اقتصاد

کاهش اتکا به نفت از شعار تا حقیقت

در بودجه سال ۹۴ قرار بود حدود ۱.۲ میلیون بشکه در روز نفت به فروش برسد؛ اما برای تأمین رقم در نظر گرفته شده الان باید ۲.۳ میلیون بشکه فروش نفت داشته باشیم و این قطعا به‌معنای وابستگی بیشتر ما به فروش نفت است. عملکردی که ضد اقتصاد مقاومتی است. با این نگاه نفت ۴۰ دلاری برای سال آینده محل مناقشه است.
سجاد محمدی- دولت معتقد است بودجه 95 با وابستگی کمتری به نفت بسته شده است؛ اما برخی کارشناسان میگویند در بودجه ۹۵ وابستگی به فروش نفت ۲ برابر است! ریشه این تفاوت نگاه به معیار قراردادن قیمت یا میزان فروش بر میگردد.

در بودجه سال ۹۴ قرار بود حدود ۱.۲ میلیون بشکه در روز نفت به فروش برسد؛ اما برای تأمین رقم در نظر گرفته شده الان باید ۲.۳ میلیون بشکه فروش نفت داشته باشیم و این قطعا بهمعنای وابستگی بیشتر ما به فروش نفت است. عملکردی که ضد اقتصاد مقاومتی است. با این نگاه نفت ۴۰ دلاری برای سال آینده محل مناقشه است.

رئیس سابق دانشکده اقتصاد چمران اهواز معتقد است: متأسفانه اقتصاد ایران هم مستقیم و هم غیرمستقیم به نفت وابسته است و تا به حال اقدام جدی در این باره صورت نگرفته تا این وابستگی از بین برود.

حجتالله عبدالملکی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) هم درباره ایرادات لایحه بودجه 95 در مصاحبهای با خبرگزاری «نسیم» گفت: اینکه گفته شود رقم ریالهای نفتی در بودجه و به نسبت کل بودجه 2 درصد کاهش پیدا کرده است، به معنای کاهش وابستگی نیست؛ بلکه آنچه که مهم بوده مقدار نفتی است که باید فروخته شود. هم قیمت نفتی که در بودجه 95 در نظر گرفته شده، غیرمقاومتی است و هم مقدار تولید روزانه آن. یعنی مطرحکردن تولید 2.3 میلیون بشکه غیرمقاومتی است؛ به طوری که نهتنها میتوان گفت که این دو عمل غیرمقاومتی، بلکه حتی ضد اقتصاد مقاومتی است.

او اما بهبود اتکا به مالیات را قبول دارد و میگوید: در ارتباط با منابع مالیاتی باید بگویم که با اجرای قانون جدید مالیاتهای مستقیم باید انتظار داشت که بخشی از فرارهای مالیاتی کاهش پیدا کند؛ لذا این مسئله به شرط اهتمام دولت برای تقویت نظام جامع اطلاعات مالیاتی به دور از انتظار نخواهد بود.

اما از سوی دیگر، واقعیت این است که حتی اگر فرار مالیاتی رخ ندهد، بهبود درآمد مالیاتی در دوره رکود غیرممکن است. ایمان باستانیفر، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان در این خصوص معتقد است: استنباط بنده از رقمهای مطرحشده در بودجه این است که دولت روی منابعی که قرار است پس از لغو تحریمها آزاد شود، حساب باز کرده تا بتواند از این منابع استفاده کند، احتمالا به همین دلیل است که سیاست انبساطی را نیز دنبال نکرده است. افزایش سهم مالیات با نگاه رکود کنونی بازار تدوین نشده، بلکه به نظر میرسد که در این رابطه نیز دولت به بحث رونق اقتصادی در سال آینده امیدوار است و طبق این امید بوده که این افزایش سهم مالیاتی را مطرح کرده است. درست است که تحریمها برداشته شده؛ اما بدونشک این احتمال هم وجود دارد که رونق شکل نگیرد، منظور بنده از رونق، رونق در بخش واقعی اقتصاد است نه فقط نوسانات کاذب و فزاینده و افزایش قیمتها؛ حتی ممکن است فشار بخشهای خارجی برای صادرات محصول بیشتر شده و واسطهگری و دلالی در واردات رونق پیدا کند. دولت و آقای دکتر روحانی دائم میگویند که رونق میآید در صورتی که برای ایجاد رونق مدیریت پس از برجام بسیار مهم است و این در حالی است که بنده هنوز برنامه و استراتژی خاصی از دولت برای دوران پس از برجام ندیدهام.

بابک افقهی، رئیس اسبق سازمان توسعه و تجارت نیز با تأیید این دیدگاه معقتد است «اگر میخواهیم شیرینی لغو تحریمها بر سر سفره مردم بیاید از این پس تصمیمات اقتصادی درستی را اتخاذ کنیم». وی میافزاید: به نظر میرسد تصمیماتی که در زمانهایی که کشور با کمبود منابع مواجه بوده، اتخاذ شده، نسبت به تصمیمات گرفتهشده در زمانهایی که فروش نفت وضعیت مطلوبتری داشته بهتر بوده است.

آنچه که برای ما مهم خواهد بود این است که از این سبک فعلی اقتصادی کشور که گرایش زیادی به خام فروشی دارد پرهیز کرده و شرایط را به گونهای تغییر دهیم که بتوانیم در حوزه تغییر تکنولوژی تولید، تولید محصولات و همچنین دانشبنیانکردن اقتصاد که در اقتصاد مقاومتی نیز به آن تأکید شده، قدمهای مؤثری برداریم.

https://shoma-weekly.ir/FFfWXs