چهار قطع‌کننده بزرگ
آخوند ملا حسینقلی همدانی در یکی از دستورالعمل‌های پرمحتوا و ارزنده‌اش به مرحوم سیدعلی آقای ایروانی این گونه می‌نویسد: جناب آقا! الحذر، الحذر، من قواطع الاربعه: کثره الکلام، کثره الطعام، کثره المنام، کثره المجالسه مع الأنام و علیک بتقلیبها و تبدیلها بذکر الله الملک العلام فی اللیالی و الایام. یعنی بر حذر باش از چهار قطع‌کننده که جلوی پیشرفتت را می‌گیرد: زیادگفتن، زیادخوردن، زیادخوابیدن و نشست و برخاست بیش از حد با مردم و بر تو باد که آنها را تغییر بدهی و به ذکر خدای تعالی در شب‌ها و روزها تبدیل نمایی.
حفظ‌شدنی بدون زحمت!
آیت‌الله سیدعلی آقا قاضی طباطبایی(ره): اگر انسان ولو به زحمت و با اجبار نماز خود را حفظ نمود، همه چیز او حفظ می‌شود؛ اما این حفظ‌شدن همه چیز بدون این است که زحمتی بکشد. یعنی تنها کافی است انسان برای حفظ نماز خود سختی بکشد و در این صورت سایر چیزهای او بدون زحمت محفوظ می‌ماند.
راهی به سوی خدا
آیت‌الله حسنعلی نخودکی(ره):شبانه روز پنج مرتبه به حضور حق و هر مرتبه دو بار «اهدنا الصراط» گویاییم و حضرت حق 124 هزار پیغمبر داشته که شاید در مقابل هر نبی لااقل ده ولی بوده است و همه آنها برای هدایت طریق آمده‌اند. پیغمبری در مناجات عرض کرد:«ربّ این الطریق الیک» یعنی:«پروردگارا! راه سوی تو کدام است؟» خطاب رسید: «دع نفسک و تعل» یعنی: «نفس خویش را رها کن و بیا!»
چو برخیزد ز پشت کثرت غیر
تو را مسجد نماید صورت دیر
عزیز من به هر حالت که هستی
خلاف نفس کافر کن که رستی
چهار راه تکامل
شیخ رجبعلی خیاط: به نظر حقیر، اگر کسی طالب راه نجات باشد و بخواهد به کمال واقعی برسد و از معانی توحید بهره ببرد، باید به چهار چیز تمسک جوید:اول: حضور دائم؛ دوم: توسل به اهل بیت؛ سوم: گدایی شب‌ها؛ چهارم: احسان به خلق.
چرا سخن پیغمبر(ص) در ابوجهل اثر نکرد
آیت‌الله بهجت(ره): معرفه اللّه، اعظم العبادات است و همه تکالیف مقدمه معرفت خدا هستند؛ ولی معرفت خدا واجب و مطلوب نفسی است. اگر کسی اهلیت داشته باشد، یعنی طالب معرفت باشد و در طلب، جدیت و خلوص داشته باشد، در و دیوار به اذن اللّه معلمش خواهند بود وگرنه سخن پیغمبر(ص) هم در او اثر نخواهد کرد، چنان که در ابوجهل اثر نکرد!
سیری از محاسبه تا فتوح
علامه حسن‌زاده آملی می‌فرماید:
غلام همت آنم که زیر چرخ کبود / ز هرچه رنگ تعلق پذیرد آزاد است
ای عزیز! مهم‌ترین ذکر، مراقبت است که مقام عندیت است و مصاحبت با حق تعالی. همنشین خو می‌گیرد و بدان شناخته می‌شود و به قول فصیح لبید بن ربیعه صحابی: «والمرء یصلحه القرین الصالح.» (همنشین صالح موجب اصلاح انسان خواهد شد) عزیزان! خودتان را حساب کنید تا مصداق «یَدْخُلُونَ الْجَنَّهَ یُرْزَقُونَ فِیهَا بِغَیْرِ حِسَابٍ» (آیه 40 سوره غافر) باشید، از بدی‌ها استغفار کنید و از خوبی‌ها حمد کنید که محاسبه، مراقبه می‌آورد و مراقبه، حضور و حضور، فتوح به‌دنبال دارد!
ادب دعاکردن
آیت‌الله جوادی آملی: انسان هرچه دعا را آهسته‌تر بخواند، ادب دعا را بهتر رعایت کرده است. سعی کند تنها برای خود دعا نکند و پیشنهاد ندهد که خدایا به من این یا آن را بده ؛ بلکه برای همه طلب خیر و عافیت نماید . چنانکه قرآن ادب دعاکردن و نوع آن را چنین بیان می‌کند: «ربنا آتنا فی الدنیا حسنه و فی الآخره حسنه» ، پروردگارا در دنیا به ما نیکی و در آخرت نیکی عطا کن.
