چرا فضیلت زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) برابر با امام حسین(ع) است؟ آیا این فضیلت دلیل برابری جایگاه عبدالعظیم(ع) با امام معصوم است؟ آیا ثواب یک میلیون حج و پاداش 100 شهید و هزاران ثواب دیگر زوّار امام حسین(ع) را به کسی که به شهر ری و زیارت عبدالعظیم می‌رود هم می‌دهند؟
در روایات آثار و برکات فراوانی برای زیارت امام حسین(ع) مطرح شده است، مانند: آمرزیده‌شدن گناهان، افزوده‌شدن روزی، زدوده‌شدن اندوه، شادی دل، تبدیل بدی‌ها به خوبی‌ها، تبدیل شقاوت به سعادت و برخورداری از حقّ شفاعت، همچنین در شماری از احادیث، فضیلت زیارت سیدالشهدا(ع) بیشتر از حج و حتی طبق برخی از احادیث، ثواب آن، بیش از هزار حج و هزار عمره است. سؤال اینجاست که براساس حدیث، آیا برابری زیارت عبدالعظیم(ع) و زیارت امام حسین(ع) در هرحالت و زمان و شرایطی مدنظر است یا در شرایط خاصی، چنین فضلیتی امکان‌پذیر است؟
امیرمومنان علی(ع) در روایتی می‌فرمایند: «هیچ‌کس از این امت را با آل محمد نمی‌توان مقایسه کرد؛ زیرا آنان که ریزه‌خوار خوان نعمت آل محمد اند با آنها نمی‌توانند برابری کنند.» از این کلام حضرت به روشنی به دست می‌آید که مردم و همه بشر نه‌تنها نمی‌توانند به مقام ائمه(ع) دست یابند و به جا و مقامی معنوی برسند که آنها دارند، بلکه همگان ریزه‌خوار نعمت معنوی آنها و با آنان قابل مقایسه نخواهند بود. پس منظور این حدیث چیست؟
بی‌تردید، منظور امام هادی(ع) در حدیث یاد شده، این نیست که از فضایل زیارت امام حسین(ع) بکاهد یا در بیان فضیلت حضرت عبدالعظیم(ع) مبالغه کند. بنابراین در پاسخ به سؤالی که مطرح شد، می‌توان گفت: برابری فضیلت زیارت عبدالعظیم(ع) و امام حسین(ع) شاید مختص به فضای سیاسی ویژه‌ای که پیروان اهل‌بیت(ع) در آن مقطع تاریخی در آن زندگی می‌کردند باشد، زیرا متوکل عباسى و برخى دیگر از حکام جور، پس از تخریب بارگاه امام حسین(ع)، براى جلوگیرى از زیارت آن بزرگوار، مأموران دژخیم و جلادى را، به مراقبت و نگهبانى گماشته بودند که به صغیر و کبیر رحم نمى‌کردند و جان افراد در خطر کشته‌شدن قرار می‌گرفت و حتى زائرین زیادى را، بی‌رحمانه به خاک و خون کشیده بودند.
در چنین شرایطی، امام هادی(ع) به منظور پیشگیری از خطرهایی که از طرف حکومت‌های وقت، شیعیان را تهدید می‌کرد، فضیلت زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) را با زیارت امام حسین(ع) برابر دانسته است، به تعبیری روشن‌تر، زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) برای کسانی که آمادگی خطرپذیری برای زیارت امام حسین(ع) را داشته باشند، پاداشی معادل زیارت آن حضرت دارد و حرم حضرت عبدالعظیم(ع) شعبه‌ای از حرم سیدالشهدا(ع) است.
جنبه دیگر در مورد اینکه چرا ثواب این دو زیارت به مثابه هم عنوان شده است، باید گفت چون ائمه ایشان را تأیید کرده بودند؛ لذا عبدالعظیم حسنی(ع) در جای جای خطه اسلامی که شیعیان نمی‌توانستند با هم ارتباط داشته باشند، حلقه اتصال شد و به خاطر همین مجاهدت‌هایی که در راه ارتباط بین شیعیان و رساندن پیام ائمه انجام داد، معروف به سفیر سیار ائمه گردید.
همچنین اینکه از لزوم اجتماعات و تجمع نیروها که به طور کلى از احادیث به دست مى‌آید، روشن مى‌شود که ائمه اطهار(ع) دوست داشتند، شیعیان با هم باشند، گرد هم جمع شوند، مذاکره کنند و براى حفظ کیان تشیع و نشر معارف و گسترش مکتب، فعالیت‌هاى دینى و تبلیغى و اجتماعى داشته باشند.
سخن آخر اینکه در میان امامزادگان، شخصیت‌های بزرگی وجود دارند؛ اما درباره هیچ یک از آنها نقل نشده و حداقل به ما نرسیده که زیارتش با زیارت سیدالشهدا(ع) برابری کند و این خود، فضیلتی بزرگ و حاکی از جایگاه بلند عبدالعظیم(ع) در نزد اهل بیت(ع) و عظمت معنوی ایشان است.
