آسم دهمین عامل عمر از دست رفته در ایران شناخته شده است. کشور ما از نظر شیوع آسم جزء کشورهای میانه دنیا محسوب می‌شود اما مسئله مهم این است که این بیماری شایع‌ترین بیماری مزمن در کشور است. آمار شیوع آسم در کشور ما نیز رو به رشد است به نحوی که این میزان بین ۵ تا ۱۵ درصد در کشور می‌رسد، به عبارت دیگر چیزی در حدود ۵/۶ میلیون نفر در ایران مبتلا به آسم هستند.
آسم درحقیقت تنگی برگشت پذیر راه‌های هوایی است که در زمان حمله بیمار دچار تنگی مجاری تنفسی و تنگی نفس می‌شود. البته آسم بیماری واگیرداری نیست اما نقش وراثت دراین بیماری اهمیت زیادی دارد یعنی در صورت وجود سابقه آسم درخانواده باید به فکر اصلاح محیط زندگی در جهت کاهش و کنترل عوامل بیماری زا باشیم. تماس محیطی با دود سیگار، تماس شغلی با آلاینده‌ها، آلودگی هوا و تغییر الگوی زندگی مردم و روی آوردن بیش از حد به زندگی شهرنشینی و دوری از طبیعت استفاده از مواد غذایی آماده که در آن‌ها به وفور از مواد افزودنی استفاده می‌شود.
عواملی که ممکن است بتوانند باعث ابتلا به آسم و حملات آسمی شوند، شامل:
مواد آلرژی زای موجود در هوا
عفونت‌های تنفسی از قبیل سرماخوردگی و …
فعالیت‌های جسمانی (در آسم‌های ناشی از ورزش)
هوای سرد
هوای آلوده و پر دود
بعضی از داروهای خاص همچون مسدود کننده‌های بتا، آسپیرین، بروفن و ناپروکسن
ناراحتی‌های روحی و استرس
سولیفیت‌ها و مواد نگه دارنده موجود در بعضی از غذا‌ها
بیماری ریفلاکس معده و مری (GERD)
چرخه قاعدگی در بعضی از زنان
عواملی که خطر آسم را افزایش می‌دهند
به‌نظر می‌رسد، بعضی از عوامل مختلف خطر ابتلای افراد به آسم را افزایش می‌دهد، این عوامل شامل:
ابتلای حداقل یکی از بستگان خونی به آسم
ابتلا به بیماری‌های آلرژیکی
چاق بودن و اضافه وزن
سیگار کشیدن و یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار دیگران
فرزندان مادرانی که در هنگام بارداری سیگار می‌کشیدند
قرار گرفتن در برابر دود ماشین‌ها و سایر آلودگی‌های هوا
قرار گرفتن در برابر آلودگی‌های شغلی و مواد شیمیایی مورد استفاده در بعضی از شغل‌ها
هرچند بیشتر افراد مبتلا به آسم برای درمان و کاهش شدت بیماری از دارو استفاده می‌کنند، اما می‌شود در کنار مصرف این دارو‌ها با رعایت موارد زیر نیز بیماری آسم را بهبود بخشید. این موارد شامل:
از دستگاه‌های تصفیه هوا در خانه و محل کار خود استفاده کرده و همچنین برای جلوگیری از ورود هوای آلوده درز پنجره‌ها را به‌خوبی بپوشانید.
وسایل خانه و محل کار خود را همیشه گردگیری کرده و از آلوده شدن آن‌ها جلوگیری کنید.
رطوبت هوا را متعادل کرده و در صورتی‌که در مکان‌هایی مرطوب و نمناک زندگی می‌کنید با پزشکتان در این باره صحبت نمایید.
نواحی مختلف همچون حمام، دستشویی و آشپزخانه را از وجود قارچ‌ها و باکتری پاک نمایید و همچنین برای حفظ پاکیزگی محل زندگی حداقل در هفته یکبار خانه‌تان را تمیز نمایید. اگر هوای بیرون از خانه سرد بود با شال یا ماسک بینی و دهان خود را بپوشانید.
همچنین موارد زیر را به‌یاد داشته باشید:
ابتلا به آسم به این معنا نیست که شما نمی‌توانید ورزش نمایید، ورزش آرام و معتدل با مشورت پزشک می‌تواند به شما کمک نماید.
در صورتی‌که چاق هستید به دنبال راه‌هایی برای کاهش وزن بوده و همچنین اگر وزنی متعادل دارید، برای حفظ وزن و تناسب اندامتان تلاش نمایید.
یک رژیم غذایی سالم را دنبال کرده و طیف گسترده‌ای میوه و سبزیجات مصرف نمایید. رژیم غذایی مناسب باعث تقویت ریه‌ها می‌شود.
اگر مبتلا به بیماری رفلاکس معده به مری هستید (GERD) (سوزش سردل) با کنترل خطر ابتلا به آسم را کاهش دهید.
تدابیر طب سنتی برای بیماران آسمی
۱- به بیماران آسمی توصیه می‌شود از خوردن آب سرد، ترشی و سرخ کردنی پرهیز کنند.
۲- در زمانی که مشکل ناشی از ترشحاتی است که از پشت حلق به ریه می‌ریزد و باعث تحریک و سرفه و خلط شود به بیماران آسمی توصیه می‌شود صبح و عصر با ترکیب آب جوشیده سردشده و کمی نمک مجاری تنفسی فوقانی‌شان را شستشو دهند.
۳- یک قاشق مرباخوری آویشن و دو قاشق مرباخوری پرسیاوشان همراه با هفت عدد انجیر (خشک یا تازه) را در دو لیوان آب بجوشانید تا نصف شود سپس آن‌را میل کنید. این کار را روزی سه بار تکرار کنید و هر بار جوشانده را تازه تهیه کنید و گرم گرم میل کنید، موقع مصرف می‌توانید به آن یک قاشق عسل هم اضافه نمایید.
۴- هر روز می‌توانید یکی دو بار همین جوشانده را بخور هم بدهید. در ابتدای مصرف ممکن است سرفه و خلط زیاد شود اما پس از یکی دو هفته سرفه و خلط و تنگی نفس ان‌شاءالله برطرف می‌شود.
۵- در موارد آسم آلرژیک حتماً با مراجعه به پزشک طب سنتی درمان آلرژی نموده و حتماً حجامت آلرژیک را انجام دهید.
تهویه مناسب محیط زیست و استفاده از کف پوش‌های چوبی و سرامیک به جای فرش و موکت که محل تجمع گرد و خاک، هیره‌ها و سایر آلرژی‌ها هستند می‌تواند در پیشگیری این بیماری موثر باشد. عدم نگهداری حیوانات مودار مثل سگ و گربه و اجتناب از مواد خوشبوکننده و عطریات تند و تیز و عدم نگهداری از گل‌های معطر و همچنین اجتناب از محیط‌های آلوده به دود سیگار از توصیه‌های بهداشتی در مورد بیماران مبتلا به آسم است چون این مواد غالبا از محرکهای آسم به شمار می‌روند. تلاش در جهت افزایش سطح بهداشت، تغذیه با شیر مادر و ترک عادت
سیگار کشیدن می‌تواند در فائق آمدن مشکل کودکان موثر واقع شود.