سید موسی بلادیان- عزاداری برای سرور آزادگان و سالار شهیدان حضرت سیدالشهداء در میان شیعیان جهان تبدیل به یک فرهنگ شده و اکنون در جهان تشیع در هر شهر و روستا شاهد تشکیل دستجات سینه زنی و زنجیرزنی و برگزاری جلسات متعدد عزاداری هستیم .
می توان گفت که ده ها هزار نفر روحانی و غیر روحانی در جلسات عزاداری آقا امام حسین علیه السلام بالای منبر می روند و مواعظ اسلامی و گوشه هائی از حوادث عاشورا را مطرح و از این طریق مستمعین را با حقایق دین آشنا می کنند. اهداف قیام امام حسین علیه السلام که پاسداری از دین خدا و سنت رسول خدا می باشد در این ایام سرلوحه گفتار مبلغین دین است و این همان است که امام خمینی به آن تاکید می فرمایند که: «محرم را زنده نگهدارید ، ما هرچه داریم از این محرم است.
محرم و صفر است که اسلام را زنده نگهداشته است.»
البته اهتمام به فرمایشات امام راحل و مقام معظم رهبری موجب می شود که آسیب های احتمالی در این سرمایه بزرگ تشیع را با انحراف مواجه ننماید. اما چنانچه به علل مختلف ضوابط و اصول و معیارها در عزاداری سیدشهیدان رعایت نشود با آفاتی مواجه می شویم که برخی از آنها به شرح زیر است:
1) تحریف: یزید خلیفه سفاک و خبیث بنی امیه که ظلم و ستم فراوان کرد و حادثه غمبار کربلا را فرمان داد از همان آغاز سعی در انحراف اهداف قیام حضرت سیدالشهداء داشت. این حاکم خون آشام با تبلیغات وسیع خویش امام عزیز ما را یک فرد شورشگر و خارجی معرفی و مردم را تحریک به شرکت در جنگ با این الگو و افتخار بشریت کرد. متاسفانه در طول تاریخ وقایع نهضت حسینی نیز دچار تحریف گردیده است. برخی مطالب از آن کم و یا به آن افزوده شده است و این در حالی است که یکی از درسهای بزرگ عاشورا ، صداقت است. بنابراین باید مراقب بود که صداقت و رعایت امانت را فدای افزایش مصیبت نکنیم. بدون شک بیان مطالب خلاف واقع و غیر مستند خود خیانتی بزرگ است . در این خصوص مطالعه تحریف های عاشورا تالیف استاد مطهری بسیار مفید است.
2) تضعیف: یکی از شیوه ها و حربه هایی که یزید در ماجرای عاشورا از آن بهره می برد، تضعیف و تحقیر بود . هدف اصلی یزید از اسارت خاندان حضرت امام حسین علیه السلام و اتفاقاتی که در کوفه و شام با آنها نمود، این هدف را به خوبی آشکار می سازد. بنابراین نباید ناخواسته و یا ندانسته با بیان مطالبی سخیف نسبت به آن حضرت و یاران گرامیش جفا کرد. از سوئی برگزاری مجالس عزاداری عاشورا می باید زنده نمودن و دفاع همه جانبه از اسلام عزیز باشد. برپائی مجالس نامناسب و محدود به برنامه های بی محتواست و نیز تکثیر تکیه ها و هیئت ها با مقاصد غیر الهی و تضعیف مجالس و هیئت های دیگر، عمل به شیوه یزیدان است پس باید مراقب باشیم که عزاداری ، سرشار از اخلاص و تواضع باشد.
3) بدعت: بدعت از صدر اسلام سابقه داشته و صدماتی به اسلام وارد کرده است. بدعت یعنی رسمیت دادن به شیوه ای که اصالت و جوهر الهی نداشته و از سوی افراد مغرض و یا ناآگاه در جهت اهداف سوء بنیان نهاده می شود. بنابراین با رجوع به منابع معتبر و علمای آگاه و صاحب نظران باید تفاوت بدعت را از سنت شناخت و از اثرات سوء آن جلوگیری کرد. متاسفانه در سال های اخیر بدعت های فراوانی در مجالس سوگواری به وجود آمده که باعث انحراف مجالس از اصول و ارزش ها گردیده است. با مراجعه به تاریخ و بررسی وقایع عاشورا در می یابیم که حضرت امام حسین علیه السلام نیز قربانی همین بدعتها گردیدند.
4) معضلات عزاداری: از جمله آسیب های عزاداری، آلوده شدن آن به مسائل غیر ارزشی و غیر اصولی است که در نهات اساس عزاداری را هدف قرار داد، و در مواردی موجب خسارات جبران ناپذیری شده است که برخی از آنها عبارت است از:
الف - اسراف و تجمل، اسراف در قرآن مذمت شده است اما در برخی از عزاداری ها اسراف در مصرف برق، انرژی، مواد خوراکی، تظاهر و تجمل همچون استفاده از علامت های پر زرق و برق، بیرق های چندین متری که حمل آنها بسیار مشکل است و حتی موجب صدمه زدن – حامل آن می شود بسیار دیده می شود.
ب- عدم رعایت حقوق دیگران، ایجاد مزاحمت توسط برخی از مجالس برای مردم با فرهنگ عاشورا سازگار نیست. متاسفانه برخی تحت عنوان عزاداری امام حسین با صدای بسیار بلند تا ساعاتی از نیمه شب با استفاده از طبل های غیر متعارف و آلات موسیقی به سوگواری می پردازند و برای بیماران، پیران و کودکان ایجاد مزاحمت می کنند. حرکت نامناسب کاروان های عزاداری در خیابان ها نیز که راه را بر خودروهای عبوری می بندد، زیبنده عزاداری پیشوای آزادگان نیست.
ج- بی توجهی به شعائر دینی – در زیارت آقا امام حسین می خوانیم که ای آقا تو برای اقامه نماز شهید شدی و این درحالی است که برخی از عزاداران تا پاسی بعد از نیمه شب به عزاداری می پردازند و بعضا نماز صبح آنها قضا می شود و یا به وقت نمی خواندند. در برخی از این مجالس نیز به علت عدم برنامه ریزی مناسب محل غیبت و یا اعمال غیر اخلاقی است.
د- تطاهر و ریا – توجه به ظواهر و غفلت از محتوا موجب انحراف جدی عزاداری خواهد شد. رواج برخی کارها مانند فیلمبرداری های زاید، علم کشی و ... موجب عاری شدن عزاداری از محتوای آن می شود، بنابراین بالا رفتن بصیرت و آگاهی صاحبان این مجالس که مورد تاکید مقام معظم رهبری است این عزاداری ها باید عامل حفظ، ترویج فرهنگ انسان ساز عاشورا شود و آقا امام زمان(عج) از آنها راضی و خشنود گردند انشاءالله
*دبیر حزب موتلفه اسلامی خوزستان