اکنون حدود یک سال و نیم از آغاز دولت روحانی گذشته و محوریترین مسئله مطرح در دولت یازدهم مسئله هستهای است. اکونومیست با جسارت تمام در شماره آخر خود تیتر خطرناک The revolution is over (انقلاب تمام شد) را انتخاب کرده است. تیتری که بر خلاف دو شماره قبلی خود، بدون علامت سؤال آمده و درحقیقت، این نشریه آنچه را که معتقد بوده روی جلد خود تیتر کرده است. «توقف»، کلیدیترین واژهای است که در این سیر به چشم میخورد. «غیر قابل توقف»، «آیا متوقف میشود» و «تمام شد»، این سیر اتفاقاتی است که از نظر نشریه اکونومیست از سال ۸۴ تاکنون در جمهوری اسلامی ایران رخ داده است. اگرچه ادعای توقف انقلاب از سوی تحلیلگران این نشریه تنها یک ادعای واهی است؛ اما نگاهی به سیر اتفاقات پیش آمده طی این سالها میتواند گویای این مطلب باشد که چرا اکونومیست به این باور درباره انقلاب اسلامی ایران رسیده است. اکنون چه اتفاقی افتاده است که نشریهای که بعد از انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری از عنوان سؤالی «آیا ایران متوقف میشود؟» استفاده کرده بود، اکنون ادعای خطرناک «انقلاب تمام شد» را در کنار عکس توهینآمیز خود درباره حضرت روح الله(ره) قرار میدهد؟ اینکه عمده دستاوردهای هستهای کشور به تعطیلی کشانده شده و حتی از درس عاشورا نیز برای تعامل با غرب هزینه میشود چقدر در این تحلیل نشریه اکونومیست مؤثر بوده است؟ اما آیا موضوع اصلی برای غرب و نگرانی آنها هستهای است؟
رهبر انقلاب اسفندماه سال گذشته در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس خبرگان رهبری توجه به فرهنگ دینی و انقلابی را یکی از وظایف خطیر مسئولان دانستند و با اشاره به اظهار نگرانی نمایندگان مجلس خبرگان از مسائل فرهنگی کشور، تأکید کردند: «من هم از مسائل فرهنگی نگرانم و در این نگرانی نمایندگان محترم خبرگان سهیم هستم. رهبر انقلاب اسلامی افزودند: دولت محترم باید به این موضوع توجه کند و مسئولان فرهنگی نیز باید توجه داشته باشند که چه میکنند، زیرا در مسائل فرهنگی نمیتوان بیملاحظگی کرد. حضرت آیتالله خامنهای خاطرنشان کردند: مسئله فرهنگ مهم است؛ زیرا اساس ایستادگی و حرکت نظام اسلامی، مبتنیبر حفظ فرهنگ اسلامی و انقلابی و تقویت جریان فرهنگی مؤمن و انقلابی است. ایشان گفتند: واقعاً همه باید قدر جوانان مؤمن و انقلابی را بدانند؛ زیرا همین جوانان هستند که در روز خطر، سینه سپر میکنند.»
نگرانی از مسئله فرهنگ و خط فکری و جهتگیری حاکم بر دولت یازدهم همان چیزی است که یکی از خروجیهای آن شرایط امروز کشور در مسئله هستهای است؛ به عبارت دیگر آنچه اکونومیست به خوبی آن را فهمیده است جهتگیری دولتها است که در یکی ایران هستهای و غیر قابل توقف میشود و در دیگری وضعیت فعلی هستهای کشور. وضعیت فعلی کشور در حوزه هستهای نمود بیشتری پیدا کرده است؛ اما تأثیر جریان فکری حاکم بر دولت یازدهم بر دیگر تحولات کشور نیز بهخوبی ملموس است.
در حوزه موضوعات فرهنگی، در نگاه به موضوع عدالت اجتماعی، در تصمیمات اقتصادی و... بهخوبی میتوان این مسئله را ارزیابی کرد. در نهایت این سؤال را باید مطرح کرد که نشریه اکونومیست چه تغییری را مشاهد کرده است که با گذشت یکسال و نیم از دولت روحانی ادعای خطرناک انقلاب تمام شد را مطرح میکند. ادعایی که بازهم بر مبنای مسئله هستهای کشور مطرح شده و درحقیقت، این نشریه بهعنوان چشمانداز جدید ایران بعد از روند مذاکرات فعلی هستهای عنوان کرده است.