زنان

سایه شبح غفلت فرهنگی بر سر موضوعات زنان

غفلت فرهنگی از پوشش اصیل و نهادینه‌کردن آن با یک نگاه کلی در کشور ما قابل رؤیت است؛ چنانچه سیر تغییر پوشش در دهه‌هایی که از عمر انقلاب اسلامی می‌گذرد ما را به حقیقت تغییر در سبک زندگی رهنمون می‌کند؛ اما غفلت از مباحث فرهنگی زنان مانند فرزندآوری، ازدواج و انتخاب آگاهانه و ایجاد شکاف بین نسلی همه و همه می‌تواند در سایه این امر صورت بگیرند.
نفیسه زارعی- فرهنگ یکی از بزرگترین میراثهایی است که یک جامعه میتواند به آن افتخار کند، تغییرات فرهنگی یکی از نگرانیهای عمده جامعه امروز ما است، نگرانی که معمولا با غفلت متولیان امور فرهنگی شدت مییابد بررسی چرایی صورتگرفتن این تغییرات موضوعی است که ما آن را در گفتگویی کوتاه با نیره عظیمی مدرس دانشگاه و کارشناس امور فرهنگی بررسی نمودیم:

اگر بخواهیم مسائل زنان را از دریچه فرهنگی بررسی کنیم این مسائل چگونه میبایست دیده شوند؟

فرهنگ یکی از اصلیترین میراثهایی است که از گذشتگان دور و نزدیک به نسل امروز منتقل میشود، پاسداشت فرهنگ و حفظ آن عنصری است که در صورت عدم توجه و غفلت منجر به جایگزینی یک فرهنگ غیربومی میگردد؛ فرهنگهای غیربومی عمدتا در چالش و تقابل جدی با فرهنگ مادر هستند و به همین سبب منجر به ایجاد پدیده دوگانگی فرهنگی در میان اقشاری میشود که به دلیل قرارگرفتن در معرض آسیب از سوی خردهفرهنگهای مهاجم مورد تهدید واقع شدهاند، به طور مثال فرهنگ پوشش در جوامع یکی از کاربردیترین نسخههایی است که عمدتا مورد تغافل فرهنگی قرار میگیرد در کشور ما با وجود غنای فرهنگی این غفلت عمدتا به شکلی جدی وجود دارد.

آیا این غفلت تنها به حوزه پوشش اختصاص دارد؟

غفلت فرهنگی از پوشش اصیل و نهادینهکردن آن با یک نگاه کلی در کشور ما قابل رؤیت است؛ چنانچه سیر تغییر پوشش در دهههایی که از عمر انقلاب اسلامی میگذرد ما را به حقیقت تغییر در سبک زندگی رهنمون میکند؛ اما غفلت از مباحث فرهنگی زنان مانند فرزندآوری، ازدواج و انتخاب آگاهانه و ایجاد شکاف بین نسلی همه و همه میتواند در سایه این امر صورت بگیرند.

در بررسی سیر تغییرات فرهنگی آنچه به عنوان مهمترین عامل و شاخصه در فرهنگ مطرح میشود چیست؟

مهمترین عنصر تغییر در سبک زندگی ایرانی- اسلامی است، دگرگونی در سبک زندگی منجر به تغییر دید افراد نسبت به فرهنگ مرجع میشود، چنانچه دراین جریان حتی فرد، به دلایلی که منبعث از فرهنگهای مهاجم است ممکن است دیگر فرهنگ بومی را منطبق با عقاید و آراء خود نداند و به نوعی درصدد تعارض غیرمستقیم با آن بربیاید چنانچه امروز مثلا در حوزه امربه معروف و نهی از منکر به دلیل ایجاد خلأ فرهنگی و عدم پشتوانه اجتماعی افراد با رعایت مصلحتهای فردی یا به این حوزه وارد نمیشوند یا در صورت ورود عواقب آن را درنظر میگیرند تغییر سبک زندگی بهویژه در حوزه زنان یکی از شاخصههای پرخطر است؛ چراکه زنان مربیان جامعه به حساب میآیند.

ما عمدتا در جریانات سیاسی به موضوعاتی مانند تهاجم فرهنگی برمیخوریم جایگاه تغییر در سبک زندگی در این میدان چیست؟

با پیروزی انقلاب اسلامی نقش آشکار دشمن در تخریب وجهه نظام در افکار عمومی جهان بیش از پیش ظهور و بروز پیدا کرد، در این بین جایگاه تهاجم فرهنگی که بهدلیل عدم توجه در بحث نهادینهسازی اموری مانند پوشش در مقاطع گوناگون، به شکلی عمیق و ژرف نفوذ کرد، تغییر باورها و نفوذ در عقاید یک فاز از مجموعهای بود که در طی تهاجم فرهنگی دنبال شد، استفاده از رسانههای غربی، هجمه شبکههای فارسی زبان به شکلی خاموش و مسکوت که پرچمدار تغییر شدند قابل تأمل است، در این میان وقتی تهاجم فرهنگی صورت خود را به شبیخون و ناتوی فرهنگی و سپس جنگ نرم تغییر داد، میشد به سادگی تغییر در سبک زندگی را به شکلی عینیتر مشاهده نمود، پیاده نظام جریان فکری دشمن این بار پیچیدهتر از گذشته به میدان آمده و از طریق شبکههای اجتماعی و رسانههای نوین سعی در حیازدایی و ازمیانبردن فرهنگ مرجع از جامعه دارد و در این بین بی توجهی به فرهنگ اصیل ایرامی از سوی متولیان امر سبب آسیبپذیری یک سلسله از امور مانند پوشش گردید، این درحالی است که باتوجه به پیشینه غنی فرهنگی ما و همچنین اتکا به رکن میراث ماندگار تمدن ایرانی- اسلامی، میتوان ضریب آسیبپذیری در برابر چنین هجمهای را به حداقل رسانید، لزوم فرهنگسازی و احیا هویت دینی با تکیه بر سبک زندگی ایرانی اسلامی که نقطه مقابل سبک مادیگرای زندگی غربی است میتواند به خودی خود جبههای طلبکارانه را در این حوزه تشکیل دهد.

برای مقابله با ضد فرهنگها باید از ابزارهای فرهنگی استفاده کرد، این ابزارها چه کارایی در جامعه خواهند شد؟

هنگامی که جامعه به سطحی از آگاهی فرهنگی در قبال جبهه مقابل برسد میتواند به سادگی مسیر صحیح را انتخاب نماید در حقیقت شما از عناصر فرهنگی و رجعت به فرهنگ خودی استفاده کرده و بصیرت لازم در جامعه و به ویژه در میان بانوان ایجاد کردهاید این کار باعث میشود تا آنها به خودی خود قوه انتخاب صحیح را به دست آورده و به واسطه تأثیر شگرفی که به دلیل دو نقش ذاتی مادری و همسری دارند؛ جامعه را نیز تحت تأثیر قرار میدهند؛ درنظرگرفتن این ظرفیت مهم زنان در حوزه سبک زندگی موضوعی است که نباید آن را از نظر دور داشت و از آن غفلت نمود تا سایه سنگین شبح غفلت فرهنگی از سر جامعه کوتاه شود و این کار جز با اراده و عزم ملی و همدلی و همزبانی میان دولتمردان با پرهیز از نگاه سلیقهای مقدور نخواهد شد.

https://shoma-weekly.ir/shfQs0