
جایزالتقلید را معرفی نمودند. نهاد مرجعیت یکى از نهادهاى مهم و حساس جامعه دینى به ویژه شیعه است. گرچه نقش و اهمیت پیدا کردن مرجعیت در تاریخ تشیع در مسیرى پر فراز و نشیب شکل گرفته و رفته رفته جایگاه و موقعیت علمى، فرهنگى و سیاسى پیدا نموده، اما در دو سه قرن اخیر به گونه اى تثبیت شده و از موقعیت حساس و مؤثرى برخوردار گردیده که بى نیاز از توضیح است. مرجعیت تاکنون مرزبان معنویات و بارورى اندیشههاى دینى و پشتیبان هویت و فرهنگ تشیع بوده است؛ چنان که مرجعیت شیعه کانون مبارزات و مجاهدات ضد استعمارى و ضد استبدادى و ملجأى آرام بخش و پناهگاهى استوار براى مردم و نگهبان ارزشها و عامل پیوستگى و وابستگى و یکپارچگى یافتن شیعه بوده است.
البته ناگفته پیدا است که امروز نقش مرجعیت تفاوتهای بسیاری با گذشته نموده است. اگر تا دیروز به دلیل نبودن حکومت اسلامی فتوای مرجع تقلید فقط در حوزه مسائل مبتلا به فردی شنیده میشد اما امروز به برکت انقلاب اسلامی و به علت بالا رفتن سطح فهم مخاطبین و همچنین به روز شدن شبهات و وجود ابزارهای رسانه جمعی فتوای مراجع کارکردهای بیشتر، مهمتر و صد البته حساس تری پیدا کرده است. اگر دیروز فتوای مرجع تقلید را فقط مقلدین او آن هم با فاصله زمانی زیادی میشنیدند اما امروز فتوای مراجع گاهی لحظاتی پس از اعلام در رسانههای خارج از کشور به انتشار میرسد. امروز فتوای یک مرجع موجب بسیج نیروهای مردمی شیعه و سنی برای مقابله با دشمنی میشود که ارتش در رویارویی با آن توان کافی ندارد. از طرفی مسائل فقهی نیز از حالت تک بُعدی یعنی فقط فقهی بودن خارج شدهاند و چه بسا فقیه نیاز داشته باشد قبل از افتا، نظر متخصصین برخی از علوم و فنون دیگر را جویا شود و سپس فتوای خود را با لحاظ آن نکات صادر نماید. در غیر این صورت این امکان وجود دارد که فتوا از جامعیت لازم برخوردار نباشد. یا حتی چه بسا عدهای با جوسازی بتوانند سیر صدور فتوا را تحت تاثیر فضایی که مد نظرشان است تغییر دهند.
پی بردهاند و گاهی در امور سیاسی و مقابله با استکبار پشت سر مرجعیت شیعی حرکت مینمایند.