اندیشه

لبخند دیپلماتیک در ژنو؛ خروش اقتصادی در تهران

تیم دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران پس از یک ماراتن سخت و نفس‌گیر، سرانجام در هفته گذشته در ژنو توانست به توافق اولیه با 6 کشور موسوم به ۱+۵ دست یابد. توافقی که به موجب آن پتروشیمی، صنعت هواپیما، خودرو، طلا و بیمه کشتیرانی برای صادرات محصولات از تحریم‌ها خارج شده است.
سیدرضا میراحمدی- تیم دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران پس از یک ماراتن سخت و نفسگیر، سرانجام در هفته گذشته در ژنو توانست به توافق اولیه با 6 کشور موسوم به ۱+۵ دست یابد. توافقی که به موجب آن پتروشیمی، صنعت هواپیما، خودرو، طلا و بیمه کشتیرانی برای صادرات محصولات از تحریمها خارج شده است.

همچنین مقداری از اعتبارهای بلوکه شده نیز به کشور بازمیگردد. با توجه به وابستگی شدید ایران به درآمدهای نفتی، کاهش تحریم نفت و پتروشیمی به همراه لغو تحریمهای بیمه کشتیرانی، بهطور قطع در افزایش درآمدهای کشور و رونق اقتصادی اثرگذار خواهد بود. البته هنوز لغو این تحریمها اجرایی نشده است، اما در طول یک هفته گذشته، اثرهای روانی حاصل از این توافق در اقتصاد کشور را شاهد بودیم. اینکه این مذاکرهها و توافقهای پیش روی آن در آینده چه اثری بر بخشهای مختلف اقتصاد کشور خواهد گذاشت، را در ادامه بررسی میکنیم.

بازار ارز و سکه

این روزها که بیثباتی بازار و تلاطم و نوسانهای نرخ ارز، بهای طلا و سایر شاخصهای اقتصادی روز بازار ایران فکر و ذکر مردم کوچه و بازار شده بود و با هر خبر و شایعه ریز و درشت تحریمها و تهدیدها بازار دستخوش افت و خیز کاذب میشد، انتظار اینکه خبر موفقیت تیم ایرانی، بازار ارز و سکه را تکانی داده باشد، انتظار زیادی نیست. بازار ارز و سکه نخستین بازاری بود که به توافقهای ژنو واکنش نشان داد، به طوری که تا پایان هفته گذشته بهای سکه با کاهش چشمگیری به قیمت ۸۶۱ هزار تومان و دلار نیز با قیمت ۲۹۶۵ تومان معامله شد. البته با توجه به سیاست بانک مرکزی در بالا نگه داشتن نرخ ارز و همچنین مشکلات زیادی که برای شرکتهای تولیدکننده و صادرکننده در پی کاهش نرخ ارز به وجود میآید، انتظار زیادی برای کاهش بیشتر نرخ ارز در بازار نیست. بانک مرکزی نیز با افزایش نرخ ارز اتاق مبادلهای در هفته گذشته، به نوعی مخالفت خود را با کاهش بیش از این نرخ ارز اعلام کرد.

بازار سرمایه و بورس

خبر توافقهای ژنو توانست بازار بورس را نیز با استقبال زیادی روبهرو کند. شاخص کل بورس در پایان هفته گذشته توانست رکورد بیسابقه ۸۲ هزار واحدی را پشت سر بگذارد و حجم زیادی از نقدینگی را به خود جذب کند. شرکتهای پتروشیمی، خودرو و بانکی که پیش از این به دلیل تحریمها با مشکل درآمد و کاهش ارزش سهام روبهرو بودند، هفته گذشته با بیشترین استقبال همراه بودند. انتظار میرود با لغو تحریمها و افزایش صادرات و همچنین کاهش هزینههای ناشی از نقل و انتقالات ارز، افزایش درآمد شرکتهای داخلی و به دنبال آن رونق بازار سرمایه در کشور را شاهد باشیم.

بازار خودرو

لغو تحریم صنعت خودرو بخشی از تفاهم اخیر ایران با تروئیکای ۱+۵ در ژنو بود. رکود خرید و فروش در بازار خودرو و گرانی نرخها در این بازار آنقدر زیاد است که حتی نتیجههای مذاکرههای ژنو نیز نتوانست این بازار را به واکنش وا دارد.

هماکنون قیمت خودرو در بازار بالاتر از توان خرید بیشتر مردم است و همین مسئله موجب رکود در بازار شده است. طبق تفاهمنامه ژنو، تحریم صنعت خودرو لغو خواهد شد، اما ۲ مشکل نقل و انتقال ارز و نقدینگی همچنان باقی است. اگر در ۶ ماه آینده توافق بزرگتری شود و تحریم نفت و بانک مرکزی لغو شود، میتوان امیدوار بود که ظرف یک سال وضعیت تولید خودرو بهصورت چشمگیری بهبود یابد. البته هفته گذشته در بخش خودرو اتفاق جالبی هم افتاد. مدیران صنعت خودروسازی کشور که تا پیش از این، دلیل افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی قیمت خودروهای داخلی را تحریم این صنعت میخواندند و خواهان افزایش بیشتر قیمت خودرو بودند، در واکنش به توافقهای ژنو و لغو تحریم صنعت خودرو بیان کردند که تحریمها تنها ۳۰ درصد بر قیمت خودرو اثر داشته است و این توافقها تأثیر چندانی بر قیمت خودرو نخواهد گذاشت.

بازار مسکن

از آغاز امسال تاکنون بازار مسکن همچنان در رکود به سر میبرد و تا پیش از مذاکرههای ژنو نیز سیر نزولی قیمت مسکن را شاهد بودیم، به طوری که در یکی ۲ ماه اخیر قیمت مسکن بهطور میانگین ۱۰ درصد کاهش داشته است. البته با توجه به اینکه بیش از ۹۰ درصد مصالح ساختمانی و لوازم آن در داخل کشور تولید میشود و ۱۰ درصد باقیمانده نیز جزو کالاهای لوکس و تزئینی به شمار میرود که وارد نشدن آن اثر چندانی بر قیمت مسکن ندارد، میتوان گفت که بازار مسکن به هیچ وجه بهطور مستقیم از تحریمها و لغو آنها تأثیرپذیر نیست.

اما با توجه به اینکه برطرف شدن تحریمها بر بازارهای موازی مسکن همچون بازار ارز و سکه و بازار بورس تأثیر مستقیم دارد، بهطور قطع میتواند اثر غیرمستقیمی بر بازار مسکن داشته باشد. بر اساس رابطهای که میان بورس و بازار مسکن در ارتباط با جذب نقدینگیهای سرگردان یا تقاضای سرمایه با یکدیگر، وجود دارد، زمانی که شاخص بورس تحت تأثیر این گونه تحولها، سیر افزایشی داشته باشد، تقاضاهای سرمایهای یا سوداگرانه از بازارهای رقیب از جمله مسکن را به خود جذب میکند و به این ترتیب زمینه افزایش قیمت مسکن تا حدود زیادی تضعیف میشود.

از طرفی در سالهای اخیر ابهامهایی درباره آینده سیاسی و اقتصادی کشور موجب شد که مالکان، بخش زیادی از آپارتمانهای نوساز و اضافه خود را نگهداری کنند، اما اکنون با روشن شدن بخشی از مسیر آینده، این گروه، به عرضه واحدهای خود در بازار ترغیب خواهند شد، بنابراین عرضه واحدهای نوساز و تهنشین شده به بازار معاملههای مسکن، موجب افزایش عرضه میشود و بازار مسکن را تحت تأثیر تحولهای مثبت پیش رو قرار خواهد داد.

https://shoma-weekly.ir/HHw0GY