از وقتی رسانه‌ها در امتداد زندگی اجتماعی افراد قرار گرفتند و به مرور زمان حضورشان تبدیل به یک نیاز در بین افراد جامعه شد، ناخودآگاه در بسیاری از امور دخیل شدند و به مرور زمان این مسئله تبدیل به دخالت و تصمیم سازی در زندگی‌های فردی و اجتماعی شد، اما در میان تمام رسانه‌های تصویر و شنیداری تلویزیون به دلیل فراگیری و عمومیتی که در قیاس با سایر رسانه‌ها دارد به شکل نامحسوس‌تری وارد محیط زندگی خانواده‌ها شده است و در این راه توانسته است بر بسیاری از آرا و افکار مسلط شود.
الهام آذر- از وقتی رسانه‌ها در امتداد زندگی اجتماعی افراد قرار گرفتند و به مرور زمان حضورشان تبدیل به یک نیاز در بین افراد جامعه شد، ناخودآگاه در بسیاری از امور دخیل شدند و به مرور زمان این مسئله تبدیل به دخالت و تصمیم سازی در زندگی‌های فردی و اجتماعی شد، اما در میان تمام رسانه‌های تصویر و شنیداری تلویزیون به دلیل فراگیری و عمومیتی که در قیاس با سایر رسانه‌ها دارد به شکل نامحسوس‌تری وارد محیط زندگی خانواده‌ها شده است و در این راه توانسته است بر بسیاری از آرا و افکار مسلط شود. در این میان زنان از یک سو به دلیل علاقه و کششی که به تماشای تلویزیون دارند و از سوی دیگر به خاطر آزاد بودن وقتشان در قیاس با مردان بیشتر وقت خود را صرف تماشای جادوی قرن می‌کنند و اصلا به همین خاطر است که اغلب برنامه‌هایی که در ساعات میانی روز توسط صدا وسیما پخش می‌شود مختص زنان و خانواده است و به همین دلیل است که ماهواره‌ها هم نوک پیکان هجمه‌های خود را ابتدا به سمت زن و سپس خانواده می‌گیرند و در این میان به دلیل اینکه افراد جامعه کمتر به سمت برنامه‌هایی می‌روند که مستقیما جنبه ارشادی دارند و ترجیح آن‌ها نسبت به بعد سرگرم کنندگی رسانه است، برنامه سازان ما نیز بیشتر به اصل سرگرمی در برنامه‌های تولیدی خود می‌پردازند و در بین این سرگرمی‌ها آن‌چه بیشتر مورد آسیب قرار می‌گیرد تغییر در سبک زندگی است، تغییری که از روابط خانوادگی و گاهی حتی آداب معاشرت اجتماعی ما را شامل می‌شود.
البته در این تغییر تنها برنامه سازان مقصر نیستند، بلکه مجموعه صدا و سیما به عنوان یک خانواده بزرگ در این مقوله دخیل است. اما در این روند تدریجی تحول، جایگاه زنان آنجا دستخوش تغییر سبک زندگی می‌شود که اکثر آن‌ها بینندگان پروپاقرص سریال‌هایی هستند که به جای تاکید بر روابط خانوادگی و اهمیت آن در جامعه دینی به اموری دیگر می‌پردازد و گاهی به شکلی مستقیم مانند نمایش خانه‌های مجلل با چیدمان‌های آن چنانی در ضمیر ناخودآگاه کدبانوی خانه ایرانی خالق تصویری نادرست از زندگی ساده و در کمال آرامش می‌شود، گاهی نیز تبلیغات به این روند دامن می‌زنند، تبلیغات در رسانه همیشه با فکر و ایده‌هایی باعث جذب مخاطب به خرید محصول مورد تبلیغ می‌شوند، یک نگاه به حجم تبلیغاتی که رسانه اقدام به پخش آن می‌کند، نشان می‌دهد که در جهت نمایش فرهنگ مصرفی بیش از فرهنگ و سبک زندگی ایرانی و اسلامی گام برداشته شده است و مخاطب اول خرید این محصولات زنانی بوده‌اند که به خاطر عنصر تاثیر تبلیغ به سمت زندگی مصرفی خارج از حد متعارف کشیده شده‌اند، البته نباید از انصاف هم گذشت چراکه در این بین برنامه‌هایی نیز تولید شده‌اند که نه تنها برای استحاله فرهنگی و تغییر سبک زندگی پیش رو نبودند، بلکه مخاطب خاص خود را داشته و در مقطع خود موثر بوده‌اند، اما باید در مسیر
برنامه سازی و تولید محصولات رسانه‌ای از این قبیل به این مسئله توجه داشت که می‌شود در قالب همان برنامه‌های سرگرم کننده به شکلی کاملا نامحسوس فرهنگ خودمان را به مخاطب منتقل کنیم تا در جنگ رسانه‌ای که دشمن علیه ما رقم زده است از ابزاری نظیر ماهواره پیش بیافتیم و در این بین با استفاده از زنان می‌توانیم خانواده را به سمت سیاست‌ها و فرهنگ داخلی به بهترین شکل جذب کنیم.
*جامعه‌شناس
