه حقیقی و ارزشی بود و ایشان خود را خادم ایثارگران می‌دانست و واقعاً هم از جان و دل کار می‌کردند ولی این که بدنه هم همراهی کرد یا نه بحث دیگری است اما خود ایشان این نگاه را داشت. شاید نتوانستند در اجرای آن طرح مراجعه معکوس موفق باشند اما نگاه خوبی به این کار داشتند و به نظر من اهدای این تمثالها و نشانها به خانواده‌های شهدا از نگاه ارزشی این‌ها نشات میگرفت و جای تقدیر و تشکر دارد و ان‌شاء الله این راه ادامه پیدا کند. این اقدام، اقدام ارزشمندی بود و کمک می‌کرد به این که فردی خود را با سربلندی جزء خانواده شهدا بداند ولی این راه هنوز در آغاز است و باید در این دولت و دولت‌های آینده ادامه پیدا کند و خود خانواده‌ها هم به گسترش این فرهنگ کمک کنند.
باید دید سهم خود ما خانواده‌های شهدا در گسترش این فرهنگ چیست؟ و همان طور که حضرت زینب(س) و حضرت سجاد(ع) برای رساندن پیام شهدا و آن چه در عاشورا گذشت، از همه ظرفیت‌ها در بازار و مسجداستفاده کردند، ما هم باید استفاده کنیم.
** ما در حوزه دفاع مقدس و فرهنگ شهادت افتی را در حوزه هنر مشاهده می‌کنیم. به نظر شما علت این امر چیست و چرا چنین اتفاقی می‌افتد و در این زمینه چه کار باید کرد؟
- ریشه یابی این مطلب بحث بیشتری می‌طلبد. یکی از علت‌های این امر نگاه مسئولین ماست. مسئولین ما در جایگاه خودشان، آن طور که باید، شاخص‌های لازم را در نظر نگرفتند که اولویت را به چه کسی بدهند. به فیلم لاله بدهند یا به فیلمی مثلا مثل آژانس شیشه‌ای و مشابه آن بدهند؟ ما بعد از این همه سال هنوز می‌بینیم آهنگ زنگ گوشی تلفن همراه مردم موزیک این فیلم است. یعنی مردم به این فیلم دلبستگی دارند و علاقمند هستند. آیا باید اولویت را به این فیلم‌‌ها بدهند یا هر طور که شد و پیش آمد یا تحت تأثیر سفارشاتی که از سوی عده‌ای می‌شود اولویت‌دهی کنند و بر اساس یک سری قول و قرارهای خاص، همین بودجه اندک را هم به یک سری افراد خاص بدهند و دچار روزمرگی شوند. تشکیل شورایی همچون شورای فضای مجازی و سامان دهی وضعیت سینما راه حل این مشکل و سار مشکلات بخش سینماست که پیگیر آن هستیم .
* * یک مصاحبه‌ای داشتیم با مادران شهیدی که روز پنج شنبه‌ای در بهشت زهرا دور هم جمع شده بودند. همه این‌ها یک نقطه اشتراکی داشتند و این بود که فرزندان‌شان شهید سرباز بودند و نقطه اشتراک دیگرشان این بود که از این گله داشتند که بعد از شهادت فرزندشان، هیچ نهادی حتی یک دلجویی و احوال پرسی از مادر و پدر این شهید نداشتند. می‌گفتند ما که می‌دانیم این حرف‌ها به جایی نمی‌رسد. آیا می‌شود قانونی تصویب شود که ارگان‌های نظامی مربوط به شهدای سرباز که شهید از آن ارگان نظامی اعزام شده‌است موظف شود تا تکریمی از خانواده‌های آن ها بعد از 25 سال داشته باشد؟
- باید این کار را انجام دهند. اباعبدالله(ع) سر آن غلام را هم به دامن می‌گیرند، سر پسر خودشان را هم به دامن می‌گیرند. ما باید از آنها درس بگیریم. به نظر من در این خصوص باید برنامه جدی صورت بگیرد. یک زمانی پیشنهادی به آموزش و پرورش دادم که البته انجام هم نشد. هم گفتم که بیایید نهضت روایتگری راه بیاندازید و فرهنگ روایتگری در دانش آموزان ایجاد کنید. خانواده‌های شهدا و جانبازان روایت گری کنند و دانش آموزان ثبت کنند . من این‌ها را در جمع دانش آموزان به خود دانش آموزان هم گفتم.
انجمن اسلامی دانش آموزی طرحی به عنوان همکلاسی آسمانی داشتند.
معمولاً خیلی خروجی پر رنگی نداشته است. یک نهضتی باید باشد. پدران و مادران شهدا که خیلی‌هایشان به رحمت خدا رفتند. همسران شهدا نیز که پرونده‌هایشان رو آمده‌است. فرزندان شهدا هم کم کم همین خواهند شد. باید خاطرات این‌ها ثبت شود. خود بنده، شبی نشده است که یک صفحه از خاطرات رزمندگان نخوانم. ما باید برای گسترش این فرهنگ، همه انرژی مان را به کار بگیریم تا به جوانمان هویت بدهیم و جوانمان نخواهد به جای عکس حسین فهمیده، عکس هنرپیشه‌های غربی را بزند. ما چقدر از این‌ها تولید کرده‌ایم؟ چرا من روی لباس نوجوان اندونزیایی عکس حضرت امام را می‌بینم ولی در بین جوانان خودمان اگر هم بخواهند چنین لباسی بپوشند توی بازار نمی‌بینند. ما باید این کارها را انجام دهیم و هزینه کنیم.
** آیا مجلس می‌تواند در این زمینه قانونی را تصویب کند که الزامی برای تکریم خانواده شهدا از سوی ارگان های نظامی مربوط به آنها ایجاد کنند؟ علی الخصوص در مورد شهدای سرباز؟
- اگر نیاز به مصوبه داشته باشد بله. این برنامه‌ها را در لوایح بودجه‌ای می‌توانیم بگنجانیم.
* *در بحث نظارتهای مجلس چطور؟
- بله. در بحث‌های نظارتی هم مجلس می‌تواند پیگیری کند.من دیدارهایی هم با سردار کارگر و باقرزاده داشتم. واقعاً باید در این موارد اقدام کنند. الان دیگر ما برای خودمان نیستیم و باید این فرهنگ مقاومت و ایثار را به جهان اسلام صادر کنیم. زمانی که بنده به همراه آقای لاریجانی با آقای بشار دیدار داشتیم، آقای بشار وقتی فهمید بنده همسر و فرزند شهید هستم لحن صحبتش عوض شد و گفت: پس دیگر نیازی نیست من چیزی بگویم! خود شما ما را درک می‌کنید و می‌فهمید ما در چه شرایطی به سر می‌بریم. مسئولان ما هم معمولاً هرجا می‌خواهند بنده را معرفی کنند به نام فرزند و همسر شهید معرفی می‌کنند که جای تقدیر دارد. این طور معرفی می‌کنند زیرا دنیا احتیاج دارد که ببیند ما بعد از این همه سال، نبریدیم و محکم تر شدیم. باید هم باشیم. پای نظام ایستادیم و افتخار هم می‌کنیم و جلوتر از دیگران هم باید باشیم.
**الان این پدران و مادران شهدا در گوشه‌های خانه هستند و گمان می‌شود این‌ها نقشی در نظام ندارند.
- بله. این طور نباید باشد.
** طرح تفحص از بنیاد شهید سرانجامی نداشت. خبر جدیدی از این طرح دارید؟
- من خبر جدیدی از آن ندارم ولی می‌دانم گروه تحقیق و تفحص دارند کار می‌کنند.
** این تفحص در مورد چه کسانی صورت می‌گیرد؟ عده‌ای نقد بر خود آقای زریبافان داشتند و معتقدند وی کسانی را در رأس امور قرار داد که اتهاماتی به این افراد وارد شده است. صحت و سقم آن با خودشان.
- یک مورد این بود. موارد دیگری هم داشت.
** الان رییس بنیاد شهید عوض شده است. در این تحقیق و تفحص قرار است از آقای شهیدی سوال شود؟
- این سوال نیست. سوال برای جایی است که وزیر یا رییس جمهور خطاب مجلس باشد. در غیر این موارد مجلس نمی‌تواند سوال کند و علت این که وزارت جوانان و ورزش تشکیل شد همین بود. اتفاقاتی در حوزه ورزش و جوانان اتفاق می‌افتاد که دست نمایندگان از مسئولین این نهادها دور بود و نه می‌توانستند تذکری بدهند و نه سوالی بپرسند و یا استیضاح کنند و رأی اعتماد بدهند. اگر کسی نسبت به عملکرد بنیاد شهید یا معاونت علمی یا حقوقی یا هر معاونت دیگری، ایرادی داشته باشد باید به رییس جمهور تذکر بدهد و از او سوال کند. سوال کردن از رییس جمهور هم مشکلاتی دارد. خیلی از سوالاتی هم که از رییس جمهور شد، سوال از رییس جمهور نبود بلکه سوال از زیرمجموعه‌های ایشان بود ولی به سبب همین مسئله که عرض کردم مجبور بودند از رییس جمهور بپرسند.
تحقیق و تفحص به نظر من به منزله نقد است. یعنی سره از ناسره شناخته می‌شود و مشخص می‌شود که آیا این‌ها کارهایشان بر اساس اصولی انجام شده است یا بر اساس نگاه فرمایشی و سفارشاتی بوده است. این‌ها در نظر گرفته می‌شود. شاید این نقل و انتقالات خیلی بد بوده و شاید خیلی هم خوب بوده است. خیلی از این‌ها به غیر آقای زریبافان مثلاً به بخش مالی بر می‌گردد. یک سری مسائل مالی در بنیاد پیش آمد که در جاهای دیگر هم پیش می‌آید ولی این جا چشم‌گیر بود. از طرف دیگر مدیریت اقتصادی مالی خیلی خوبی هم در بنیاد شهید انجام نگرفت. نگاه ایشان خیلی خوب بود اما این که آیا بدنه هم همان نگاه را داشت؟
** گفته‌شده در بنیاد شهید صرفاً بر اساس بند "پ " و آشنایی با یکی از نزدیکان احمدی نژاد افرادی با مدرک زیر دیپلم بودجه‌های کلانی می‌گرفتند و کاری هم نمی‌کردند و هیچ اتفاقی هم نمی‌افتاد. در این خصوص پیگیری داشتید؟
- کارهایی این چنینی انجام دادند. تحقیق و تفحص در حال انجام است و ادامه پیدا می‌کند و به شفاف سازی موضوع کمک می‌کند. پس از این که کار به اتمام رسید گزارشی در مجلس ارائه خواهد شد و اگر مجلس رأی داد، به مراجع قضایی برای پیگیری ارجاع داده می‌شود.
** در خصوص حقوق معوقه جانبازان و آزادگان، چند بار جلوی مجلس و ریاست جمهوری تجمع کردند. آقای زریبافان می‌گفتند این افراد و خانواده‌هایشان نمی‌دانند که ما مقصر نیستیم. مجلس به ما بودجه کم داده‌است.
- دولت کم داده بود. لایحه را دولت به مجلس می‌دهد.
** این که به آن ها سهام داده شود را مجلس تصویب کرده بود؟
- دولت به آنها چیزی اختصاص نداده بود و مجلس مجبور شد به جای آن به این افراد سهام واگذار کند.
** از بحث مقصرین که بگذریم این سهام ها را هم که می‌دانید چه شرایطی دارد؟
- بله سهام، سهام کارخانه‌های رو به ورشکستگی است.
** تکلیف حقوق معوقه آزادگان و جانبازان چه خواهد شد؟ الان در این خصوص با بنیاد شهید تعاملی دارید؟
این ها حق دارند. به هر حال مسئولین بنیاد هم می‌خواستند مطالبات این عزیزان را بدهند ولی مشکل محدودیت در بودجه پیش آمد. بله. الان هم برای حل این مشکل با بنیاد شهید تعامل داریم. همان موقع هم با بنیاد تعاملی انجام شد و وقتی هیچ راه دیگری ندیدند و دیدند که بودجه چندانی برای بنیاد در نظر گرفته نشده است، ناچار بین این که هیچ پاداشی داده نشود یا به جای آن سهامی داده شود، دادن سهام انتخاب شد که آن هم دچار مشکلاتی شد که بعضی داده شد و بعضی داده نشد و بخشی از آن نقدی پرداخت شد. اخیراً آقای شریفی هم گفتند که آن را نقدی تأمین و پرداخت کرده‌ایم که باید ببینیم خانواده‌ها چه می‌گویند زیرا خانواده‌ها از این مسئله شکایت‌های زیادی دارند.
به هر حال انتظار می‌رود، دولت در اصلاح لایحه بودجه سال 92 و تدوین بودجه سال 93، همچنان که برای سایر کارکنان دولت هم پاداش را به صورت نقدی می‌پردازد، برای جانبازان و آزادگان هم نقدی بپردازد. آن بازنشسته دولت چه بسا بتواند گلیم خودش را از آب بکشد و با دوستانش آن سهام را به فروش برساند ولی این پدر و مادر پیر شهید، این بنده خدا کجا می‌تواند این سهام را نقد کند؟
در بودجه 92 پیشنهادهای خوبی از سوی مجلس به تصویب رسید تا به حل مشکلات این عزیزان کمک کند.
** چیزی که اغلب خبرنگاران حوزه مقاومت را آزاد می‌دهد مشکل حل نشده جانبازان سردشت است. شما خودتان سردشت رفتید؟
- بله رفتم. مسئولین با هلی کوپتر رفتند، من مردمی رفتم. در جمع خانواده هایشان که در سرچشمه که جمع می‌شوند، حضور پیدا کردم.
** پس می‌دانید که بنیاد این‌ها را به عنوان جانباز نمی‌پذیرد؟
- بله.
** الان چند سال است که از ماجرای سردشت می‌گذرد و مردم سردشت از بیماری‌های ناشی از حملات شیمیایی در رنج هستند. چرا بنیاد این‌ها را به عنوان جانباز شیمیایی نمی‌شناسد؟ جای دیگری که شیمیایی نشده‌اند!
- بعضی از مراکز درمانی را آن جا بردند و یک سری کارهایی انجام دادند.
** وقتی ما این مسئله را از رییس جدید بنیاد شهید پیگیر شدیم، گفتند که ما یک تیم پزشکی برای تحقیق و تفحص تعیین می‌کنیم. دیگر چه تحقیقی قرار است صورت بگیرد؟ امروز که شیمیایی نشدند. این مسئله برای سال ها پیش است و اثبات شده است.
- می‌دانم. من خودم مخصوصاً بین مردمشان هم رفتم. مسئولین از صبح تا بعداز ظهر در حضور مردم حاضر شدند و رفتند و بعد از آن عرصه برای سوء استفاده خبرنگاران خارجی باقی ماند. من گفتم ما می‌ایستیم و ببینیم این‌ها چه می‌گویند و در جمع مردم می‌مانیم که ببینیم مردم چه می‌گویند و خیلی هم خوب شد و باز همچنان با تعاملاتی که با بنیاد داریم، پیگیر وضعیت جانبازان شیمیایی سردشت خواهیم بود.
** نقد شما بر محتوای راهیان نور و بحث روایت گری نقاط ضعف و قوت چیست؟
- در این چند سال نرفتم ولی از کسانی که رفته اند، شنیدم استقبال و راهنمایی هایی که می‌شود خیلی خوب بوده است. اگر غیر این باشد انسان نمی‌تواند بفهمد کجا رفته‌است. خود من هم که یک بار رفته بودم اگر روایتگری آن رزمندگانی که همراه ما بودند، نبود، شاید خیلی عملاً بهره‌ای نمی بردیم.
در بحث روایتگری در خصوص بحث اسکان و امکانات بهداشتی نواقصی هست که احتمالا نیاز به اختصاص بودجه بیشتری دارد.
** انتظارات خانواده‌های شهدا از دولت یازدهم چیست؟
- اجرای مو به موی نظرات رهبری خانواده‌های شهدا چیزی غیر از این نمی‌خواهند. همه شهدا تقریبا در وصیت نامه هایشان همین را گفتند و آن‌هایی هم که نگفتند به تبعیت از دستور ولی فقیه رفتند. امروز انتظار خانواده شهدا این است که دستورات و منویات آقا اجرا شود. رعایت عفاف و حجاب از وصیت‌های مهم شهدا بوده است. مطالبه دیگر خانواده‌های شهدا این است که اقتدار این نظام حفظ شود.
** چقدر در ترویج فرهنگ دفاع مقدس ما از ابزارهای روز استفاده کردیم؟در چه عرصه‌ای موفق تر بودیم و در چه عرصه‌هایی باید بیش‌تر کار کنیم؟
- ما در یک جاهایی کار کردیم و شاید تا حدودی از همه ابزار روز استفاده کردیم ولی به چه میزان استفاده کردیم مهم است. از فیلم، تئاتر، موسیقی استفاده کرده‌ایم از انیمیشن به مقدار کم تر هم استفاده کردیم اما من فکر می‌کنم در مورد خیلی از این ها، تنها نمک شان را به مردم چشانده ایم در حالی که این باید پیاپی و روز به روز باشد. لوازم التحریر هم که به تازگی کار شده است و من فکر می‌کنم در این مورد نه فقط شهدای امروز، بلکه شهدای دیروز را هم باید به مردم بشناسانیم. این‌ها همه خوب است ولی کافی نیست. کسی که می‌خواهد از شهدا روایتگری کند باید خودش همه این ها را درک کند. نه این که کسی بیاید از شهدا روایت گری کند که ظاهر و رفتار او تناسبی با آن چه وصیت شهداست ندارد. مثلا در صدا و سیما می بینی کسی دارد روایت گری می‌کند که ظاهر او خیلی با اهداف شهید فاصله دارد و یک تعارض و دوگانگی در بیننده ایجاد می‌کند.