چه عناصری را می‌توان به عنوان شاخص برادر و خواهر نمونه در زندگی امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) مشاهده کرد؟
حضرت رضا(ع)25 سال، تنها فرزند نجمه خاتون بود و پس از این مدت خداوند حضرت معصومه را که به نوعی هم طراز با امام هشتم بود به ایشان بخشید و این موضوع باعث شد تا صمیمانه‌ترین عواطف امام نصیب یگانه خواهرش شود به عبارت دیگر بین حضرت معصومه(س) و برادرش امام رضا(ع) عواطف سرشار و محبت شگفت‌انگیزی برقرار بود؛ به طور مثال هنگامی که مرد نصرانی از حضرت معصومه پرسید: شما که هستید؟ حضرت معصومه(س) فرمود: «من معصومه، خواهر امام رضا(ع) هستم»؛ این تعبیر، از محبت و شناخت سرشار آن حضرت به برادر بزرگوارش سرچشمه می‌گیرد و این حقیقت را آشکار می‌کند که این بانو وجود خود را مجزا از وجود برادر نمی‌بیند، از طرف دیگر امام رضا(ع) به خواهر گرامی‌اش لقب معصومه را داد که در روایت آمده، حضرت علی بن‌موسی‌الرضا فرمود: «من زار المعصومه بقم کمن زارنی»؛ هرکس معصومه(س) را در قم زیارت کند، مثل کسی است که مرا زیارت کرده است. این محبت دوسویه، ناشی از حب ذاتی و شناخت جایگاه متقابل خواهر از برادر و برادر از ایشان است.
به عقیده شما عبارتی که در زیارت‌نامه حضرت از زبان امام رضا ذکر شده نشانه چیست؟
در زیارت‌نامه حضرت معصومه(س) می‌خوانیم: «یا فاطمه اشفعی لی فی الجنه فان لک عند الله شأناً من الشأن» این امر در مورد ایشان به همین سادگی بیان نشده است و ایشان مدارج قرب و کمال را طی کردند که در زیارت‌نامه ایشان که خود امام رضا(ع) آن را تعلیم می‌دهند، چنین عنوانی ذکر می‌شود، حضرت معصومه(س) محبت واقعی و کامل به امام خود یعنی امام رضا(ع) داشت و متقابلا امام رضا(ع) هم ایشان را دوست می‌داشت.
برمبنای ارتباط عمیق عاطفی میان این دو بزرگوار، موضوع هجرت به ایران چگونه تعبیر و تفسیر می‌شود؟
یک سال بعد از هجرت امام رضا(ع)، حضرت معصومه(س) به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و پیام ولایت و به اذن امام رضا(ع) به همراه جمعی از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد که در هر شهر و محلى مورد استقبال مردم قرار می‌گرفت؛ اما مقدر این بود که سفر ایشان به دیدار برادر منتهی نشود و ایشان بدون دیدار با برادر به قم آمدند. در طول این سفر و در شهر قم، آن حضرت نیز مانند خود حضرت زینب(س)، پیام مظلومیت و غربت برادر گرامیشان را به مردم مؤمن و مسلمان مى‌رساند و مخالفت خود و اهل بیت(ع) را با حکومت آل‌عباس اظهار مى‌کرد. به عبارت بهتر امام رضا(ع) جغرافیای عالم تشیع را از مدینه به ایران منتقل کرده بود و سبب شده بود تا تفرقه و انشقاقی که بین شیعیان وجود داشت، خاتمه یابد. مکتب فکری که شیعیان در آن دوره داشتند و به دست امام باقر و امام صادق علیهم السلام شکل گرفته بود، با هجرت امام رضا(ع) ترویج شد و حضرت معصومه(س) نسبت به امام زمان خویش که برادر بزرگوارشان امام رضا(ع) بودند، تولای تام داشتند. چنین هجرتی باعث تحولات بسیاری از لحاظ تاریخی شد که آثار بسیاری برای تشیع به همراه داشت و همچنان دارد و مسلما اتفاقی و بدون برنامه نبود. در عملکرد هجرت ایشان به ایران به تبع برادر بزرگوارشان امام رضا(ع) بر مبنای اجتماعی و تاریخی اهدافی از قبیل جهت شوق دیدار برادر، تبعیت از ایشان و رسواکردن دستگاه بنی عباس، تثبیت و گسترش پایگاه تشیع را می‌توان ذکر کرد بعدها با بررسی کارکرد حضور حرم حضرت در قم به اهمیت تصمیم حیاتی این خواهر و برادر بزرگوار پی می‌بریم.
به عنوان سخن پایانی، چه ویژگی برجسته‌ای در حضرت معصومه باعث توجه همگان به ایشان شده است؟