پوشش انسان، به اندازه تاریخ آفرینش او قدمت دارد. پوشش و لباس هر انسان، بیانگر هویت او در جامعه است. اما آن چه در همه عصرها دیده می شود، توجه ویژه به حفظ حجاب و حرمت زنان و مردان مسلمان بوده، حجابی که در عین زیبایی و آراستگی، متناسب با هویت و شخصیت افراد جامعه باشد.
زهرا بابایی- پوشش انسان، به اندازه تاریخ آفرینش او قدمت دارد. پوشش و لباس هر انسان، بیانگر هویت او در جامعه است. اما آن چه در همه عصرها دیده می شود، توجه ویژه به حفظ حجاب و حرمت زنان و مردان مسلمان بوده، حجابی که در عین زیبایی و آراستگی، متناسب با هویت و شخصیت افراد جامعه باشد.
در نگاه پژوهشگران حجاب علاوه بر کارکردهای عمومی پوشش یعنی جلوگیری از سرما و گرما و کارکردهای ثانویه یعنی عفت و حیا است که اغلب مردم از آن مطلع هستند، یکی از مهمترین کارکردهای پوشش، بحث زینت است. در شرع مقدس اسلام پوشش از این منظر مورد توجه قرار گرفته و اسلام به ظاهر مرد و زن مسلمان توجه زیادی نشان داده است. از سوی دیگر استانداردهای لازم پوشش زن و مرد در اسلام معرفی شده است اما جنبه های پوشش تابعی از شرایط زمانی و مکانی و قابل تغییر است بنابراین مردم مسلمان ایران نیز به تبع شرایط موجود زمانی و مکانی می توانند به تنوع رو آورند. آنچه امروز به معنای «مد» وجود دارد و تنوع زیادی از حیث رنگ و مدل برخوردار است، باید طبق شئونات اسلامی وارد جامعه شود. این کار باید توسط گروهی از متخصصان امر از جمله طراحان لباس صورت بگیرد تا شاهد تنوع در پوشش و در ارائه مدل های جدید پیشتاز باشیم. از این نظر تفاوت طراحان ما با طراحان خارجی در این است که آن ها استانداردی ندارند در حالی که ما استاندارد داریم و آن احکام شرع است. در این راه جامعه شناسان نیز باید همکاری نزدیکی با طراحان داشته باشند تا مخاطب شناسی کنند و تنوع رنگ و لباس را متناسب با شرایط فردی و اجتماعی اقشار مختلف ارائه دهند.
بر طبق مطالعه مردم شناسان در باب فرهنگ پوشش در سراسر ایران طی شش هزار سال گذشته مردم ایران هرگز پوشش های عریان و نیمه عریان نداشته اند و از این حیث، مردم شناسان منابعی بسیار غنی در مناطق مختلف برای الگو گرفتن و ایجاد تنوع در لباس دارند و می توانند کمک بزرگی برای طراحان لباس باشند.البته یکی از دلایل ناکامی ارائه پوشش متناسب و امروزی برای مردم، ارائه نکردن الگوهای مناسب در این زمینه است. ارائه یک قالب خاص برای همه، اشتباه بزرگی است زیرا همه طیف های جامعه قطعا در آن نمی گنجند و باید تمام سلیقه های اقشار مختلف را مورد توجه قرار داد و حجاب را طیف بندی و به عنوان مثال به شکل حجاب برتر، حجاب مطلوب و حجاب ایده آل مطرح و تعریف کرد.به عبارت دیگر ما باید حداقل استاندارد پوشش را مشخص کنیم و بعد افراد جامعه را آزاد بگذاریم تا نوع پوشش خود را انتخاب کنند، بنابراین باید تنوع در پوشش داشته باشیم تا دختر و پسر جوان مجبور به پوشیدن یک مدل لباس ثابت نباشند تا از آن دلزده شده و به سمت پوشیدن لباس های تقلیدی و اغلب ناهنجار بروند.
باتوجه به نقش اساسی و مهم خانواده که جوان در آن رشد و نمو کرده است و شخصیت و رفتارش در آن شکل گرفته و به طور مسلم مطابق تحقیقات بخشی از رفتار جوانان، تقلیدی است و نسل جدید، به نوعی تکرار نسل قبل است. وقتی والدین کمتر حجاب را رعایت کنند نمی توان از فرزندان توقع داشتن پوشش صحیح را داشته باشند.
مواردی که والدین اطلاعات کافی و یا توانایی آموزش جوان خود را ندارند، باید از مشاور استفاده کنند؛ تا با شیوه ها و روش های صحیح برخورد با جوان آشنا شوند و یا از طریق آموزش خانواده در انجمن اولیاء و مربیان مدارس که بستر مناسبی برای حل مشکلات جوانان است مسائل آنان مطرح شود تا والدین به همراه مربیان تلاش کنند جوان را به مسیر صحیح راهنمایی کنند. البته نتیجه حاصله همیشه قطعی نیست و نیاز به زمان دارد و نباید فراموش کرد در زمینه پوشش ،معلم نقش اساسی تری نسبت به پدر و مادر دارد، زیرا بحث پوشش از زمانی مطرح می شود که کودک از دوره پیش دبستانی وارد مدرسه می شود و در مجموع می توان گفت تاثیر این مهم را نباید دست کم گرفت.
در نگاه پژوهشگران حجاب علاوه بر کارکردهای عمومی پوشش یعنی جلوگیری از سرما و گرما و کارکردهای ثانویه یعنی عفت و حیا است که اغلب مردم از آن مطلع هستند، یکی از مهمترین کارکردهای پوشش، بحث زینت است. در شرع مقدس اسلام پوشش از این منظر مورد توجه قرار گرفته و اسلام به ظاهر مرد و زن مسلمان توجه زیادی نشان داده است. از سوی دیگر استانداردهای لازم پوشش زن و مرد در اسلام معرفی شده است اما جنبه های پوشش تابعی از شرایط زمانی و مکانی و قابل تغییر است بنابراین مردم مسلمان ایران نیز به تبع شرایط موجود زمانی و مکانی می توانند به تنوع رو آورند. آنچه امروز به معنای «مد» وجود دارد و تنوع زیادی از حیث رنگ و مدل برخوردار است، باید طبق شئونات اسلامی وارد جامعه شود. این کار باید توسط گروهی از متخصصان امر از جمله طراحان لباس صورت بگیرد تا شاهد تنوع در پوشش و در ارائه مدل های جدید پیشتاز باشیم. از این نظر تفاوت طراحان ما با طراحان خارجی در این است که آن ها استانداردی ندارند در حالی که ما استاندارد داریم و آن احکام شرع است. در این راه جامعه شناسان نیز باید همکاری نزدیکی با طراحان داشته باشند تا مخاطب شناسی کنند و تنوع رنگ و لباس را متناسب با شرایط فردی و اجتماعی اقشار مختلف ارائه دهند.
بر طبق مطالعه مردم شناسان در باب فرهنگ پوشش در سراسر ایران طی شش هزار سال گذشته مردم ایران هرگز پوشش های عریان و نیمه عریان نداشته اند و از این حیث، مردم شناسان منابعی بسیار غنی در مناطق مختلف برای الگو گرفتن و ایجاد تنوع در لباس دارند و می توانند کمک بزرگی برای طراحان لباس باشند.البته یکی از دلایل ناکامی ارائه پوشش متناسب و امروزی برای مردم، ارائه نکردن الگوهای مناسب در این زمینه است. ارائه یک قالب خاص برای همه، اشتباه بزرگی است زیرا همه طیف های جامعه قطعا در آن نمی گنجند و باید تمام سلیقه های اقشار مختلف را مورد توجه قرار داد و حجاب را طیف بندی و به عنوان مثال به شکل حجاب برتر، حجاب مطلوب و حجاب ایده آل مطرح و تعریف کرد.به عبارت دیگر ما باید حداقل استاندارد پوشش را مشخص کنیم و بعد افراد جامعه را آزاد بگذاریم تا نوع پوشش خود را انتخاب کنند، بنابراین باید تنوع در پوشش داشته باشیم تا دختر و پسر جوان مجبور به پوشیدن یک مدل لباس ثابت نباشند تا از آن دلزده شده و به سمت پوشیدن لباس های تقلیدی و اغلب ناهنجار بروند.
باتوجه به نقش اساسی و مهم خانواده که جوان در آن رشد و نمو کرده است و شخصیت و رفتارش در آن شکل گرفته و به طور مسلم مطابق تحقیقات بخشی از رفتار جوانان، تقلیدی است و نسل جدید، به نوعی تکرار نسل قبل است. وقتی والدین کمتر حجاب را رعایت کنند نمی توان از فرزندان توقع داشتن پوشش صحیح را داشته باشند.
مواردی که والدین اطلاعات کافی و یا توانایی آموزش جوان خود را ندارند، باید از مشاور استفاده کنند؛ تا با شیوه ها و روش های صحیح برخورد با جوان آشنا شوند و یا از طریق آموزش خانواده در انجمن اولیاء و مربیان مدارس که بستر مناسبی برای حل مشکلات جوانان است مسائل آنان مطرح شود تا والدین به همراه مربیان تلاش کنند جوان را به مسیر صحیح راهنمایی کنند. البته نتیجه حاصله همیشه قطعی نیست و نیاز به زمان دارد و نباید فراموش کرد در زمینه پوشش ،معلم نقش اساسی تری نسبت به پدر و مادر دارد، زیرا بحث پوشش از زمانی مطرح می شود که کودک از دوره پیش دبستانی وارد مدرسه می شود و در مجموع می توان گفت تاثیر این مهم را نباید دست کم گرفت.