اندیشه

نکته مهم درباره خمس وام‌های قرض الحسنه خانگی

آنچه را که افراد به صندوق می‌‏پردازند، اگر از درآمد سالانه‌شان در بین سال باشد، هر آنچه را که هر یک از افراد در نوبت خود از صندوق دریافت می‌‏ نماید تا در مخارج سال صرف کند اگر مقداری از آن قرض از صندوق و مقداری معادل مبالغی باشد که از منافع‌‌ همان سال به صندوق پرداخته است، خمس ندارد، ولی اگر از منافع سال قبل باشد، باید خمس آنچه را که از منافع سال قبل است، بپردازد، و اگر از منافع هر دو سال باشد، منفعت هر سالی حکم خاص خود را دارد.
یکی از احکام مورد ابتلای اغلب خانوادهها بحث خمس وامهای قرض الحسنه خانگی است. چند نکته مختصر ولی مهم در خصوص این صندوقها وجود دارد که بعضا از آن غفلت میشود.

در رساله اجوبه الاستفتاءات حضرت آیت الله العظمی خامنهای در این رابطه آمده است:

«آنچه را که افراد به صندوق می‏پردازند، اگر از درآمد سالانهشان در بین سال باشد، هر آنچه را که هر یک از افراد در نوبت خود از صندوق دریافت می‏ نماید تا در مخارج سال صرف کند اگر مقداری از آن قرض از صندوق و مقداری معادل مبالغی باشد که از منافع‌‌ همان سال به صندوق پرداخته است، خمس ندارد، ولی اگر از منافع سال قبل باشد، باید خمس آنچه را که از منافع سال قبل است، بپردازد، و اگر از منافع هر دو سال باشد، منفعت هر سالی حکم خاص خود را دارد.»

برای فهم بهتر و سادهتر مسئله فوق توجه به نکات زیر ضروری است: - مطابق فتوای فوق موضوع چند حالت دارد. اول اینکه سال خمسی فردی مثلا اول فروردین است و از انتهای فروردین شروع به پرداخت اقساط میکند و تا قبل از یک فروردین سال بعد وام را دریافت و خرج مینماید. این شخص خمسی بر گردنش نیست. - حال اگر‌‌ همان فرد (با سال خمسی اول فروردین) از مهرماه شروع به پرداخت اقساط نماید و مثلا اردیبهشت سال بعد قرعه وام به نامش در بیاید. این شخص باید خمس آن مقدار اقساط که از منافع سال خمسی قبلی پرداخت کرده و الان وامش را گرفته بپردازد. یعنی چه؟ یعنی در مثال بالا فرد از مهر تا اسفند ۶ قسط پنجاه هزار تومانی (جمعا سیصد هزار تومان) داده و باید خمسش را (۶۰ هزار تومان) بدهد ولی چون هنگام سررسید سال خمسی نمیتواند پول را دریافت کند و نوبت وامش نشده لذا هر وقت وام را گرفت مبلغ خمس بر عهده اوست. یادمان باشد یک فرد نمیتواند چند سال خمسی داشته باشد مثلا برای این وام از مهرماه سال خمسی بگذارد و برای سایر امور از فروردین. علت تفاوت در حکم خمس اقساط وام خانگی و وام بانکی در این است که در وام خانگی ابتدا پرداخت اقساط آغاز میشود و بعد وام دریافت میشود ولی در وامهای بانکی موضوع به عکس است. توجه به این نکته ساده در محاسبه سالهای خمسی بسیار ضروری است.

https://shoma-weekly.ir/7YnjYN