گفتگو نفیسه زارعی- تقریبا سی و چندسال بوده که تمام تلاشهای جهان سلطه که در جمهوری اسلامی ایران با چالش قدرت مواجه شدهاند، بر این موضوع متمرکز شده است که بتوانند آثار منفی هرچند کوچکی را در جامعه ایرانی-اسلامی نهادینه کنند. آنها از هر فرصتی میخواهند برای ضربهزدن استفاده کنند. در دنیای تکنولوژی امروز ماهواره و اینترنت پرچمدار این موضوعات هستند، شاید به جرأت بتوان گفت با سرعت سرسامآور گسترش این بدافزار پای بسیاری از ناهنجاریهای خانوادگی و اجتماعی به جامعه ایرانی باز شده و حالا باید بهدنبال راه علاجی برای این موضوع بود. راه حلی که میتوان آن را با اتکا به ظرفیت زنان در سراسر جامعه ایجاد و توسعه داد. ما هم برای آنکه از این راه چاره و چگونگی حضور زنان در این میدان فرهنگی بدانیم، بهسراغ زهرا شکیبامنش مشاور و کارشناس زنان و خانواده رفتیم و با او در این زمینه به گفتگو نشستیم:
برای آغاز گفتگو هجوم سیل آسای بدافزارها از کجا و چگونه به ایران شروع شد؟
در ابتدای بحث باید بگویم که برنامهریزی برای تخریب جامعه اسلامی موضوع تازهای نیست. تاریخ ثابت کرده که غرب همواره بهدنبال فتنه انگیزی بوده است، به عنوان مثال در هشت سال دفاع مقدس سی و دو کشور همپیمان صدام شده بودند تا ایران را از پای در آورند، این البته برای زمانی است که تاریخ مصرف رودررو هنوز منقضی نشده بود؛ اما امروز به فراخور تفاوتهای آشکاری که دنیا درحال تجربهکردن آن است، نوع جنگها نیز متفاوت شده است. امروز ما با جنگ نرم سرو کار داریم. جنگی که آرام آرام میآید و اعتقادات ما را نشانه میگیرد. استفاده از تکنولوژی نیز اصلیترین موضوعات این جنگ است، فضای مجازی امن نیست و نیاز به مراقبت خانوادهها از فرزندان خود دارد.
از جمله مواردی که کشورهای سلطهگر بهصورت کاملا جدی و برنامهریزیشده پیگیر و در حال سرمایهگذاری روی آن هستند تا بتواند جامعه ایرانی را تحت تاثیر عوامل مخرب خود قرار دهند، شبکههای ماهوارهای است.
در سالهای اخیر تقریبا همه شاهد بودهاند که شبکههای فارسی زبان ماهوارهای بهصورت قارچگونهای افزایش پیدا کرده است و حتی کشوری مانند انگلیس که از مردم خود برای تماشاکردن تلویزیون پول دریافت میکند از طریق ماهوارهها برای مردم دیگر کشورها برنامههای رایگان پخش کرده که این موضوع شدت خباثت آنها را نشان میدهد و این موضوع را یادآور میشود که نقشههای کشورهای جهان سلطه برای مقابله با ایدئولوژی انقلاب اسلامی، کاملا حسابشده هستند. البته لازم به ذکر است که آنها در سالهای اخیر شکستهای متعددی را دریافت کردهاند؛ اما هیچوقت از تلاش خود دست نمیکشند و دائما بهدنبال روزنهای برای ورود و نهادینهکردن فرهنگ خود هستند.
آنها تمام قدرت رسانهای خود را به کار گرفتهاند و سرمایهگذاران صهیونیستی نیز برای راهاندازی شبکههای فارسی زبان غیرمتعارف به این کشورها کمک میکند. بنابراین نقطه آغاز این جنگ با ایران را پیروزی انقلاب اسلامی و اوج آن را در سالهای اخیر شاهد هستیم.
به نظر شما امروز با رصد فعالیت طولانیمدت و متفاوت این رسانهها، پردازندگان این شبکهها چه هدفی را نشانه رفتهاند؟
با نگاهی به سیر ورود ماهواره و همچنین شبکههای مجازی به ایران متوجه میشویم که چنین شبکههایی اقدام به پخش برنامههایی با مضمونهای کاملا خاص و با هدف ترویج و اشاعه فحشا میکنند، بدون تردید از هم گسیختگی خانوادهها و ازبینرفتن حیا و عفاف ازجمله اهداف مهم آنها است، درحقیقت آنها در فرایند طولانیمدت میخواهند فرهنگ غربی را جایگزین سبکزندگی اسلامی کنند و بهویژه جوانان ما را تحت تاثیر خود قرار دهند. بر همین اساس میتوان گفت که سرمایهگذاران و کشورهایی که این شبکهها را راهاندازی میکنند، تخریب خانواده ایرانی را بزرگترین هدف خود قرار دادهاند و درحال حاضر میبینیم که آنها در این مسیر تنها به این شبکهها اتکا نکرده و با هجوم به اینترنت و راهاندازی شبکههای اجتماعی دری دیگر برای نیل به اهداف شوم خود باز کردهاند.
مخاطب این برنامهها عمدتا کدام گروه سنی است و چرا؟
البته این برنامهها هیچگاه در ایران مخاطب چندان خاصی پیدا نکرده و زندگی سنتی ایرانیها تقارنی با این موضوعات نداشته است؛ اما متاسفانه برخی از افراد تحتتاثیر این سریالهای و برنامههای مخرب قرار گرفتهاند و تیشه بر زندگی خود زدهاند؛ اما در حقیقت نمیتوان گفت برای شدت و ضعف تاثیرپذیری از این بدافزارها جنسیت، سن یا حتی میزان دانش عمومی را ملاک قرار داد؛ اما عموما محصول آسیبپذیری این شبکهها به ویژه برای جامعه زنان قابل شهودتر است و باید بگویم زمانی که فردی تحتتاثیر این برنامهها قرار میگیرد مطمئنا جایگاه خود را در جامعه از دست میدهد و فکر و ذهن او در این مسیر از هم گسیخته شده و دچار بیماریهایی نظیر افسردگی و گوشهگیری میشود و همین باعث خواهد شد که روابط اجتماعی او با افراد در جامعه و همچنین خانواده خود لطمه بزرگی ببیند.
شدت تاثیرپذیری زنان از ماهواره چه آسیبهایی را برای آنها و خانواده به همراه خواهد داشت؟
با مقدمهای که عنوان شد، ماهیت این بدافزارها برای همه ما روشن و واضح است؛ اما اگر بخواهیم آسیبهای زنانه این ابزارهای ارتباطی را از دریچه حوزه زن و خانواده نگاه کنیم باید اعتراف کنیم که بهدلیل داشتن فراغت بیشتر طیف دختران و زنان ما آنها در معرض مخاطرات زیادتری قرار خواهند داشت.
این مخاطرات از تاثیر بر سبک پوشش، تاثیر بر الگوی مصرف، تغییر در الگوهای رفتاری، قبحزدایی از ارتباطاتی که براساس آمیزه دین اسلام برای حفظ امنیت زنان، خط بطلان بر آنها کشیده شده، ایجاد شک و عدم احساس امنیت روانی و آرامش و بسیاری از آسیبهای جدی دیگر را ناشی میشود. افزایش تعداد خانوادههای از هم فروپاشیده که براساس بیقیدیهای موجود در برنامههای این شبکهها و اموری نظیر آن در مجتمعهای قضایی هرروزه شاهدش هستیم، گواهی بر این ماجرا است، البته آسیبهای جدی دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که از این مجال خارج است اما باید به جرأت بتوان گفت یکی از آسیبپذیرترین اقشار در استفاده نادرست از شبکههای اجتماعی و ماهواره زنانی هستند که بهدلیل داشتن فراغت بیشتر زمان زیادی را صرف این ماجرا میکنند.
بهعنوان سوال پایانی به دور از هر نوع کلیشهپردازی برای مقابله با این آسیبها بهویژه در حوزه زنان و خانواده چه اقداماتی میبایست صورت پذیرد؟
بسیاری از متولیان فرهنگی، بهدنبال راه چارهای برای علاج تاثیرات منفی این مهم بودهاند؛ اما متاسفانه به دلیل سرمایهگذاریهای کوتاهمدت و در عین حال زودبازده و کم اثر هیچ اتفاق مفیدی در این خصوص در حوزه زنان و خانواده صورت نپذیرفت با این همه اما انتخاب مسیر درست میتواند درجهت خنثیکردن آثار منفی تاثیرگذار باشد، خوشبختانه تربیت دینی در جامعه موج میزند و فرهنگسازیهای مناسبی نیز شکل گرفته هرچند که نگرانیهایی نیز وجود دارد، صدا و سیما هم باید تلاش کند با برنامههای متنوع و جذاب مخاطبان را جذب کند تا مشکلات هر روز کمتر شود، در حقیقت در یک کلام کوتاه باید سبک زندگی اسلامی را راهکاری برای مقابله با تهدیدات شبکههای ماهوارهای و مجازی دانست.