بی سر و صدا صورت گرفت و بدون اطلاعی قبلی؛ البته از جنسی که صدا و سیما برای کارهایش تبلیغ می کند و عادت کرده ایم پیش خبر تولید و یا پخش یک سریال را در همه
شبکه ها به تعداد غیر قابل شمارش! مشاهده کنیم. شش نفر از فعالین سیاسی روی صندلی هایی نشستند که تا سه ماه پیش چشم میلیون ها نفر به آن ها بود تا سکاندار اجرایی کشور را برای چهار سال انتخاب کنند. شش نفر هر کدام به نمایندگی از یک جریان فکری، درباره تحزب در ایران و ضرورت ها و مشکلات آن مناظره که نه، میزگردی برگزار کردند. البته احزاب با توجه به عملکرد رسانه ملی در سالهای گذشته ظاهرا خیلی قضیه را جدی نگرفته بودند، چرا که تنها حزب موتلفه اسلامی دبیر کل خود را روانه جام جم کرده بود. به هر حال باید این اقدام صدا و سیما را برای آشتی دوباره با احزاب به فال نیک گرفت.
محمدنبی حبیبی (دبیر کل حزب موتلفه اسلامی)
* اینکه اصولا تا به حال حزبی در ایران وجود نداشته را قبول ندارم و معتقدم حتی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نیز احزاب در ایران وجود داشته و تاثیرات خود را گذاشته‌اند، این تاثیرات هم حسن تاثیر بوده و هم سوءتاثیر. وی افزود: بعد از انقلاب اسلامی هم احزاب و تشکل‌هایی بوجود آمدند که به طور نسبی در فضای سیاسی کشور مفید،موثر و حتی مضر بودند.
* نفس تشکیل حزب امری ضروری است و یکی از شرایط تحقق جمهوریت نظام، وجود احزاب فعال و موثر در کشور است. دبیر کل حزب موتلفه اسلامی تصریح کرد: هر حزبی باید دارای سه مشخصه اصلی باشد تا بتوان نام حزب بر آن نهاد.
* هر حزبی باید دارای مبنای تعریف شده، مشخص شده، متقن و ایدئولوژیک باشد و هر حزب فاقد این شاخص‌ها دائما در معرض تزلزل، انشعاب و تفرق است.
*هر حزبی باید در قوه مقننه، انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات شوراها برنامه داشته باشد البته منظور کلی‌گویی در برنامه‌ها نیست بلکه یک حزب باید برای هر بخشی فرمول خاص خود را داشته باشد.
* هر حزبی علاوه بر داشتن اصول و مبانی و برنامه برای اداره کشور باید مدیری برای مدیریت کشور داشته باشد و در این صورت است که می‌توان گفت این حزب توانایی تاثیرگذاری در ساختار سیاسی کشور را دارد
الیاس حضرتی (مدیرمسئول روزنامه اعتماد):
* نظام حزبی در ساختار سیاسی ما جایی ندارد و قانون اساسی ما در این زمینه نقص دارد؛ ما در سال 68 با توجه به نیاز در قانون اساسی اصلاحاتی انجام دادیم و این امر هیچ اشکالی ندارد چرا که این قانون وحی منزل نیست.
*هر مسئولی در کشور درباره وجود احزاب نظر خاصی دارد؛ مثلا آقای احمدی‌نژاد گفت که مساجد برای کشور کافی است و درِ احزاب را باید ببندیم، پس نظام حزبی در کجای ساختار سیاسی کشور ما قرار دارد و جایگاه آن در کجای شکل هندسی نظام سیاسی تعریف شده است؟
* در صورت وجود احزاب ما با خود حزب طرف هستیم یا علاقمند به مواجهه با افراد و احزاب به عنوان تشکیلاتی حقوقی هستیم؛ ظاهرا علاقمندی در کشور ما بیشتر به سمت روبرو شدن با اشخاص و سلیقه‌های افراد مختلف بوده است تا با افراد صاحب نظر، دارای رهبری مشخص و مسئولیت‌پذیر.
*مملکت را نمی‌توان به این شکل اداره کرد و این حقیقت تلخی است که باید به آن اعتراف کرد، چرا که برای اداره حکومت علاوه بر اهداف مقدس جمهوری اسلامی باید در شکل و شمایل آن از تجارب دنیا استفاده کرد.
* ما نیز نظام پارلمانی را پذیرفته‌ایم و هر چهار سال انتخابات باشکوهی در این حوزه داریم اما باید بدانیم که نظام حزبی، مکمل نظام پارلمانی است و ما همچنان در این حوزه نقص داریم.
* در دوره بعد از انقلاب اسلامی، حرکت‌ها و کارهای بزرگی صورت گرفت اما متاسفانه ظرفیت‌سازی نشده بود و برخی افراد از فضای باز انقلاب برای حرکت‌های مسلحانه و تخریبی استفاده کردند و با شروع جنگ تحمیلی رکودی در این زمینه ایجاد شد.
* در دوره سازندگی نیز فعالیت‌هایی شروع شد، اما در دوره اصلاحات فعالیت احزاب به سمت اوج در حرکت بود و ما خانه احزاب تاسیس کردیم و وزارت کشور و کمیسیون ماده 10 ، بودجه‌ای را برای شکل‌گیری احزاب در نظر داشتند.
* متاسفانه در طول 8 سال گذشته در بخش سیاسی با نقیصه سیاسی بزرگی روبرو بودیم همانطور که در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و سایر حوزه‌ها مشکلات بزرگی داشتیم.
محمدرضا خباز (عضو حزب اعتماد ملی):
* طبق اصل 26 قانون اساسی، ایجاد احزاب و جمعیت‌ها در ایران به رسمیت شناخته شده است و اگر تا به حال در کشور ما احزاب رشد نکرده و فراگیر نشده‌اند، طبیعتا نقیصه‌ای در اجرای قانون وجود داشته است.
* در اصل 26 و 27 قانون اساسی اجازه جمعیت‌ها و راهپیمایی‌ها داده شده است اما این اتفاق مبارک تا به حال در کشور ما رخ نداده است.
* من معتقدم اظهارات دکتر روحانی (در مراسم معارفه رحمانی فضلی وزیر کشور مبنی بر اینکه ما در ایران حزبی نداریم) بر این مبنا بود که ما به معنای واقعی و عملی و در کارکرد حزبی نداریم بلکه فقط از نظر اسمی حزب ها در ایران فعال هستند. رئیس جمهور در اظهارات خود گفت که متاسفانه ما در ایران حزب نداریم، این یعنی جای این نهاد در کشور خالی است.
* حزب یک نهاد است، آیا می‌توان با نهادهای موجود در کشور مخالفت کرد و جای یکی را با دیگری پر کرد؟ مثلا دبستان و دبیرستان هر کدام نهادی هستند که کارکرد خاص خود را دارند.جای نهادی که افراد بتوانند به وسیله آن صدای خود را در آن به گوش دولتمردان برسانند، در کشور خالی است. حزب و پارلمان همزاد یکدیگر هستند و نمی‌توان پارلمانی داشت اما حزب فعالی نداشت.
* در گذشته جای احزاب را جناح‌ها گرفته بودند، در حالی که جناح مسئولیت‌پذیر نیست اما حزب مسئولیت‌پذیر است، جناح پاسخگو نیست اما احزاب پاسخگو هستند، جناح نیروهای متخصص تربیت نمی‌کند اما حزب نیروی متخصص تربیت میکند،جناح‌ها در برابر عملکرد خود پاسخگو نیستند اما حزب باید پاسخگوی برنامه‌های خود باشد.
* متاسفانه برخی از دولتمردان ما یا حزب ستیز‌ند و یا حزب گریز و این به مصلحت کشور نیست، همانطور که رهبر معظم انقلاب در سفرشان به کرمانشاه به هنگام بحث از تغییر در قانون اساسی به مسئله لزوم تقویت تحزب در کشور پرداختند.
مهدی فضائلی (کارشناس مسائل رسانه):
* اگر چنین برنامه‌هایی (مناظره) با قوت ادامه پیدا کند، برکات زیادی مانند فرهنگ‌سازی در حوزه گفتگو مهیا و نهایتا آستانه تحمل را در جامعه بالا برده و موثر خواهد بود.
* دو بعد شرعی و قانونی را می‌توان برای احزاب متصور شد که در بعد شرعی صاحبان‌نظر در این حوزه، احزاب را یک اقدام مغایر با شرع اسلام ندانسته اند و در بعد قانونی نیز در قانون اساسی در اصل 26 تصریح شده که احزاب اجازه فعالیت و تشکیل دارند.
* به لحاظ عملی و اجرایی با این واقعیت مواجه هستیم که احزاب در ایران نه با استقبال مردم و نه با استقبال نخبگان مواجه می‌شوند.
* احزاب حاضر به قول خود نیروهای حزبی کل شورای مرکزی‌شان در یک فولکس جا نمیشود و اگر خیلی فعال باشند در یک مینی‌بوس و یا حداکثر یک اتوبوس جا می گیرند! لذا باید دید علت این امر چیست؟ این عدم استقبال شامل ناسازگاری با فرهنگ جامعه است به دلیل اینکه حزب در ایران همزاد با دموکراسی غربی است، لذا با فرهنگ عمومی، سیاسی، جامعه و دینی ما مغایرت دارد.
* اینکه احزاب چگونه می‌توانند بازسازی شوند و تناسبی با فرهنگ جامعه و سازگاری برمبنای مزایای حزب داشته و معایب متعدد آنرا نداشته باشند، باید مورد بررسی قرار گیرد.
* معولا مدافعین احزاب محاسن آنرا بیان می‌کنند در حالی که ما ده‌ها عیب که می‌تواند وزنه‌ای سنگین‌تر از محاسن حزب داشته باشد را می توانیم تعریف کنیم.
* بحث تحزب دغدغه مردم نیست و بخش زیادی از نخبگان جامعه هیچ توجهی به آن ندارند و صرفا دغدغه بخش محدودی از فعالان سیاسی است.
غلامعلی دهقان (سخنگوی حزب اعتدال توسعه):
* مهم این است که به آسیب‌شناسی نهادینه نشدن احزاب پس از مشروطیت بپردازیم. سخنان دکتر روحانی به این معنا که ما در ایران به معنای واقعی حزبی نداریم؛ این سخن درست است چرا که احزاب موجود صوری بوده و محتوایی ندارند.
*حزب هم مانند تفکیک قوا یک مقوله وارداتی است و نمی‌توان در کشوری پارلمان داشت اما حزب را که پیش‌نیاز آن است، نداشت.
* هر حزبی دارای سه کارکرد انتخاباتی، آموزشی و کادرسازی است و منظور از حزب تشکیلات صرف نیست. با نگاه به کارنامه احزاب در کشور می‌توان گفت که کارکرد انتخاباتی آنها برجسته است اما دو کارکرد آموزشی و کادرسازی در کشور مسدود است و اگر در طول 4 سال گذشته کادرسازی صورت می‌گرفت باید مدیران بسیار بهتری می‌داشتیم. ضعف نظام حزبی ما در عدم کادرسازی از سوی احزاب است که در دوره‌های جدید بازیگران احزاب باید هر سه کارکرد را با هم ببینند و با کارکرد آموزشی، متخصصین حوزه‌ها را در حزب آموزش دهند.
* در دوره سازندگی 35 تشکل سیاسی و صنفی، در دوره اصلاحات 165 تشکل سیاسی و در دوره احمدی‌نژاد 26 تشکل از وزارت کشور مجوز گرفتند که اکنون 226 حزب در کشور وجود دارد،هر چند که دو حزب از این احزاب بعد از حوادث سال 88 منحل شدند.
عباس سلیمی نمین (کارشناس مسائل سیاسی):
* کالبدشکافی عملکرد احزاب در کشور باید صورت بگیرد، ما نمی‌توانیم صرفا دست‌اندرکاران احزاب را مقصر بدانیم چرا که قطعا جاهای مختلفی می‌بایست در ارتباط با احزاب کارکردی داشتند تا بتوانیم احزابی به معنای واقعی در کشور داشته باشیم.
* از سخنان دکتر روحانی تعجب می‌کنم چرا که خود وی زمانی از دست‌اندرکاران احزاب بود و چنین نقدی به احزاب نکرد اما امروز که در موضع دولت قرار گرفته چنین مباحثی را مطرح میکند.
*نهاد فراجناحی نهادی است که نباید موضع‌گیری داشته باشد؛ من معنای دولت فراجناحی را متوجه نمی‌شوم؛ مگر دولت می‌تواند موضع‌گیری نکند.
* دولت نمی‌تواند فراجناح باشد و اگر رئیس‌جمهور دو سهم به آقایان هاشمی و ناطق داده است نمی‌توان آنرا فراجناحی خواند و این در واقع نوعی امتیاز دادن است. دکتر روحانی هم ضلع چپ و هم ضلع راست را مورد نقد قرار داده و هر دو آنها را تندرو خواند اما باید قطعا خود را معرفی کند، نمیشود که نه از این دسته باشد و نه از آن دسته.
برای فرار از معرفی و شفاف‌سازی نمی‌توان گفت که ما حزب نداریم که این همان تعبیر احمدی‌نژاد از احزاب است که در انتها تبدیل به باندی شد که نقش حزب را ایفا کرد اما کارکرد حزبی نداشت و باعث لطمات جدی به کشور شد. احمدی‌نژاد با نقد جدی نسبت به احزاب شروع کرد اما در انتهای دولت ما شاهد باندگرایی‌هایی بودیم که امیدواریم این تجربه تکرار نشود.
*از رئیس‌جمهور می‌خواهیم که خود را از یک جریان بداند و به طور شفاف خود را معرفی کند چرا که اینگونه نقد کردن و به سخره گرفتن احزاب درست نیست.
* حزب جمهوری اسلامی در ابتدا کارکرد خوب و توده‌گرایی جدی داشت و توانست توده‌های زیادی را با خود همراه کند اما در شخصیت‌گرایی مانده بود. حزب‌ها باید توده‌گرا باشند و در حزب جمهوری اسلامی ایران افرادی مانند مقام معظم رهبری، هاشمی و شهید بهشتی حضور داشتند و حزب در آنها خلاصه می‌شد. این حزب در ابتدا کارکرد مثبتی داشت اما عده‌ای نگذاشتند که چرخش کل توده حزب بچرخد بلکه فردی عمل کردند واین حزب بنا به مصلحت منحل شد.
* حزب به عنوان ضرورت در جامعه ما وجود دارد ولی باید گروه منفعت‌طلب و فرصت‌طلب را از هم تفکیک و مشکلات احزاب را کالبدشکافی و آسیب‌شناسی کرد
حبیبی: تعمیق تحزب یک نوع مصونیت برای انقلاب است
محمد نبی حبیبی گفت: رقابت‌های احزاب در الفاظ و شعارهای دوره‌های انتخاباتی به ویژه
ریاست جمهوری خلاصه می‌شود که اگر این رقابت را به رقابت برنامه و مدیران تبدیل کنیم در درجه اول احزاب برای رقابت و جذب رای مردم در امر برنامه و کادرسازی تلاش فراوان می‌کنند و افرادی که در انتخابات ریاست جمهوری برنده می‌شوند به دلیل ارائه برنامه‌ها و کادرهای معین پاسخگوی جامعه نیز خواهند بود، لذا ناچارند برای ماندگاری در مسند قدرت برنامه‌هایشان را به اجرا درآورند. وی ادامه داد : با کلیات صحبت‌های آقایان مخالفتی ندارم، در احزاب مختلف علاوه بر اینکه یک رشد طبیعی را می‌توان دید همچنین یک مصونیت برای نظام نیز می‌توان متصور شد. دبیر کل حزب موتلفه اسلامی افزود: اگر احزاب رشد پیدا کنند در زمانی که انتقادی از سوی جامعه در رابطه با مسائل اجتماعی مطرح می‌شود خطری متوجه اصل نظام نیست و حزب برنده انتخابات که دارای قدرت است، باید جوابگوی جامعه باشد. تعمیق تحزب در کشور را یک نوع مصونیت برای انقلاب می‌دانم.
فضائلی: اساسا مفهوم حزب از تعاریف غربی گرفته شده است
مهدی فضائلی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با صحبت‌های حبیبی موافق هستید یا خیر؟ تصریح کرد: من خود نیز کار تشکیلاتی کردم و موسس جامعه اسلامی دانشجویان بودم و همچنین در دوره‌ای عضو شورای مرکزی یکی از احزاب فعال کشور نیز بوده‌ام اما انتقاد من بر این است که دوستان بیشتر محاسن و نکات مثبت احزاب را بیان می‌کنند و من می پرسم که راهکاری برای رفع معایب احزاب دارید؟وی گفت: اساسا حزب چیزی است که از تعاریف غربی گرفته شده و مفهوم آن تشکیلاتی است که مهمترین هدفش رسیدن به قدرت است یعنی تمام تلاش خود را معطوف به تصاحب قدرت میکند که نفس این کار اگر به عنوان هدف واقع شود می‌تواند پیامد منفی از خود بروز دهد. فضائلی در انتقاد به اظهارات خباز افزود: مقام معظم رهبری در کرمانشاه فرمودند اگر حزب برای استقبال دیدگاه و اندیشه در جامعه باشد خوب است اما اگر برای کسب قدرت و نفی دیگری باشد درست نیست.
خباز: حزب رابط بین دولت و مردم است
محمدرضا خباز نیز بیان کرد: باید بگویم اصل حزب خلاف نظر آقای فضائلی که فرهنگ را سازگار با دین نمی‌دانند سازگار است به نوعی که خودشان نیز به این مسئله اشاره کردند. وی در ادامه گفت: آیا اصل 26 قانون اساسی را قبول دارید یا خیر؟ نمیشود که بعضی از آیات شریفه قرآن را قبول داشته و برخی را قبول نداشته باشیم اما ما برخی حقوق شهروندی قانون اساسی را قبول داریم و برخی را نفی می‌کنیم. اصل 26 قانون اساسی مجوز فعالیت‌های حزبی را صادر کرده است. در دولت‌های گذشته به نحوی در پیاده کردن اصل 26 کوتاهی شد و بعضی مثل دولت احمدی‌نژاد نسبت به احزاب گارد گرفتند و برخی نیز کم‌توجهی کردند. خباز حزب را رابط بین دولت و مردم دانست و گفت: حزب برای قوی کردن پل ارتباطی بین مردم و دولت است و در این مسیر صدای مردم به گوش دولتمردان می‌رسد و خواسته‌های آنان را بیان میکند و قوانین و مقررات و آموزش‌های لازم را به مردم می‌دهد که یک کار دوطرفه است. عضو حزب اعتماد ملی افزود: حزب راه دوطرفه‌ای است که هم نقش مردم در حاکمیت را پررنگ میکند و هم کسی دیگر به قهر سیاسی مبتلا نمیشود. اتفاقات و تلاطم‌هایی که اکنون در کشورهای اسلامی رخ داده است به دلیل اینکه حزب فراگیر در آنها وجود ندارد به وقوع پیوسته است.
حضرتی: باید به تعداد تفکرات مختلف و دسته‌بندی شده در جامعه، احزاب بوجود آوریم
الیاس حضرتی مدیر مسئول روزنامه اعتماد در پاسخ به این سوال که ایرادات فضائلی را در ارتباط با احزاب قبول دارید؟ بیان کرد: بخشی از افراد با اصل حزب مخالف هستند و این ایراد به آقای فضائلی وارد نیست چرا که به گونه‌ای وی حزب را قبول دارد لذا عده‌ای هستند که حتی با پارلمان مخالف‌اند و از آن طرف اعلام می‌کنند 226 حزب وجود دارد که باید گفت وجود این همه احزاب به چه درد می‌خورد و این اعلام آمار مانند این است که ما بگوییم چندین هزار نشریه و روزنامه وجود دارد اما تیراژ آنها به اندازه تیراژ یک روزنامه در پاکستان نمیشود و این باعث سرافکندگی است. این کارشناس مسائل سیاسی گفت: ما باید تکلیف خود را مبنی بر اینکه احزاب می‌توانند در اداره حکومت شریک باشند یا نه تعیین کنیم، مجوز دادن به تعداد زیادی از احزاب پاک کردن صورت مسئله است پس باید به تعداد تفکرات مختلف و دسته‌بندی شده در جامعه، احزاب بوجود آوریم.
سلیمی نمین: اگر حزب نباشد مردم از زد و بندهای سیاسی اطلاع پیدا می‌کنند
عباس سلیمی نمین در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر اینکه یکی از برنامه های دکتر روحانی فعال کردن احزاب است، شما چه راهکاری برای افزایش نقش موثر احزاب در جامعه پیشنهاد می‌کنید، گفت: خیلی از این احزاب کارکرد خودشان را ارائه نمی‌دهند، دکتر روحانی خودشان مایل نیستند به طرف کارکرد حزب واقعی بروند، وی در زمانی که در حزب بود از کارکرد آن بهره برد و در حال حاضر می‌خواهد به همه مولفه‌های حزب ازجمله مرامنامه، شفاف‌سازی، هدفمندی و آرمان‌گرایی برسد.
دهقان: فقدان فرهنگ سیاسی موجب نهادینه نشدن تحزب است
غلامعلی دهقان سخنگوی حزب اعتدال و توسعه اظهار داشت: احزاب سیاسی را جوانان ما هدایت می‌کنند و این اقتدارگرایی ریشه وراثتی ندارد و تنها یک نظریه است، همواره فقدان فرهنگ سیاسی موجب نهادینه نشدن تحزب است. دهقان به سابقه 50 ساله حزب موتلفه اسلامی اشاره کرد و گفت: این حزب کارکرد انتخاباتی و آموزشی دارد و ما انتظار زیادی از این حزب داریم.
خباز: تلاش دکتر روحانی برای شکل گیری احزاب قدرتمند در کشور
در ادامه محمدرضا خباز نیز به اظهارات دکتر روحانی مبنی بر فراجناحی بودن دولت اشاره داشت و تصریح کرد: وی با توجه به توانایی افراد برای هدایت کابینه‌اش از آنان دعوت کرد و تلاش دارد مسئولان به فکر بیافتند تا احزاب قدرتمندی در کشور شکل بگیرند و به صورت فراگیر و موثر عمل کنند. وی ادامه داد: اگر ما یک حزب موثری داشتیم در مقابل بحث‌های غیرکارشناسی جبهه می‌گرفتند و مرامنامه خود را مورد توجه قرار می‌دادند.
حبیبی: کرکره موتلفه اسلامی هر روز بالاست
محمد نبی حبیبی گفت: حزب موتلفه اسلامی 50 سال سابقه تاسیس داشته و مرامنامه و اساسنامه مخصوصی دارد و دبیر کل آن با رای 20 نفر از شورای مرکزی مشخص می‌شود. کرکره این حزب هر روز بالاست و اینگونه نیست که تنها زمان انتخابات بالا باشد. وی افزود: ما در 200 شهرستان دفتر داریم و بانک اطلاعات مدیران و کارگروه اقتصادی، فرهنگی و سیاسی ما همواره فعال است و در زمان تحریم اقتصادی در دوره دولت احمدی‌نژاد کارگروه اقتصادی ما مواردی را مطرح کرد تا تورم را مهار کند. دبیرکل حزب موتلفه اسلامی اظهار داشت: تشکیلات ما کاملا حزبی است و ما چشم‌انداز 15 ساله با خط مشی سه ساله داریم.
حضرتی: ما فقط احزاب را کوبیدم و در بسته به آنها نشان دادیم
همچنین الیاس حضرتی در تشریح تحزب و موانع توسعه آن در ایران گفت: باید در اداره حکومت جدی باشیم و آزادی بیان باید وجود داشته باشد، احزاب قوی در کشور ماوجود دارند؛ مثلا حزب موتلفه اسلامی حزبی دائمی است و همینطور حزب مشارکت یک حزب جدی است، من نمی‌دانم به چه دلایل سلیقه‌ای و مجوزهای نادرست این حزب توقیف شد. ما فقط احزاب را کوبیدیم و به آنها در بسته نشان دادیم. حضرتی گفتمان دکتر روحانی را یک جریان اعتدال‌گرایی دانست و گفت: وی می‌خواهد در میدان مدیریت از اشخاص و کادرهای اصولگرا و اصلاح‌طلب معتدل استفاده کنند و مرزبندی آن اعتدال است.
فضائلی: استقبال دکتر روحانی از برنامه های جدید برای اداره بهتر کشور
مهدی فضائلی در تعریف در دولت فراجناحی دکتر روحانی اظهار داشت: دولت وی دولت بین جناحی است، افرادی که در کابینه‌اش هستند غالبا پیشینه سیاسی دارند، لذا باید به دکتر روحانی فرصت داد تا معضلات جامعه را برطرف کند و ما در این فرصت کم نباید انتظار داشته باشیم تا کابینه‌اش را برای اداره بهتر کشور آماده کند.
حبیبی: 76 میلیون ایرانی اصولگرا هستند
در ادامه محمدنبی حبیبی در حمایت و تعریف از اصولگرایی گفت: هر کس نظام اسلامی، ولایت فقیه، سیره ائمه (ع) و امام راحل(ره) را قبول داشته باشد در اردوگاه اصولگرایی قرار دارد. وی ادامه داد: کسانی که در سال 88 فتنه راه انداختند در این اردوگاه راه ندارند. بنابراین 76 میلیون ایرانی اصولگرا هستند.این فعال سیاسی اضافه کرد: ما کسانی که سه هزار میلیارد اختلاس کردند را اصولگرا نمی‌دانیم ، آنها از چارچوب اصولگرایی سوءاستفاده کردند. وی در تعریف اصلاح‌طلبی نیز تصریح کرد: اصلاح‌طلب کسی است که هم اصولگرا است و هم از حقوق شهروندی مردم، رعایت فصل سوم قانون اساسی که مورد غفلت واقع شده ، دفاع میکند.
خباز: اصلاح طلب به احیای حقوق مردم اعتقاد دارد
محمدرضا خباز نیز در تعریف اصلاح طلبی گفت: اصلاح‌طلب به آزادی بیان و اندیشه، احیای حقوق مردم اعتقاد دارد و می‌گوید بی‌جهت برای مردم پرونده نسازید و شأن آنها را حفظ کنید.
همچنین عباس سلیمی نمین نیز در پاسخ به الیاس حضرتی که آیت الله هاشمی را در نظام یک فرد میانه‌رو دانست، گفت: از استفاده از برخی تعاریف که بار مثبتی دارند، اجتناب کنید آیت الله هاشمی یک عمل‌گرا است نه یک میانه‌رو، چرا که عمل‌گرایی مختصاتی دارد اما میانه‌روی یک جریان است.
حبیبی : بر روی ائتلاف تمرکز کردیم
محمدنبی حبیبی دبیرکل موتلفه اسلامی نیز در خصوص حزب مشارکت اضافه کرد: این حزب مدت‌ها پیش بیانیه‌ای داد و اعلام کرد جمهوری اسلامی یک پارادوکس است؛ یا جمهوری یا اسلامی و ماجمهوری را انتخاب می‌کنیم. دبیر کل حزب موتلفه اسلامی همچنین در پاسخ به یکی از حضار مبنی بر اینکه «شما با سابقه‌ترین حزب را در اختیار دارید چرا مردم به حزب شما اقبال نداشتند و زمانی که شما در انتخابات مجلس شرکت کردید،رای نیاوردید؟» اظهار داشت: در این انتخابات یکی از دو تصمیم را باید اتخاذ می‌کردیم یکی اینکه تمرکزمان بر رای‌آورندگان حزب موتلفه باشد و دوم به این دلیل که با اصولگرایان ائتلاف بزرگی داشتیم باید تمام سرمایه‌هایمان را صرف اصولگرایان ائتلاف می‌کردیم، ما دومین راه را انتخاب کرده و بر روی ائتلاف تمرکز کردیم.
حضرتی: آیت الله هاشمی از استوانه های نظام است
الیاس حضرتی نیز در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه «اگر آیت الله هاشمی رفسنجانی یک شخصیت میانه‌رو است، چرا در انتخابات 88 در پاسخ به کسانی که ادعای تقلب داشتند سکوت کرد و در انتخابات 92 گفت این انتخابات دموکراتیک‌ترین انتخابات دنیا بود»، گفت: آیت الله هاشمی رفسنجانی از استوانه‌های اصلی نظام است، وی در تمام دوران بار سنگین انقلاب را بر دوش داشته و در پذیرش صلح و فرماندهی جنگ جزء نادرهای روزگار است. وی افزود: آیت الله هاشمی در دفاع از رهبری بارها اعلام کرد که سرباز ایشان است؛ وی هم صاحب نظر و صاحب تحلیل است. حضرتی تاکید کرد: آیت الله هاشمی رفسنجانی همواره صادقانه نظر خود را اعلام کرده و زمانی که در انتخابات رد صلاحیت شد، سکوت کرد و مردم را به حضور باشکوه در انتخابات دعوت کرد.
حبیبی: مدیران موتلفه اسلامی جوان هستند
حبیبی نیز در پاسخ به سوال بینندگان مبنی بر اینکه چرا حزب موتلفه اعضای سالخورده‌ای دارد، اظهار داشت: این حزب از 15 سال پیش جوان‌گرایی را شروع کرده و در حال حاضر سن اعضای این حزب 30 تا 40 ساله است. وی تصریح کرد: ترکیب شوراهای مدیریتی ما براساس جوان‌گرایی تحقق پیدا کرده، سن بنده هم از دبیر کل پیشین 4 سال کمتر است.
حضرتی: اعتماد ملی در حال حاضر هیچ فعالیتی ندارد
الیاس حضرتی هم در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه حزب اعتماد ملی چگونه تامین مالی می‌شود، اظهار داشت: بعد از جریان حصر کروبی حتی به این حزب اجازه تشکیل جلسه هم ندادند،اعضا هر کدام نامه می‌نوشتند و طرفداران حزب جمع می‌شدند اما در حال حاضر هیچ فعالیتی ندارد.
فضائلی: احزاب به جریان دانشجویی چشم طمع دارند
در ادامه فضائلی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چپ و راست از جنبش دانشجویی سوءاستفاده می‌کنند، گفت:جریان و جنبش دانشجویی به دلیل اقتضائاتی که این قشر در محیط دانشجویی دارد، یک ظرفیت ارزشمند است. وی با بیان اینکه جریان دانشجویی و جریان حزبی تفاوت‌های مهمی دارند، تصریح کرد: جریان دانشجویی دنبال کسب قدرت نیست بلکه یک جریان آرمان‌گرا در مقابل مصلحت‌گرایی است. فضائلی اضافه کرد: جریان دانشجویی یک جریان صادق و باصفا است که اشتباهات خود را می‌پذیرد و همین ظرفیت باعث شده تا احزاب به این جریان چشم طمع داشته باشند.
خباز: بها دادن به تندروها باعث شکست می شود
همچنین محمدرضا خباز نیز در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برخی اصولگرایان و اصلاح‌طلبان را طرد می‌کنند، گفت: ما مسلمان هستیم و باید میانه‌رو باشیم چرا که اسلام افراط و تفریط را محکوم کرده است. وی تاکید کرد: آنچه مسلم است این است که هر جریانی که به تندروی بها داده با شکست مواجه شده است.
پاسخ شرکت کنندگان در مناظره به سوال مجری برنامه مبنی بر این که آیا وابستگی به احزاب به نوعی مایه سرشکستگی است یا مایه افتخار و اینکه چه ایرادی دارد که فردی برای وارد شدن به مسند قدرت خود را مبرا از حزبی بودن می‌داند؟
حبیبی: وابستگی به احزاب نه تنها اشکالی ندارد بلکه مفید است
وابستگی به یک حزب پاسخگو نه تنها اشکالی ندارد بلکه مفید است؛ اما برخی به دلایلی فکر می‌کنند عدم وابستگی به حزب مشخص ممکن است امتیاز حساب شود. اگر وابستگی به حزب بدنام و بدون برنامه باشد بالتبع وابستگی بدی به حساب می‌آید.
حضرتی: ما در بحث احزاب مشکلات ریشه ای داریم
ما از اساس مشکلات ریشه‌ای در بحث احزاب داریم، وقتی حزبی به رسمیت شناخته نشده و طرف حساب قرار نمی‌گیرد و نمی‌تواند تربیت و انضباط حزبی داشته باشد، خود از مشکلات حزبی به شمار می‌رود. فردی هم که مورد حمایت احزاب قرار می‌گیرد فکر میکند بخشی از موفقیت‌اش در توان و محبوبیت خود بوده که احزاب باید افراد و کاندیداهای خود را پرورش و از آن حمایت کنند.
خباز: حزب مردم را از سیاست زدگی به سیاست ورزی سوق می‌دهد
نه تنها عیب نیست بلکه یک حسن محسوب می‌شود، لذا حزب ثبت شده، دارای اساسنامه و مرامنامه‌ای که در کمیسیون ماده 10 احزاب به تصویب می‌رسد، یک نهاد سیاسی محسوب می‌شود. حزب مردم را از سیاست‌زدگی به سیاست‌ورزی سوق می‌دهد، دین ما دین سیاست است لذا اگر اسلام را مورد بررسی قرار دهیم تماما بر اساس سیاست رقم خورده ، آنچه بد است، سیاست‌ورزی است.
دهقان:عضویت در احزاب قانونی مایه مباهات است
عضویت در احزاب قانونی به خصوص احزابی که از فردای پیروزی انقلاب اسلامی با آن روبرو بودیم، باعث افتخار و مباهات است. ضمن احترام به همه شهروندان، به حزب‌گرایی افراد از این جهت که احساس کرده در یک پروژه و موضوع اجتماعی از فردیت بیرون آمده و به فکر ارتقا جمعی کشورش باشد، نمره بهتری به آن خواهم داد.
سلیمی نمین: نظامهای سیاسی عاقل باید به مجموعه های سیاسی که خود را اثبات می کنند، کمک کنند
چه کسی است که این مسئله را نفی کند که کسی از جیب خود برای رشد و آگاهی جامعه پول خرج کند، قطعا این کار خوب است و اگر عناصری پیدا شوند که قبل از رسیدن به قدرت هزینه و وقت بگذارند این کاری ارزشمند است؟ نظامهای سیاسی عاقل باید به این مجموعه‌های سیاسی که خود را اثبات می‌کنند و ثابت می کنند که عزم راسخی برای اصلاح جامعه دارند، کمک کنند.
فضائلی: حزبی بودن در جامعه ما حُسن تلقی نمی شود
پاسخ اینکه چرا کسانی که مسئولیت می‌گیرند و حزبی بودن خود را به نوعی نفی می‌کنند این است که حزبی بودن به عنوان یک حسن در جامعه تلقی نمیشود و مردم و قاطبه نخبگان کشور ما نظر مثبتی به احزاب ندارند. یکی از آسیب‌های احزاب این است که گاهی افراد حزبی نگاهی دُگم و بسته مبتنی بر نگاه و ایدئولوژی و حزب خود دارند و در این محیط نگاه‌های دیگر دیده نمیشود و اینکه یک آدمی بخواهد از همه افکار استفاده کند با فلسفه تحزب هم‌خوانی ندارد.
