او بعدها به مرتبه ای رسید که رسول الله او را "منا أهل البیت" خواندند. و در روایات آمده که ایمان 10 پله دارد که تنها کسی که از اصحاب به پله دهم نائل شده و اسم اعظم میدانست سلمان فارسی است. اما او چه کرد که در شأن نزول چندین آیه و در متن چندین روایت مورد مدح خدا و ائمه قرار گرفت و چنین مدالهای ارزشمندی دریافت نمود؟ در این مجال اشاره ای هرچند بسیار کوتاه به برخی ویژگیهای او خواهیم انداخت.
طهارت نفس
عارف شهیر محی الدین بن عربی، در شرح سخن پیامبر اکرم (ص) می گوید: "پیوند سلمان به اهل بیت در این عبارت، بیانگر گواهی رسول خدا(ص) به مقام عالی، طهارت و سلامت نفس سلمان است؛ زیرا منظور از اینکه سلمان از اهل بیت است، پیوند نسبی نیست؛ این پیوند بر اساس صفات عالی انسانی است." (شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 18، ص 36)
سلامت نفس و ایمان سلمان بقدری بود که جابر از پیامبر نقل میکند که:" همانا اشتیاق بهشت به سلمان بیش از اشتیاق سلمان به بهشت است!" و این خود، تعریفی عجیب است که حتی فهم لغوی آن هم برای امثال ما مشکل است چه رسد به درک آن!
دانشمند بصیر
ویژگی دیگر او، علم فراگیر در کنار بصیرت و تیزبینی و فهم دقیق مسائل بود. او با وجود علم فراوانش هرگز خودش را از دیگران برتر نمیدانست و مقام و مرتبتی برای خویش متصور نبود. حجم و عمق علم سلمان قابل تصور برای دیگران نبود تا آنجا که امام صادق (ع) میفرمودند: "رسول خدا(ص) و علی(ع) اسراری را که دیگران قدرت تحمل آن را نداشتند به سلمان می گفتند و او را لایق نگهداری علم مخزون و اسرار می دانستند." او علم منایا و بلایا یعنی آگاهی از اخبار و حوادث آینده را از مولایش فراگرفته بود. میزان فقاهتش به قدری بود که رئیس مکتب تشیع، او را فقیه ترین فرد در اسلام و پیامبر او را دریای لایتناهی برشمردند.
ماجرای پیشنهاد حفر خندق نیز نشان از دانش او بر سایر علوم و فنون دارد. ضمن اینکه در جنگ طائف نیز طرح ساختن «منجنیق » برای درهم کوبیدن قلعه های مشرکان از ابتکارات منسوب به این مرد بزرگ است. خودش میگفت اگر آنچه را میدانم بازگو کنم حکم به جنونم میکنند! (رجال کشی، ص 20)
ولایت پذیری و ولایت مداری سلمان
هرچه نسبت به دنیا بی تفاوت بود نسبت به دینش متعصب و هشیار و جدی بود. در تبعیت از امامش لحظه ای درنگ نکرد و هرگز -با وجود علم سرشار خود- در برابر، امر امامش ذره ای تردید در دلش وارد نشد. حق را در هر شرایطی بهزبان میآورد. در دعوت مسلمین به امامت امیرالمومنین کوتاهی ننمود.
نکته پایانی اینکه سلمان را میتوان حلقه اتصال تمدن ایرانی و اسلامی دانست که یکتنه توانست فرهنگ کهن ایرانی را با فرهنگ ناب و غنی اسلامی تلفیق کند و بذر محبت و ولایت علوی را در دل و جان ایرانیان افکند. سلام خدا بر این عالم زاهد و فقیه بصیر باد.
از شخصیتهای تاریخی ایران زمین که حلقه وصل و نماد پیوند فرهنگ و تمدن ایرانی پیش از اسلام با فرهنگ اسلامی است، سلمان فارسی است.
