در این دوره که من در سطوح مختلف به عنوان مأمور خرید، معاون وزارت صنایع و پس از آن وزیر بازرگانی در بدنه دولت حضور داشتم در کنار تعداد دیگری از مدیران، معتقد به راه سوم بودیم؛ یعنی نه حاکمیت مطلق بازار و نه دخالت صد درصدی دولت. ما معتقد بودیم که اقتصاد مدیریتشده مدل بهینه برای اقتصاد ایران است

اشاره:
دکتر یحیی آل اسحاق از جمله عناصر خدوم کشور است که بیش از آنکه جنجال آفرین باشد، دغدغه رفع گرهها و مشکلات کشور را داشته است. از این رو شاید برای برخی این سؤال مطرح شود که چرا حزب موتلفه اسلامی دکتر یحیی آل اسحاق را برگزیده است. شاید بتوان از خلال برخی مواضع وی در چند ماه اخیر به توان علمی و مدیریتی وی که مؤثردر این انتخاب بوده است پی برد. از این رو در ادامه گلچینی از مواضع وی تقدیم میگردد:
30 تیر 91
آل اسحاق: اگر ادعای دولت واقعی بود، نرخها کاهش مییافت
دکتر یحیی آلاسحاق در گفتوگو با «نسیم» با بیان اینکه عرضه کالا متناسب با تقاضا راه حل مشکل گرانیها است، گفت: گرچه دولت این ادعا را دارد، اما اگر این ادعا واقعی بود، قطعاً باید نرخها کاهش مییافت.
رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران درخصوص مصوبات اخیر صندوق توسعه ملی و سلب اختیار شدن هیأت امنای این صندوق، گفت: این مصوبات نباید منجربه منفینگری نسبت به آینده این صندوق شود زیرا مصوبات اخیر در راستای رفع برخی مشکلات اجرایی موجود بوده است.
وزیر اسبق بازرگانی با بیان اینکه جنس مبارزه با مسئله قاچاق کالا و ارز جنس اقتصادی است، گفت: روشها و رویکردهای امنیتی در مبارزه با این امر عملی نیست.
وی با تأکید بر اینکه معضل قاچاق با ‹بگیر و ببند› برطرف نمیشود، گفت: تا زمانی که تعرفهها بالا، قیمت کالا بیشتر و کیفیت آن کمتر از نمونه خارجی است، قاچاق ادامه دارد و اقدامات سخت هم در اینباره پاسخگو نیست.
14آبان 91
آلاسحاق: پیروز انتخابات 92 «تیم» قوی خواهد بود
رئیس اتاق بازرگانی با اشاره به اینکه کار عاقلانه این است که یک تیم قوی، فردی را برای حضور در انتخابات معرفی کند، افزود: حضور در انتخابات میطلبد که بینش جامع و تسلط حرفهای بر تمامی مباحث داشته باشد؛ لذا کسی که کاندیدای انتخابات میشود باید از یک توانایی تجربه شده و شناخته شده برخوردار باشد و اشخاص ناشناخته مناسب این منظور نیستند.
وی در مورد شانس افراد مطرح شده در فضای رسانهای برای کاندیدا شدن در انتخابات، تصریح کرد: قطعاً در دوره یازدهم نیروی پیشبرنده، حوزههای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی است و تیمی که بر این مسائل متمرکز باشد موفقتر خواهد بود.
15 خرداد 1391
هشدار آل اسحاق:
نظام بانکی در وضع نگران کنندهای به سر میبرد
به گفته رئیس اتاق تهران، میزان تسهیلات پرداخت شده به 9 برابر حجم سرمایه بانکها بالغ شده است و به این نگرانیها باید فاصله ایجاد شده میان نسبت منابع به مصارف بانکها را که به حد بغرنجی رسیده است هم اضافه کرد.
رئیس اتاق تهران که این آمار را در جمع فعالان بخش خصوصی اعلام کرد، اظهار داشت که بیان این آمار از زبان مسئولان دولتی در همایش پولی و بانکی اخیر، نشان میدهد که نظام بانکی کشور در شرایط عادی نیست.
رئیس اتاق تهران معتقد است که در این زمینه دو مقوله به این نگرانی دامن زده است؛ یکی آنکه هزینههای تأمین مالی بیش از میزان استاندارد است بهطوری که در مقایسه با رقبای خارجی، نیاز به منابع مالی در کشور ما دو و نیم برابر بالاتر از حد استاندارد بینالمللی است. به گفته آل اسحاق، بخش دیگر مشکلات به قفل شدن منابع برمیگردد به گونه ای که بروکراسیهایی ایجاد شده است که واحدهای تولیدی بخش خصوصی از دسترسی به منابع بانک ها عملاً بازماندهاند.
رئیس اتاق تهران در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد که شکاف عمیقی میان شرایط حاکم بر بخش مالی اقتصاد و حوزه واقعی اقتصاد کشور ایجاد شده است به نحوی که سودآوری بخش واقعی اقتصاد 10 تا 15 درصد است در حالی که هزینههای بانکی هزینه ای 20 تا 30 درصدی را بر گُرده بنگاه های اقتصادی انداخته است.
29 آذر 1391
تأکید آل اسحاق بر ضرورت تحول در دیپلماسی اقتصادی
رئیس اتاق تهران گفت: تدبیر و سیاست صحیح در کنار دیپلماسی مناسب باعث رشد اقتصادی میشود. رئیس اتاق تهران افزود: با توجه به موقعیت و امکاناتی که در کشور موجود است، باید بیش از این به کشورهایی چون برزیل توجه داشته باشیم. ضرورت تغییر در دیپلماسی اقتصادی ما مشهود است که البته این تغییر و تحول هیچ منافاتی با اعتقادات و سیاستهای کلی و آرمانهای کشور ندارد، بلکه نشانه رشد و تعالی ماست که بتوانیم تغییر کاملی در دیپلماسی اقتصادی داشته باشیم.
2 اسفند 1391
سه توصیه آل اسحاق به رئیسجمهور آینده
آل اسحاق درباره ارائه سه توصیه به پیروز انتخابات 92 گفت: اول اینکه اقتصاد و اقتصاد برنامهریزی شده در محور برنامههایش باشد، دوم اینکه چهره اقتصادی عملگرا باشد و سوم اینکه به توسعه و معیشت مردم فکر کند.
28دی 1391
نگذارید تورم تا این حد زندگی مردم را مختل کند
یحیی آل اسحاق در یادداشتی نوشت: واقعیت این است که فشار بر طبقه متوسط جامعه و پایینتر از متوسط رو به افزایش است و قدرت خرید این گروهها با درآمدشان همخوانی ندارد، به ویژه در برخی زمینهها مانند مواد غذایی، درمانی و اجاره بها فشار هزینهها بسیار بالاست. بهطوری که براساس اعلام سازمان آمار در حدود 35 درصد اجاره بها نسبت به قبل گرانتر شده است. بهطور کلی اینکه اقتصاد ایران از سالهای گذشته تاکنون از تورم رنج میبرد اما در سالهای اخیر به علت بکارگیری سیاستهای نادرست و مدیریت نامناسب با رکود تورمی مواجهیم... اگر دولت تدابیر مناسب را اتخاذ کند، تورم مهار شدنی است. تمامی بحرانهای اقتصادی راهکار دارد و میتوان از این شرایط عبور کرد. دولت باید در اولین گام نقدینگی را مهار کند و آن را به سمت بخش تولید هدایت کند. وقتی نقدینگی به بخش تولید تزریق شد و تولید رشد کرد و عرضه محصولات افزایش یافت نرخ تورم هم کاسته میشود. با رشد تولید نیز اشتغال افزایش مییابد و در نتیجه درآمد خانوار بهبود پیدا میکند و یا در سایر بخشها نیز دولت با کاهش هزینههای تشریفات اداری به ویژه در بخش گمرکی و در نظر گرفتن سیاستهای صحیح پولی میتواند مانع افزایش فشار بر بخش اقتصادی شود. اگر مجموعه عوامل در افزایش تورم بهدرستی شناسایی و دولت در جهت مهار آن با برنامه گام بردارد میتوان امیدوار بود تورم مهار شود.
21 دی 1391
اقتصاد برآیند همه حوزههای حاکمیتی است
از اول انقلاب تا حالا، اقتصاد در حاشیه بوده و نیروی پیشبرنده نظام حوزه سیاسی بوده و همه چیز ما در سایه مسائل سیاسی شکل گرفته است... ما یک دور مجموعه دیدگاههای اقتصادی تاریخی و موجود دنیا را امتحان کردیم.... نمیتوان اقتصاد را بدون بنیانهای علمی و برنامهریزی مدبرانه اداره کرد. فرمایشی که آقا فرمودند باید اقتصاد را با برنامهریزی مدبرانه اداره کرد، یعنی باید تدبیر داشته باشد و تدبیرش هم باید بر پایههای علمی و تجربی باشد. اقتصاد بدون انضباط امکانپذیر نیست، جنس اقتصاد با بیانضباطی نمیخواند، اقتصاد بدون توجه و جامعنگری امکانپذیر نیست.
اقتصاد برآیند همه حوزههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و بینالمللی و مجموعه مسائل تولید، توزیع، صنعت، تجارت و کشاورزی بهصورت یک بسته هماهنگ است. اقتصاد مدیریت متناسب میخواهد؛ یعنی فقط با ایده درست درنمیآید و باید کسانی باشند که آن ایدههای درست را عملیاتی و اجرایی کنند، این امر با علم تنها ممکن نیست، بلکه باید کسانی باشند که اقتضائات کشور، شرایط بومی، زمانی و مکانی را بدانند. در واقع مدیرانِ متناسب با اقتصاد ایران لازم است، آن هم در شرایط تهدید ... ما اقتصادی را میخواهیم که هم بتواند در مقابل تهدیدهای اعلامشده اقتصادی دشمنان مقابله و ایستادگی کند و هم بتواند ما را به اهداف بیانشدهمان همچون اول شدن در منطقه و داشتن هشت درصد رشد برساند؛ یعنی اقتصاد مقاومتی.
21 دی 1391
باید دیپلماسی اقتصادی ما عوض شود
رئیسجمهور آینده باید ذهنیت اقتصادی داشته باشد تا فضای سیاستزدگی در اقتصاد را تغییر دهد. یعنی در دوره آتی در حوزههای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که ضرورت دارند و جزو حاکمیت هستند، نیروی پیشبرنده و پرچم در حوزه اقتصاد باشد حتی با ابزار اقتصادی، حوزههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هم شکل میگیرند. تا حالا نیروی پیشبرنده ما حوزه سیاسی بوده است. در دوره جدید حتماً باید نیروی پیشبرنده از میان حوزههای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی باشد. این نیروی پیشبرنده باید بداند که حتماً در روابط خارجیاش بازنگری جدی کند و باید دیپلماسی اقتصادی ما عوض شود. مردم باید مطالبات اقتصادیشان را از کاندیداهای موجود و برنامه اقتصادی کاندیداها را از آنها بخواهند و به این نکته توجه داشته باشند که رئیسجمهور آینده برنامه اقتصادی خوبی داشته باشد.
14 آبان 1391
راه سوم، راه نجات اقتصاد کشور
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دیدگاههای مختلفی در مورد نحوه مدیریت اقتصاد کشور مطرح بود. اما آنچه در آغاز این مسیر به عنوان نقشه راه مورد استفاده قرار گرفت، اقتصاد متمرکز دولتی بود. نفوذ این تفکر به صحنه اقتصاد نیز منبعث از نگرشهای احزاب سیاسی راهیافته به بدنه اجرایی کشور، حزب توده و البته تفکرات رادیکالی اوایل انقلاب بود که وقوع جنگ نیز تمرکز طولانیمدت منابع و مصارف را تقویت کرد. روشی که دولتمردان در آن زمان برای مدیریت اقتصاد کشور برگزیده بودند، بهتدریج آثار منفی خود را نشان داد. پس از این مرحله، زمانگذار از اقتصاد دولتی به اقتصاد بازار فرا رسید.
در این دوره که من در سطوح مختلف به عنوان مأمور خرید، معاون وزارت صنایع و پس از آن وزیر بازرگانی در بدنه دولت حضور داشتم در کنار تعداد دیگری از مدیران، معتقد به راه سوم بودیم؛ یعنی نه حاکمیت مطلق بازار و نه دخالت صد درصدی دولت. ما معتقد بودیم که اقتصاد مدیریتشده مدل بهینه برای اقتصاد ایران است
17 بهمن 1391
عیدانه جبرانی تورم را افزایش خواهد داد
آل اسحاق با اشاره به عیدانه جبرانی دولت گفت: با توجه به اینکه پایه پولی حدود 92 هزار میلیارد تومان است پرداخت عیدانه تورمی 6 تا 7 درصدی ایجاد خواهد کرد که امیدواریم مسئولان بار تورمی آن را درنظر بگیرند.
وی همچنین افزود: بخشی از مشکلات به چگونگی مدیریت ارز، منابع و مصارف آن مربوط است اما بخش زیادی از مشکلات ناشی از قوانین و مقررات است همچنان که مدت زیادی است منتظر مصوبه شورای پول و اعتبار برای تعیین تکلیف مابه التفاوت نرخ ارز هستیم.
11 بهمن 1391
در دروازه طلایی نشسته ایم
واقعیت این است که در حوزههای اقتصادی آنچه که باید میشدیم، نشدیم. این را باید با صراحت اعلام کرد. از نظر تواناییهای اقتصادی، توانمندیهای بالقوه بسیار بالایی داریم و تمام ابعاد و منابع و عوامل اقتصادی در رشد را نه تقریباً بلکه تحقیقاً نسبت به اقران و رقبایمان بیشتر داریم و شرایطمان از نظر منابع و مواهب طبیعی در مقایسه با دیگران مشخص است و بارها عنوان شده است. ما در بهترین شرایط از نظر منطقهای قرار داریم و با پانزده کشور همسایهایم و به نحوی برای آنها دروازه طلایی محسوب میشویم. در حوزههای نیروی انسانی، بنا بر آنچه که نهادهای بینالمللی مثل بانک جهانی اعلام کردهاند، از لحاظ توسعه انسانی در منطقه اولیم و حدود 5 میلیون فارغالتحصیل دانشگاهی و نیروهای متخصص داریم. سازمانمان سازمان جوان و اصولاً کشورمان از لحاظ نیروی انسانی جوان است.