نامی که برای تمامی کارشناسان و فعالان اقتصادی به‌صورت طبیعی وجه اقتصادیش بیشتر بود و دل‌های بسیاری را امیدوار کرد که شاید با تأکید رهبر معظم انقلاب گره‌های کور اقتصاد ایران که چند سالی رکود همراه با تورم بسیار بالا را تجربه می‌کند و رشد اقتصادیش دیگر از نفس‌افتاده و اعداد منفی را به دوش می‌کشد، باز شود. سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی اگرچه مختص به سال جاری نبود و نزدیک به یک دهه از منظر رهبر انقلاب و نگاه دور اندیشانه ایشان باید مقدمات آن در سال‌های قبل فراهم می‌شد؛ ولی تأکید ایشان بر اقتصاد مقاومتی در این سال و اصرار بر اتکای هرچه بیشتر بر توان داخلی نام‌گذاری این سال را شاید بیش از پیش متمایز می‌کرد.

اقتصادی که می‌بایست خیلی پیش از این وابستگی‌‌اش به دلارهای نفتی کاهش می‌یافت که نیافت و امروز بیشتر از هر زمان دیگری هشدارهای ایشان برای حرکت در این مسیر برای همگان به‌ویژه دولتمردان و تمامی مسئولان روشن شده است. روزهایی که رؤیای شیرین نفت 100 دلاری جایش را با کابوس قیمت‌های ناچیز و بسیار اندک عوض کرده و درآمد کشور نیز از این رهگذر کاهش چشمگیری یافته است.

اینکه بعد از گذشت بیش از 10 ماه از این سال به چه میزان شعار سال به‌ویژه در بخش اقتصاد تحقق یافته و حرکت در مسیر اقتصاد مقاومتی آغاز شده است یا خیر، موضوعی است که به‌تدریج باید تمامی مسئولان در تمامی نهادها و مسئولان اجرایی و تصمیم‌گیرندگان در قوه مقننه و قضائیه به آن پاسخ دهند.

اقتصاد مقاومتی ضرورت است نه انتخاب

پاسخ به این پرسش و اینکه دولت در این امر به چه میزان موفق بوده، در منظر کارشناسان و اقتصاد دانان متفاوت است. آنچنان که کریم زاهدی پژوهشگر اقتصادی در این رابطه معتقد است: اقتصاد مقاومتی و شعار سال با توجه به جمیع جهات و شرایطی که در آن قرار داریم دیگر برای کشور و مسئولان نه یک انتخاب که ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.وی تأکید می‌کند: اقتصاد مقاومتی همان‌طور که رهبر معظم انقلاب بارها بر آن تأکید کرده تنها مختص به سال جاری نیست و باید به‌عنوان استراتژی و به‌صورت بلند‌مدت به آن نگریسته شود و در محدوده زمانی حداقل 10 ساله برای آن برنامه‌ریزی کنیم. بنابراین تمامی فعالیت‌هایی که در سال جاری در این چارچوب انجام شده است تنها مقدمات این حرکت عظیم بوده و نمی‌توان به‌راحتی در رابطه با نتایج آن اظهار نظر کرد.این پژوهشگر اقتصادی در رابطه با اقدامات انجام‌شده در این زمینه نیز گفت: اگرچه اقدامات مناسبی در 10 ماه گذشته از سوی دولت و نهادهای دیگر انجام شده است؛ ولی این اقدامات آن چنان که باید مطلوب نبوده و با نقطه ایده آل فاصله بسیاری دارد. فعالیت‌های زیربنایی به‌ویژه در رابطه با اصلاح الگوی مصرف در کشور آنچنان که باید از سوی مسئولان و متولیان امر انجام نشده است و ایران همچنان در بسیاری از شاخص‌های مصرف در رتبه‌های غیر قابل قبولی قرار دارد که نمونه واضح و بارز آن را می‌توان در بخش انرژی مشاهده کرد. اینکه دولت برای اصلاح این موضوع بسیار مهم همچنان سیاست‌های ناصحیح و ناکارآمد را اجرا می‌کند به‌خوبی نشان‌دهنده عدم توجه به اقدامات زیربنایی در این زمینه است. برای نمونه افزایش قیمت‌ها برای کاهش مصرف و اصلاح الگو مصرف مردم سیاستی غلط و ناکارآمد است که متأسفانه هنوز هم از سوی دولت در بسیاری از امور دنبال می‌شود.

اقتصاد مقاومتی مهم‌ترین شاخص موفقیت و عدم موفقیت دولت در تحقق شعار سال

مرتضی غضنفر نژاد؛ اما در رابطه با تحقق شعار سال در حوزه اقتصاد نظر دیگری دارد. وی معتقد است مهم‌ترین شاخص در رابطه با میزان موفقیت دولت در تحقق شعار سال 93 میزان موفقیت دولت در آماده‌کردن بستر اجرای هرچه بهتر اقتصاد مقاومتی است.

این کارشناس اقتصاد معتقد است: به‌نظر می‌رسد بعد از گذشت 10 ماه از سال هنوز اجماعی در میان مسئولان در رابطه با تعریف اقتصاد مقاومتی ایجاد نشده است. اینکه اقتصاد مقاومتی چه تعریفی دارد، شاخص‌های آن چیست و راه تحقق آن کدام است، موضوعی بوده که هرکسی براساس ظن و گمان خود تعریفی از آن ارائه می‌دهد. به‌عنوان مثال عده‌ای اقتصاد مقاومتی را تنها در صنعت نفت خلاصه می‌کنند و عده‌ای دیگر این اقتصاد را اقتصادی ریاضتی براساس تعاریف کلاسیک علم اقتصاد تحلیل می‌کنند.

غضنفرنژاد با اشاره به وضعیت بازار سرمایه و رکود حاکم در بخش صنعت و تولید تأکید می‌کند: وضعیت کنونی اقتصاد کشور فاصله بسیار زیادی با شعار سال و اقتصاد مقاومتی دارد و اگر کاهش چشمگیر قیمت نفت و درآمدهای نفتی را نیز به آن اضافه کنیم، باید قبول کنیم که اقدامات مناسبی برای این امر انجام نشده یا شاید هنوز اقدامات انجام‌شده به نتیجه نرسیده است.وی همچنین حرکت دولت در مسیر کاهش وابستگی بودجه سال آینده به درآمدهای نفتی و اصلاح نظام مالیاتی و افزایش درآمدهای مالیاتی دولت را نکته مثبت اقدامات دولت در 10 ماه گذشته می‌داند و معتقد است: یکی از شاه کلید‌های اساسی اقتصاد مقاومتی رهایی از وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی است که این امر باید به‌عنوان اصل غیر قابل تغییر در سیاست‌های دولت باقی بماند و تنها مختص به سال جاری و به دلیل افت چشمگیر درآمدهای نفتی نباشد.