در بحبوحه دیدارهای ژنو و دستاوردهای خیالی دوستان دیپلمات ما در آزادسازی صادرات پتروشیمی که اصلا تحریم هم نبود و به وجود آمدن گمانهزنیهایی در باره بهتر شدن وضعیت اقتصادی ایران از دروازههای بینالمللی کشور حالا خبری میرسد از رویترز که چقدر طرفداران ایرانی خودروهای آمریکایی در کشور زیادند و تبریز و منطقه آزاد ارس را به یکی از نمایشگاههای خودروهای آمریکایی تبدیل کردهاند.
منطقه آزاد ارس هشت سال پیش و در پی تفکرات منطقه آزادی، شکل گرفت. اکنون این منطقه به جولانگاه واردکنندگان خودروهای لوکس از دیگر کشورها و بهویژه از ایالات متحده تبدیل شده است. مردم تمایل بیشتری برای داشتن خودروهای آمریکایی دارند تا خودروهای شرقی و اروپایی، اما موضوع آنجایی پر رنگ میشود که اگر از قیمت این خودروها که برای جیب مردم بسیار گرانند، بگذریم، از تخریب محیط زیست و منابع کشور نمیتوان گذشت. خودروهایی با برندهای بسیار معروف مانند فورد، جی.ام.سی، شورلت، جنرال موتورز، دوج، کادیلاک و... یکی از اشتراکهای میان انواع مدلها در این برندها، موتور آنهاست که معمولا بین 2.4 تا 3.6 لیتر ظرفیت دارد، اما شاخصهای که نگران کننده است مقدار مصرف بنزین در این خودروها است. در ارزیابیهای انجام شده، میانگین مصرف بنزین این خودروها 12 لیتر در هر 100 کیلومتر برای پیمایش در شهر و در هشت تا 9 لیتر در هر 100 کیلومتر پیمایش در جاده است.
درست است که به این خودروها کارت سوخت تعلق نمیگیرد، اما قیمت بنزین هم قیمت واقعی خودش نیست، از این رو دارندگان این خودروها منابع سوختی کشور را -که در این شرایط تحریمی بهشدت به آن نیاز داریم- با قیمتی که معادل یک سوم قیمت جهانی آن است، در باک این خودروها میریزند و دود میکنند و به هوا میفرستند، اما این همه ماجرا نیست، بلکه آلودگی تولید شده به وسیله این خودروها نیز مد نظر است. مسلم است آلودگی ایجاد شده به وسیله این خودروها 2 برابر خودروی پژو 206 تولید شده در داخل است.
اینکه این خودروها به ایران راه پیدا کردهاند، فی نفسه بد نیست، اما گزارش رویترز، پنجرهای از طمع خودروسازان آمریکایی به بازار ایران باز میکند و طمع آمریکاییها را به علاقه ایرانیها تغییر میدهد تا ورود بی سر و صدای خودروهای پرمصرف آمریکایی به ایران را خواست مردم این سرزمین نشان دهد.
دقیقا همین اتفاق را پس از سقوط صدام، در عراق مشاهده کردیم. شاید ظهور بازارهای بکری مانند ایران و عراق یا افغانستان بتواند خودروسازان آمریکایی را از ورشکستگی اقتصادی نجات دهد و با مصرف محصولات بعضا بسیار معمولی آنها به دولت آمریکا کمک کند تا از دایگی خود در قبال غولهای سرمایهداری مرخص شود. از ابتدای وضع تحریمها به نظر میرسید که اروپاییها بهصورت جو زده، دنبالهرو اقدامهای آمریکا بودهاند و بازارهای خود را دو دستی به آمریکا تقدیم کردهاند، اما اکنون بسیار واضح است که اروپا در مسئله ایران از آمریکا رودست بدی خورده است. پسندیده است که مسئولان از هماکنون که هنوز این خودروها پا را از عرصه منطقه آزاد بیرون نگذاشتهاند، به فکر باشند که واردات این گونه خودروها به کشور موجب از بین رفتن و تلف شدن منابع سوختی و مالی میشود و همچنین همه تلاشها برای احیای هوای پاک را ابتر خواهد کرد.