اندیشه

یک روایت غبار آلود

ایستاده در غبار، درکی است که ما درباره حاج احمد متوسلیان داشته‌ایم؛ اما نمی‌توان با این توجیه نارضایتی خانواده شهید متوسلیان را نادیده گرفت. در روز تقدیر از این فیلم هیچ‌کدام از اعضای خانواده شهید روی سن برنامه حاضر نشدند و بعد از برنامه برادر احمد متوسلیان درحضور رئیس سازمان سینمایی ضمن تشکر از ساخت چنین فیلمی درعین حال گلایه کرد که با خانواده او در ساخت این فیلم مشورتی نشده است.
سید مجتبی مومنی- فیلم ایستاده در غبار، زندگی حاج احمد متوسلیان را روایت میکند. این روایت از زمان کودکی او آغاز و تا زمان ربوده شدنش در سال ۶۱ در لبنان ادامه دارد. این فیلم توسط محمدحسین مهدویان ساخته شده است. بازیگر اصلی این فیلم که نقش حاج احمد را برعهده دارد، هادی حجازیفر است. کسی که تجربه حضور در صحنه تئاتر پشتوانه حضور او در این پروژه سخت بود. یکی از جنبههای این سختی آن است که بیننده حتی یکبار صدای این بازیگر را نمیشنود. از دیگر عوامل سازنده فیلم میتوان به مدیر فیلمبرداری: هادی بهروز، تدوین: سجاد پهلوان زاده، انتخاب بازیگران: ابراهیم امینی و تهیهکننده: حبیب والی نژاد؛ اشاره کرد. فیلم ایستاده در غبار چند خصوصیت توامان دارد مثل اینکه یک فیلمساز فیلم اولی که اصلا دوران جنگ را تجربه نکرده است، بیاید و فیلمی در مورد آن سازد. این فیلم را به لحاظ ساختار و اجرا میتوان از جمله موارد فیلم سخت دانست. کارگردان توانست براساس مستندات و تاریخ جنگ فیلمی بسازد که از اول تا آخرش حتی یک لحظه مستند نداشته باشد. تمام صحنههای این فیلم بازسازی شده است، آن هم با صداهای واقعی شخصیت اول داستان یعنی حاج احمد متوسلیان.

همانطور که در تیتراژ صدای سخنرانیهایی از کاست پخش و دستگاه ضبط و پخش کاست دیده میشود، فیلمساز تمامی سخنرانیها و صداهای مستند شخصیت اصلی فیلم را مرور و بررسی کرده و در تحقیق و پژوهشی که به گفته خودش بیش از دو سال به طول انجامیده، آن را به سرانجام رسانده است. از جمله دیگر نقاط قوت فیلم انتخاب بازیگر آن است، انتخاب بازیگرانی بسیار مشابه شخصیتهای واقعی بود که البته هر کدام در نقش خویش درخشیدند حتی اگر حضوری کوتاه و گذرا داشتند. اما بازی هادی حجازیفر در نقش شهید احمد متوسلیان بسیار ارزنده و قابل تأمل بود، او توانست با تمرین و ممارست و بهرهگیری از هدایت مهدویان، نقشش را به خوبی از آب در آورد.

«ایستاده در غبار» اولین کار بلند سینمایی مهدویان است که در بخش نگاه نو جشنواره فیلم فجر امسال حضور داشته و توانسته در این جشنواره جوایزی هم کسب کند. این کارگردان پیش از این مستند تلویزیونی «آخرین روزهای زمستان» را که به زندگی شهید باقری میپرداخت، ساخته بود. مهدویان در خصوص مقایسه این دو اثر به خصوص از جنبه منابعاش گفته است، منابع صوتی که در آخرین روزهای زمستان از شهید باقری در اختیار داشتیم، جذابتر بودند و بیشتر میتوانستیم روی آن مانور داد؛ در حالیکه در این مجموعه صداهای کمتری را در اختیار داشتیم.

با اینکه مهدویان، در مورد ارتباط این فیلم با شخصیت حاج احمد متوسلیان گفته است، ایستاده در غبار، درکی است که ما درباره حاج احمد متوسلیان داشتهایم؛ اما نمیتوان با این توجیه نارضایتی خانواده شهید متوسلیان را نادیده گرفت. در روز تقدیر از این فیلم هیچکدام از اعضای خانواده شهید روی سن برنامه حاضر نشدند و بعد از برنامه برادر احمد متوسلیان درحضور رئیس سازمان سینمایی ضمن تشکر از ساخت چنین فیلمی درعین حال گلایه کرد که با خانواده او در ساخت این فیلم مشورتی نشده است.

پرداختن به جنبههای معنوی و عقیدتی فیلم به زندگی حاج احمد کمرنگ است. البته نگارنده به طور مستقیم نمیگوید که مهدویان به عمد برشهایی از زندگی حاج احمد را حذف کرده است؛ اما به نظر میرسید اگر برای ساخت اثر به همه مستندات به درستی با یک درجه اهمیت توجه میشد، میتوانست نتیجه مطلوبتر و مستندتری داشته باشد. امیدواریم که بعد از این تجربه موفق این کارگردان جوان، او در ادامه مسیر با توجه بیشتر و دقیقتر به منابع و مراجع انقلابی در ساخت آثار اینچنینیاش از سلیقهگرایی فاصله بگیرد تا بتواند خوش بدرخشد.

https://shoma-weekly.ir/WOVIyq